بر اساس قانون، اقامه دعوی در دادگاه های صالح و دفاع از آن ، حق هر فرد است و از جمله لوازم آن این است که طرفین دعوی ، امکان حضور در دادگاه و ارائه دفاعیات خود را داشته باشند. به همین دلیل، زمانی که از طرف دادگاه ، وقت رسیدگی تعیین می شود، طرفین حق دارند که به صورت حضوری به شعبه مربوطه ، مراجعه نمایند.
البته ، در مواردی ، طرفین دعوی ، مکلف به حضور و ارائه توضیح در دادگاه نیز هستند و هرچند دادگاه ، در غیاب آنها می تواند به رسیدگی ادامه داده و حکم صادر کند ، ممکن است اگر دادگاه نتواند در خصوص پرونده خواهان حکم صادر نماید ، دادخواست وی را رد کند . اگر هم خوانده ، از حضور در دادگاه حقوقی امتناع نماید ، دادگاه علیه وی حکم غیابی صادر می کند .
با این حال ، از آن جهت که گاهی خواهان و خوانده دعوی ، تمایلی به حضور در جلسات دادگاه ندارند ، قانون به ایشان و وکلای آنها این امکان را داده است که اقدام به ارسال لایحه به جای حضور در دادگاه نموده و دفاعیات خود را مکتوب نموده و متن آن را تقدیم دادگاه نمایند تا دادگاه با ملاحظه توضیحات ، دفاعیات ، اسناد و مدارک ارائه شده ، حکم صادر کند .
بنابراین ، در پاسخ به این سوال که آیا ارسال لایحه به جای حضور در دادگاه امکان پذیر است یا خیر ، باید گفت که بله ، امکان ارسال لایحه قضایی توسط هر یک از اصحاب دعوی و وکلای آنها وجود دارد . ارسال لایحه قضایی ، به طرفین این امکان را می دهد که دفاعیات و مطالب خود را به نحو مناسبی به قاضی دادگاه انتقال دهند.
همانطور که اشاره شد ، ارسال لایحه به جای حضور در دادگاه امکان پذیر است و در این صورت ، دادگاه با توجه به لایحه قضایی ارائه شده توسط طرفین و وکلای آنها ، به دعوی حقوقی یا کیفری رسیدگی نموده و رای صادر می کند . علاوه بر این ، در مواردی هم که طرفین یا وکلای آنها ، عذر موجه عدم حضور در دادگاه داشته باشند ، می توانند با ارسال لایحه عدم حضور در دادگاه و استناد به عذر موجه خود ، از دادگاه بخواهند که وقت جلسه را تجدید نماید .
اما سوالی که در این خصوص مطرح می شود ، این است که شرایط ارسال لایحه به جای حضور در دادگاه چیست و در چه شرایطی طرفین می توانند به جای حضور در دادگاه ، لایحه کتبی بفرستند ؟ در پاسخ به این سوال ، باید گفت که شرایط ارسال لایحه به جای حضور در دادگاه حقوقی ، در ماده 93 و 94 قانون آیین دادرسی مدنی ذکر شده است که بر اساس آن ، هر یک از طرفین دعوا ، می توانند در جلسه دادرسی حاضر شده و یا به جای آن ، تا زمانی که دادگاه در حال رسیدگی به دعوا است ، لایحه بفرستند . بنابراین ، ارسال لایحه ، الزامی نیست .
همچنین ، هر یک از طرفین دعوی ، می توانند به جای خود وکیل به دادگاه معرفی کنند ؛ اما در مواردی که قاضی ، حضور خود آنها را لازم بداند ، این موضوع را ضمن برگه احضاریه دادگاه ، قید می کند که در این صورت ، مکلف به حضور هستند ؛ در غیر این صورت ، رسیدگی به دعوی ادامه پیدا کرده و اگر خواهان حاضر نشود ، دادخواستش ابطال شده و اگر خوانده حاضر نشود ، رای غیابی علیه وی صادر می شود .
اما از دیگر شرایط ارسال لایحه به جای حضور در دادگاه ، این است که کلیه مطالب مهم و ضروری که در خصوص ماهیت پرونده اهمیت دارند ، به صورت مستند و مستدل ، ذکر گردد و از بیان مطالب حاشیه ای و زاید خودداری شود . همچنین ، باید از بیان مطالب مندرج در لایحه ، از توهین ، دروغ و یا ذکر جزئیات بی اهمیت ، امتناع شود که برای تنظیم این لوایح ، می توان مشاوره لایحه نویسی دریافت نمود .
در قسمت قبل ، ارسال لایحه به جای حضور در دادگاه و شرایط آن را بررسی کردیم . همانطور که اشاره شد ، حضور در دادگاه الزامی نیست و طرفین ، در شرایط عادی که حضور آنها به موجب اخطاریه دادگاه لازم دانسته نشده است ، می توانند به ارسال لایحه نیز اکتفا کنند . اما سوالی که مطرح می شود این است که نحوه ارسال لایحه به جای حضور در دادگاه به چه صورت است ؟
در پاسخ به این سوال ، باید گفت که در گذشته ، ارسال لایحه قضایی به صورت کاغذی و از طریق مراجعه حضوری به شعبه دادگاه انجام می شد . اما در حال حاضر ، فرستادن لایحه که می تواند توسط هر یک از طرفین یا وکلای آنها انجام شود ، از طریق سامانه ثنا می باشد که با استفاده از آن ، نه تنها می توان اقدام به ثبت دادخواست و لوایح قضایی نمود ؛ بلکه ابلاغیه ها ، اخطاریه ها و آرای صادره توسط دادگاه نیز ، از طریق همین سامانه ، قابل مشاهده می باشد . البته ، طرفین دعوی ، می بایست لوایح خود را از طریق مراجعه به دفاتر خدمات قضایی ارسال نمایند و وکلا نیز ، از طریق حساب کاربری خود ، امکان ارسال لایحه را خواهند داشت
در قسمت قبل ، توضیح دادیم که در حال حاضر ، بر خلاف سال های گذشته ، ثبت لوایح به جای حضور در دادگاه ، به صورت الکترونیکی انجام می شود . اما سوال این است که نحوه ارسال لایحه الکترونیکی به جای حضور در دادگاه ، به چه صورت است ؟
در پاسخ به این سوال ، باید گفت که در یک بازه زمانی ، سایت عدل ایران قوه قضاییه ، این امکان را فراهم کرده بود که هر یک از طرفین دعوی ، با مراجعه به سایت remission.adliran.ir ، بتوانند لوایح کتبی خود را به ثبت برسانند و مدارک و مستندات موجود را نیز ، ضمیمه آن کنند . اما در حال حاضر ، سامانه ثبت الکترونیک لایحه قضایی ، در دسترس نمی باشد . وکلای طرفین دعوی نیز ، می توانند از طریق حساب کاربری خود ، اقدام به ثبت و ارسال لایحه نموده و یا اینکه با مراجعه به دفاتر خدمات قضایی ، آن را ثبت و ارسال کنند .
به همین دلیل ، افرادی که قصد ارسال لایحه الکترونیکی به دادگاه به جای حضور در آن را دارند ، می بایست به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه نموده و با پرداخت هزینه های مربوطه ، لایحه دفاعیه خود را به ثبت برسانند.
در این قسمت ، قصد داریم به بررسی این موضوع بپردازیم که آیا در دعاوی کیفری همچون سرقت ، ضرب و جرح ، کلاهبرداری و غیره ، می توان به جای حضور در دادگاه کیفری ، لایحه فرستاد یا خیر . در پاسخ به این سوال ، باید گفت که رسیدگی به دعاوی کیفری با دعاوی حقوقی متفاوت است و به همین دلیل ، ممکن است که در صورت عدم حضور در دادگاه کیفری و نیاز به حضور وی در آن مرجع ، دادگاه تحت شرایط خاصی ، حکم جلب متهم را صادر نماید. به همین دلیل ، در صورتی که احضاریه دادگاه کیفری ، حضور فرد را ضروری دانسته باشد ، بهتر است که ضمن مراجعه به دادگاه ، فرد از خود دفاع نماید ؛ مگر اینکه دلایل موجه عدم حضور در دادگاه کیفری داشته باشد که در این صورت نیز ، می تواند با ارسال یک نمونه لایحه عدم حضور ، عذر موجه خود را شرح داده تا در صورت احراز این امر توسط دادگاه ، رسیدگی به پرونده تجدید شود. با این حال ، امکان ارسال لایحه به جای حضور در دادگاه کیفری نیز وجود دارد و خود شخص و یا وکیل وی ، می توانند به جای حضور در دادگاه ، کلیه دفاعیات خود را به صورت مکتوب ، قید نموده و با مراجعه به یکی از دفاتر خدمات قضایی ، ثبت نمایند ؛ لکن ارسال لایحه به جای حضور ، در شرایطی امکانپذیر است که دادگاه ، لزوم حضور فرد را در متن احضاریه ، قید نکرده باشد .
همانطور که اشاره شد ، ارسال لایحه به جای حضور در دادگاه ، تا زمانی که رسیدگی دادگاه حقوقی و کیفری خاتمه نیافته ، امکان پذیر است . اما سوالی که مطرح می شود این است که آیا امکان ارسال لایحه به جای حضور در دادگاه توسط وکیل نیز امکان پذیر است ؟ در پاسخ به این سوال ، باید گفت که علاوه بر طرفین دعوی ، وکلای آنها نیز می توانند اقدام به ارسال لایحه نمایند که ثبت لایحه توسط وکلا نیز ، به این صورت است که از طریق سامانه ثنا ، لوایح مربوطه ، ثبت و به دادگاه ارائه می شود .
بر اساس ماده 42 قانون آیین دادرسی مدنی ، در صورتی که وکیلی ، به صورت همزمان به دو یا چند دادگاه دعوت شده و امکان حضور در همه آنها را نداشته باشد ، لازم است که به دادگاهی مراجعه نماید که بر اساس قانون آیین دادرسی کیفری ، حضور وی الزامی است و به دادگاه های دیگر ، باید لایحه کتبی فرستاده و یا اگر دارای حق وکالت در توکیل است ، وکیل دیگری معرفی کند .
علاوه بر این ، در صورتی که وکلا نیز ، عذر موجهی برای عدم حضور در دادگاه حقوقی یا کیفری داشته باشند ، می توانند دلیل عدم حضور خود را ضمن ارائه یک لایحه عدم حضور ، قید کرده و دادگاه ، پس از رسیدگی و احراز موضوع ، جلسه رسیدگی را تجدید نماید.
بنابراین ارسال لایحه به جای حضور در دادگاه ، امکان پذیر است و هر یک از طرفین و وکلای آنها ، در شرایطی که نیاز به حضور آنها در دادگاه نیست ، می توانند اقدام به تنظیم لایحه دفاعیه نموده و آن را به دادگاه ارائه نمایند . نحوه ارسال لایحه الکترونیکی ، به این صورت است که متقاضی ، به یکی از دفاتر خدمات قضایی مراجعه و دفاعیات ، مدارک و مستندات مربوط به آن را در سامانه به ثبت می رساند. امیدوارم از محتوای مسائل حقوقی نهایت استفاده را برده باشید و برای کسانی که دچار مشکل حقوقی هستند، میتوانید ارسال نمایید. همچنین برای مشاهده ی مطالب پر محتوای دیگر میتوانید به بخش آموزش ساعدنیوز مراجعه نمایید. از همراهی شما بسیار سپاسگزارم .
