امام هادی (ع) کیست ؟
حضرت امام علی بن محمد النقی الهادى (علیه السلام) دهمین پیشواى شیعیان جهان در نیمه ماه ذی الحجه سال ۲۱۲ هجرى قمری در محلى به نام صریا در اطراف مدینه منوره به دنیا آمدند. پدر بزرگوارشان حضرت امام جواد (ع) و مادر مکرمه شان بانوى گرامى و با فضیلت و تقوا به نام سمانه می باشد.مشهورترین القاب ایشان، «نقى» و «هادى» و کنیه آن حضرت «ابوالحسن» (ابوالحسن الثالث) است.امام هادى (ع) پس از شهادت پدر گرامیشان در سال ۲۲۰ هجرى قمری و در سن ۸ سالگی به امامت رسید.این امام همام (ع) در مدت امامت خود با چند تن از خلفاى عباسى (معتصم برادر مأمون، واثق پسر معتصم، متوکل برادر واثق، منتصر پسر متوکل، مستعین پسر عموى منتصر و معتزّ پسر دیگر متوکل) معاصر بود.مدت امامت امام هادى (ع) ۳۴ سال و عمر شریفشان ۴۲ سال بود که در سال ۲۵۴ در شهر سامراء توسط معتزّ عباسی ملعون مسموم و شهید، و در خانه خود مدفون گردید.
ولادت امام هادی (ع)
امام هادی (ع) در روستای صریا که در یک فرسخی مدینه قرار داشت، در روز سه شنبه، نیمه ذی الحجه دیده به جهان گشود. پدر بزرگوارش نام او را علی نهاد.پیش از آنکه امام هادی (ع) به امامت برسد، پدرش، امام جواد (ع) در فرصت های مناسب به امامت و جانشینی او تصریح کرده بود. برای مثال، آن هنگام که در سال ۲۲۰ هجری از مدینه به سوی بغداد می رفت، یکی از یاران حضرت به نام اسماعیل بن مهران پرسید: امام بعد از شما کیست؟ آن حضرت در پاسخ فرمود: «امر امامت پس از من به عهده پسرم علی (امام هادی) است».
یکی از کار های مهم امام هادی (ع) که امامان اهمیت بسیاری به آن می دادند، حفظ خط فکری و فرهنگی تشیع و جلوگیری از ترویج اندیشه های مخالفان بود. این کار به تربیت شاگردان برجسته و تشکیل حوزه علمیه و تدریس فقه و عقاید اصول اسلامی نیاز داشت که در عصر امام باقر و امام صادق (ع) این زمینه به طور گسترده فراهم شد و سپس امامان دیگر حتی در شرایط بسیار سخت آن را تبیین و دنبال کردند.
امام هادی (ع) در این زمینه گام های اساسی و مهمی برداشت و شاگردان برجسته ای، چون حضرت عبدالعظیم حسنی، خیران الخادم، این سکّیت اهوازی، ابوهاشم جعفری، حسین بن محمد مدائنی، جعفر بن سهیل و اسماعیل بن مهران را تربیت کرد و شاگردان برجسته پدر و جدش را دور خود گرد آورد و حوزه علمی فعال و پرتلاشی به وجود آورد.
همسر و فرزندان امام هادی (ع)
حضرت هادی (ع ) یک زن به نام سوسن یا سلیل و پنج فرزند داشته است . 1 - ابومحمد حسن علیه السلام ( امام عسکری (ع ) یازدهمین اختر تابناک ولایت و امامت است ) . 2 - حسین . 3 - سید محمد که یک سال قبل از پدر بزرگوارش فوت کرد ، جوانی بود آراسته و پرهیزگار که بسیاری گمان می کردند مقام ولایت به وی منتقل خواهد شد . قبر مطهرش که مزار شیعیان است در نزدیکی سامرا می باشد . 4 - جعفر . 5 - عایشه ، یا به نقل شادروان شیخ عباس قمی " علیه " .
فضایل و ویژگی های ظاهری و اخلاقی امام هادی (ع)
حضرت امام دهم (ع ) دارای قامتی نه بلند و نه کوتاه بود . گونه هایش اندکی برآمده و سرخ و سفید بود . چشمانش فراخ و ابروانش گشاده بود . امام هادی (ع ) بذل و بخشش بسیار می کرد . امام آن چنان شکوه و هیبتی داشت که وقتی بر متوکل خلیفه جبار عباسی وارد می شد او و درباریانش بی درنگ به پاس خاطر وی و احترامش برمی خاستند . خلفایی که در زمان امام (ع ) بودند : معتصم ، واثق ، متوکل ، منتصر ، مستعین ، معتز ، همه به جهت شیفتگی نسبت به قدرت ظاهری و دنیای فریبنده با خاندان علوی و امام همام حضرت هادی دشمنی دیرینه داشتند و کم و بیش دشمنی خود را ظاهر می کردند ولی همه ، به خصال پسندیده و مراتب زهد و دانش امام اقرار داشتند ، و این فضیلتها و قدرتهای علمی و تسلط وی را بر مسائل فقهی و اسلامی به تجربه ، آزموده و مانند نیاکان بزرگوارش (ع ) در مجالس مناظره و احتجاج ، وسعت دانش وی را دیده بودند . شبها اوقات امام (ع ) پیوسته به نماز و طاعت و تلاوت قرآن و راز و نیاز با معبود می گذشت . لباس وی جبه ای بود خشن که بر تن می پوشید و زیر پای خود حصیری پهن می کرد . هر غمگینی که بر وی نظر می کرد شاد می شد . همه او را دوست داشتند . همیشه بر لبانش تبسم بود ، با این حال هیبتش در دلهای مردم بسیار بود . امام علی النقی جمیع صفات نیک و مفاخر معنوی را یک جا در وجود داشت.روابط اخلاقی او با سایرین گوارا و بسی شیرین جلوه می نمود، روش او منصفانه و منطبق با اصول عدالت بود، کارهایش شایسته تمجید و تحسین انگیز بود، زیرا به همراه فضیلت و شرافت بود.ابن شهر آشوب از رجال حدیث نقل می کند که او نیک سرشت ترین و پاکترین روش را در میان جامعه دارا بود، راستگو ترین افراد جامعه محسوب می شد، شخصیتی بود گشاده روی و کاملترین انسان های جامعه از نظر اخلاقی به شمار می رفت.به هنگام سکوت، شکوه هیبت و تشعشع وقار، چهره او را در بر می گرفت و، چون لب به سخن می گشود گزیده و نغز می گفت به طوری که شعاع کلامش روح آدمیان را سحر می کرد و درخشش کلامش نور افشانی می نمود. او از دودمان رسالت و امامت و جایگاه استقرار وصایت و خلافت اسلامی به شمار می رود، حضرتش شاخه ای از درخت پاک نبوت و میوه درخت رسالت محمدی است.
نام و القاب امام هادی (ع )
نام امام دهم شیعه علی و کنیه اش ابوالحسن می باشد، مشهورترین لقب های وی نقی و هادی است. گاهی او را نجیب و مرتضی، عالم، ناصح، متقی، امین، طبیب، متوکل می گفتند.مورخان نوشته اند که امام هادی نخست لقب متوکل را داشت، چون این لقب، نام خلیفه عباسی شد نمی خواست هم نام خلیفه جنایتکار شود؛ لذا لقب متوکل را ترک، و به یارانش سفارش نمود که وی را بدان لقب یاد نکنند، تا مبادا عباسیان گمان بدی درباره او کنند. مشهورترین لقب های وی نقی بود که به معنی پاک است.
شهادت امام هادی (ع )
امام دهم ، حضرت هادی (ع ) در سال 254هجری به وسیله زهر به شهادت رسید . در سامرا در خانه ای که تنها فقط فرزندش امام حسن عسکری بر بالین او بود . معتمد عباسی امام دهم را مسموم کرد . از این سال امام حسن عسکری پیشوای حق شد و بار تعهد امامت را بر دوش گرفت . و در همان خانه ای که در آن بیست سال زندانی و تحت نظر بود ، سرانجام به خاک سپرده شد .
آشنایی با زندگینامه امام موسی کاظم (ع) از تولد تا شهادت
