راپامیون یا سیرولیموس یک عامل مهار کننده سیستم ایمنی می باشد که در پیشگیری از رد پیوند کلیه استفاده می شود . سیرولیموس یک ترکیب ماکرولیدی است که از استرپتومایسس هیگروسکوپیکوس به دست می آید و با مهار انتخابی فعالیت رونویسی از سیتوکاین ها ( موادی مانند اینترفرون ، اینترکولین و فاکتورهای رشد که به وسیله سلول های خاص سیستم ایمنی تولید می شوند ) موجب مهار تولید سیتوکاین می شود .
این دارو تنها زمانی که به ترکیبات ایمونوفیلین ( ایمنی دوست ) متصل می شود فعال می گردد . سیرولیموس یک ترکیب مهار کننده قوی سیستم ایمنی است و دارای خواص ضد قارچی و ضد سرطان نیز می باشد .
موارد مصرف سیرولیموس (Sirolimus)
سیرولیموس یک ترکیب ماکرولیدی حاصل از Streptomyces hygroscopicus است که دارای خواص تضعیف کننده ایمنی قوی می باشد. از آن در پیشگیری از رد پیوند کلیه و در رژیم های دارویی در مورد بیماریهای خود ایمنی استفاده می شود. جهت پیشگیری از رد پیوند کلیه این دارو با سیکلوسپورین و کورتیکواستروئیدها هرچه سریعتر بعد از پیوند تجویز می گردد. نشان داده شده است که سیرولیموس دارای خواص ضد قارچ و آنتی نئوپلاستیک نیز می باشد و تأثیر آن در ژن درمانی تحت بررسی است.
عوارض جانبی سیرولیموس
- اعصاب مرکزی: اضطراب، آستنیا، گیجی، افسردگی، اختلالات خلقی، تب، سردرد، هیپرتونی، هیپواستازی، هیپوتونی، بی خوابی، درد عضلانی، نوروپاتی، درد، پاراستزی، خواب آلودگی، سنکوپ، لرزش.
- قلبی ـ عروقی: فیبریلاسیون دهلیزی، درد قفسه سینه، ادم، نارسایی قلبی، افزایش و کاهش فشارخون، خونریزی، افزایش ضربان، اختلالات عروق محیطی، تاکیکاردی، ترومبوفلبیت، ترومبوز، اتساع عروق.
- چشم، گوش، حلق و بینی: اختلال دید، آب مروارید، کونژکتیویت، کری، درد گوش، خونریزی از بینی، ادم صورت، التهاب گوش میانی، فارنژیت، آبریزش بینی، سینوزیت، وزوز گوش.
- دستگاه گوارش: درد شکم، بی اشتهایی، آسیت، اسهال، یبوست، سوءهاضمه، اختلال در بلع، بزرگ شدن شکم، ازوفاژیت، نفخ، گاستریت، گاستروانتریت، التهاب لثه، هیپرپلازی لثه، ایلئوس، زخم دهان، تهوع، استفراغ، کاندیدیاز دهانی، پریتونیت، استوماتیت.
- ادراری ـ تناسلی: آلبومینوری، درد مثانه، سوزش ادرار، قند در ادرار، خون در ادرار، هیدرونفروز، ناتوانی جنسی، افزایش Cr، درد کلیه، نکروز توبولی کلیه، شب ادراری، الیگوری، درد لگن، پیوری، ادم اسکروتوم، اختلالات بیضه، نفروپاتی سمی، تکرر ادرار، بی اختیاری ادراری، عفونت ادراری، احتباس ادرار.
- خون: آنمی، اکیموز، لکوسیتوز، لکوپنی، لنف آدنوپاتی، پلی سیتمی، ترومبوسیتوپنی، TTP.
- متابولیک: اسیدوز، سندرم کوشینگ، دیابت، دهیدراسیون، هیپرکلسمی، افزایش کلسترول، افزایش پتاسیم، افزایش لیپید، افزایش حجم، افزایش قند، افزایش فسفات، کاهش کلسیم، کاهش قند، کاهش پتاسیم، کاهش فسفات، کاهش منیزیم، کاهش سدیم، افزایش وزن، کاهش وزن.
- عضلانی ـ اسکلتی: درد مفاصل، آرتروزیس، درد کمر، نکروز استخوان، کرامپ پا، درد عضلانی، پوکی استخوان، تتانی.
- تنفسی: آتلکتازی، آسم، برونشیت، سرفه، دیسپنه، هیپوکسی، ادم ریه، افیوژن ریه، پنومونی، عفونت مجاری فوقانی دستگاه تنفس.
- پوست: آکنه، درماتیت قارچی، زخم پوست، تعریق، افزایش موی زائد، خارش، راش، هیپرتروفی پوست.
- سایر عوارض: دیر خوب شدن زخم ها، آبسه، سلولیت، لرز، علائم شبه آنفولانزا، هرنی، عفونت، ادم محیطی، سپسیس.
هشدارها
• این دارو در پیوند کبد و ریه استفاده نمی شود چون ایمنی و کارایی آن هنوز تأیید نشده است .
• افزایش میزان مرگ ومیر ، پس زدن پیوند و ترمبوز شریان کبدی در دریافت کنندگان پیوند کبدی مشاهده شده است .
• شکاف آناستوموتیک برونش در پیوند ریوی مشاهده شده است .
• این دارو تنها باید توسط پزشکی که در زمینه داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی در دریافت کنندگان پیوند اعضا تجربه دارد تجویز شود و کنترل و نظارت بیمار پس از درمان امری ضروری است .
• افزایش خطر ابتلا به عفونت ، لنفوم و سایر بدخیمی ها متعاقب دریافت دارو های سرکوب کننده سیستم ایمنی وجود دارد .
• مشکلات خونی بسیار بد و گاهی کشنده مانند ترمبوسیتوپنی پورپورا / سندروم اورمیک همولیتیک با این دارو ( قرص های سیرولیموس ) در برخی افراد ممکن است روی دهد .
در صورت احساس خستگی زیاد یا ضعف یا مشاهده خونریزی و یا هر کبودی ، تیرگی ادرار ، زرد شدن چشم یا پوست ، رنگ پریدگی پوست ، تغییر در میزان ادرار ، تغییر در بینایی ، تغییر قدرت یک طرف بدن بیش از طرف دیگر ، مشکل در صحبت کردن یا فکر کردن ، تغییر در تعادل و یا تب بلافاصله با پزشک خود تماس بگیرید .
عوارض و موارد مصرف آرفورموترول
