به گزارش سایت خبری ساعد نیوز، میزان واردات هر کشور، میزان تقاضای آن کشور را برای ارز مشخص می کند و همچنین میزان ارز موجود در همان کشور، به میزان صادرات کالا و خدمات آن وابسته می باشد.
زمانی که میزان واردات بیشتر از صادرات شود، در نتیجه مخارج کشور از درآمد های آن زیاد تر می گردد و کشور با کسری تراز پرداخت ها مواجه خواهد شد. این کسری از محل ذخایر ارزی قبلی تامین می گردد.
نرخ ارز
به قیمت (نرخ) مبادله ارز (پول رایج یک کشور) با با پول رایج دیگر کشور ها، حق برداشت مخصوص یا طلا را اصطلاحا نرخ ارز می نامند.
این نوع مبادله در بازار ارز معمولا نقدی یا مدت دار انجام می شوند که نرخ های واقعی ارز ها به وسیله عرضه و تقاضای همان بازار معین می شود.
عرضه و تقاضا به موارد زیر بستگی دارد:
- کسری مازاد تراز پرداخت های کشور ها
- تقاضا برای پول به منظور پرداخت تعهدات
- انتظارات مربوط به نرخ آتی
هر زمان که هیچ نوع کنترلی در بازار ارز توسط دولت صورت نگیرد، می توان گفت نرخ ارز شناور می باشد.
چنانچه تمایل به مصرف کالاهای آلمانی در ایران افزایش یابد،به منظور وارد کردن این کالاها می بایستی یورو داشته باشیم.در چنین شرایطی تقاضا برای یورو افزایش می یابد. همین طور اگر برخی از مردم ایران به منظور گذراندن تعطیلات و یا تحصیلات کشور انگلستان را انتخاب کنند، پوند لازم دارند. در این صورت تقاضا برای پوند در ایران افزایش می یابد.
پس مشاهده میشود با افزایش تقاضا برای کالا ها و خدمات خارجی، تقاضا برای پول های خارجی(ارز) نیز افزایش می یابد. اما تقاضا برای ارز نیز نظیر هر کالای دیگر با نرخ ارز رابطه عکس دارد. چرا؟ فرض کنید قیمت هر پوند در بازار ایران 14000 ریال باشد. چنانچه قیمت یک اتومبیل انگلیسی 10000 پوند باشد، ارزش ریالی آن برای ایرانی ها 140000000 ریال تمام میشود. اما اگر ارزش برابری پوند در برابر ریال به 13000 ریال کاهش یابد، در این صورت قیمت ریالی اتومبیل انگلیسی در ایران به 130000000 ریال کاهش می یابد. مشاهده می شود با کاهش نرخ برابری پوند در برابر ریال، قیمت اتومبیل های انگلیسی نیز در ایران کاهش پیدا می کند. در صورتیکه اتومبیل های انگلیسی از نظر کشش قیمتی تقاضا، جذابیت داشته باشند، در این صورت با کاهش قیمت ریالی اتومبیل، تقاضا برای آن در ایران افزایش یافته و در چنین شرایطی تقاضا برای پوند انگلیس نیز افزایش می یابد. مشاهده میگردد بین نرخ پوند به ریال (نرخ ارز) و مقدار تقاضای آن یک رابطه عکس وجود دارد. نمودار پایین منحنی تقاضا ارز را نشان میدهد. مشاهده می کنید که شیب منحنی منفی است و مفهوم شیب منفی منحنی این است که:
( با افزایش نرخ ارز تقاضا برای آن کاهش می یابد و برعکس )
عرضه ارز
عرضه ارز با نرخ ارز رابطه مستقیم دارد. یعنی اگر نرخ ارز افزایش می یابد، عرضه ارز نیز افزایش پیدا میکند. اما چرا؟ زیرا چنانچه تمایل مردم انگلیس به مصرف کالای ایرانی مثل پسته، فرش و تولیدات پتروشیمی و یا مسافرت به ایران افزایش یابد، در آن صورت برای خرید این کالاها و خدمات پوند را عرضه و ریال تقاضا می کنند.
چنانچه قیمت هر کیلو پسته در بازار ایران 39000 ریال و نرخ برابری هر پوند در برابر ریال نیز 13000 ریال باشد، در این صورت ساکنین انگلستان برای خرید هر کیلو پسته می بایستی 3 پوند پرداخت نمایند. (هزینه حمل و نقل و بیمه صفر در نظر گرفته شده است). در حالیکه اگر هر پوند در مقابل ریال برابر 12000 ریال باشد، برای هر کیلو پسته می بایستی 25/3 پوند پرداخت گردد.
مثال بالا نشان میدهد که با کاهش نرخ برابری پوند در مقابل ریال، تعداد واحدهای پوند پرداختی افزایش می یابد و چنانچه کالاهای مذکور در انگلستان کشش پذیر باشند، تقاضا برای آن کاهش یافته و در نتیجه عرضه پوند نیز کاهش می یابد. بنابر این منحنی عرضه پوند، چنانچه در نمودار زیر مشاهده میشود با شیب مثبت رسم میشود.
