واژه اتیکت
اتیکت (به انگلیسی: Etiquette) واژه ای انگلیسی است که در اصل از زبان فرانسه وارد انگلیسی شده است (در فرانسه ی کهن به شکل Estiquette به کار می رفته).
معنی اتیکت در ابتدا به «آداب و رسومی که در همراهی با دیگران باید مورد توجه قرار بگیرند» محدود بوده است. به همین علت هنوز هم معمولاً از اصطلاح آداب معاشرت برای ترجمه اتیکت در فارسی استفاده می شود.
اما امروزه معنای اتیکت عمومی تر و گسترده تر از معاشرت و همراهی فیزیکی با دیگران است و موضوعات بسیار متنوعی از جمله اتیکت در فضای اینترنت (نتیکت)، اتیکت در نامه نگاری، اتیکت در برخورد با افراد ناشناس نیز زیرمجموعه ی اتیکت محسوب می شوند.
مفهوم اتیکت
اتیکت، مجموعه آداب و اصول و قواعدی است که کمک می کند در محیط کار و زندگی، در فضای حقیقی و مجازی، در مذاکره و نمایشگاه، در مهمانی ها و میزبانی ها، تصویری مثبت از خود برای دیگران بسازیم و کمک کنیم که حضور ما، تاثیری مثبت بر فضای جمع داشته باشد. اتیکت را شاید بتوان شکلی از اخلاق مدرن دانست. شاید هم روشی برای تاثیرگذاری مثبت بر مخاطب. به هرحال، بسیاری از ارتباطات و مذاکره های ما، نه به خاطر یک اشتباه بزرگ و عجیب، بلکه به خاطر اشتباه های کوچک و ساده از بین می روند. اشتباه ها و نکاتی که عادت نکرده ایم به آن ها توجه کنیم.
بسیاری از افراد اتیکت را در حد نحوه چینش میز غذاخوری و نحوه برداشتن و استفاده از وسایل غذا خوردن می دانند. امیلی پست در این رابطه می گوید: «هیچ چیز کم اهمیت تر از این نیست که شما از کدام چنگال استفاده می کنید. اتیکت علم زندگی است وشامل همه چیز می شود. اتیکت همان اخلاق و مایه فخر و مباهات افراد است.»
اتیکت یک راهنما برای مؤدب بودن و داشتن رفتار و برخورد درست و مناسب با دیگران در موقعیت های مختلف است و آموزش و ترویج آن در جامعه می تواند باعث بهبود ارتباطات افراد با یکدیگر شود.
اتیکت به ما می آموزد چگونه به دیگران احترام بگذاریم و باعث به وجود آمدن روابط محترمانه و صمیمی بین خود و دیگران شویم.
انواع اتیکت
- اتیکت اجتماعی
- اتیکت آداب معاشرت
- اتیکت میزبان
- اتیکت مهمان
- اتیکت دادن و گرفتن هدیه
- اتیکت مدارس (برای کودکان و نوجوانان)
- اتیکت معلم
- اتیکت دوستی
- اتیکت لباس پوشید
- اتیکت غذا خوردن
- اتیکت دست دادن
- اتیکت محل کار
- اتیکت تعارف و انتقاد
- اتیکت نامه نوشتن
- اتیکت در محیط خانه
- اتیکت برای خانم ها
- اتیکت برای آقایون
اهمیت اتیکت
درگذشته رعایت اتیکت مختص قشر خاصی از جامعه و بیشتر نشانگر سطح بالای طبقاتی و اشراف زادگی بود؛ اما امروزه و با توسعه فرهنگ ارتباطات و گسترش جوامع دموکراتیک، اتیکت به صورت ترکیبی از رفتار و آداب ورسوم درآمده که منعکس کننده سطح فرهنگی افراد در یک جامعه است.
امروزه جوامع و فرهنگ ها به سرعت در حال تغییر و تحول هستند و داشتن یک مجموعه قوانین ثابت به عنوان اتیکت امری دشوار و شاید نشدنی است. به همین دلیل لازم است که همواره در این موردمطالعه داشته و خودمان را براساس این قواعد به روز نگه داریم.
درواقع تنها تفاوت اصلی بین جوامع انسانی با جوامع حیوانی و گله جانوران دیگر وجود همین قوانین و قواعد حاکم بر روابط انسان هاست در غیر اینصورت عملاً قانون جنگل بر جوامع انسانی حکم فرما خواهد بود.
مزایای رعایت اتیکت
ازجمله مزایا و خوبی های رعایت اتیکت توسط افراد عبارت است از:
-
رعایت اتیکت باعث به وجود آمدن احساس امنیت شخصی می شود.
فرد با دانستن اینکه در موقعیت های مختلف چگونه باید رفتار کند، احساس آرامش و راحتی خواهد کرد و از استرس او به جهت قرار گرفتن در موقعیت های خاص کاسته خواهد شد.
-
رعایت اتیکت باعث ایجاد حس خوب در دیگران می شود.
با رعایت اتیکت توسط افراد، احساس آرامش بر محیط و جامعه حکم فرما خواهد شد. در صورت رعایت درست اتیکت افراد به راحتی از خطاهای سطحی همدیگر چشم پوشی کرده و توجهی به اشتباهات معمولی دیگران معطوف نمی کنند.
-
رعایت اتیکت باعث شفافیت ارتباطات خواهد شد.
اتیکت باعث بهبود بخشیدن کیفیت روابط از طریق برداشتن موانع موجود می شود.
-
رعایت اتیکت باعث بهبود موقعیت شغلی افراد خواهد شد.
افراد در محل کار هرچقدر بیشتر به اصول رفتاری مناسب در موقعیت های مختلف آشنایی داشته باشند، از دید دیگران تواناتر، حرفه ای تر و هوشمندتر به نظر خواهند رسید و این کار مطمئناً باعث رشد موقعیت شغلی آنان خواهد شد.
-
رعایت اتیکت باعث تاثیرگذاری حداکثری بر دیگران در برخورد اول خواهد شد.
فرصت تاثیرگذاری اصلی بر فردی که اولین بار با او ملاقات می کنید، تنها ۵ تا ۷ ثانیه ابتدای ملاقات است. برخورد اولیه شما در این زمان کوتاه تأثیر زیادی بر کیفیت ارتباط شما در آینده خواهد داشت و درواقع بخش مهمی از برداشت ذهنی فرد از شخصیت شمارا به وجود خواهد آورد. درصورتی که شما به اصول اتیکت آشنایی داشته و آن را به خوبی رعایت کنید، خواهید توانست تأثیر اولیه مثبت و سازنده ای از خود در ذهن دیگران به جای بگذارید.
به خاطر داشته باشید که اتیکت درواقع یک راهنما برای رفتارهای ماست و نبایستی آن را به عنوان قوانینی سخت و انعطاف ناپذیر در نظر گرفت. این قوانین را می توان براساس احترام و ادب و رفتارهای مناسب بسط داد.
برای داشتن اتیکت چطور خودمان را معرفی کنیم؟
بهتره که برای معرفی خودمون به افراد جدید، خودمون رو کامل معرفی کنیم.
مثلاً بگیم، من امیر مصطفی هستم، کارشناس فروش شرکت … .
سعی کنیم کارت ویزیتمون رو همیشه در دسترس قرار بدیم تا بعد از معرفی خودمون، اطلاعاتی مثل شماره تماس، آدرس ایمیل و موارد دیگه رو هم در اختیار طرف مقابلمون قرار بدیم و شاید اون طرف بعد از چند ساعت اسم و فامیل ما رو فراموش کنه، اما وقتی که کارت ویزیت ما رو داشته باشه این احتمال خیلی پایین میآد.
در ملاقات های کاری ضروریه که ما کارت ویزیت خودمون رو در دسترس داشته باشیم و این موضوع به ظاهر کوچیک باعث میشه که اتیکت یا کلاس کاری ما حفظ بشه.
برای داشتن اتیکت چگونه نزد افراد بنشینیم؟
از قدیم گفتن که پامون رو نباید جلوی بزرگتر دراز کنیم، همین موضوع کوچیک هم باعث میشه اتیکت کاری و رفتاری ما در بین افراد شکل بگیره. البته الان دیگه در بیشتر خونه ها مبل و راحتی هست، در شرکت ها هم میز و صندلی وجود داره، بنابراین امکان اینکه پاهامون رو دراز کنیم اصلاً پیش نمیاد.
اما نشستن روی مبل و صندلی هم آداب و اتیکت خاص خودش رو داره که باید رعایت کنیم.
مهم نیست که طرف مقابل ما چه کسی است، رییس مان است، پدربزرگمان است، دوستمان است یا از ما کوچکتر است، هیچ فرقی نمی کنه، اگر میخایم یک فرد با اتیکت کاری و رفتاری باشیم بهتره که صاف و درست روی صندلی بنشینیم.
روی صندلی لم ندهیم و خودمون رو آویزون صندلی نکنیم، این حالت برای فرد مقابل بسیار زشت و زننده به نظر می رسد، و ما رو هم یک آدم بی نزاکت و بی ادب نشان می دهد.
پاهامون رو بصورت ضربدری روی هم نیاندازیم، چرا که این موضوع هم در مقوله زبان بدن به نشانه بی احترامی به شخص مقابل و بی اهمیت شموردن ایشان است، از طرفی هم این کار از نظر سلامتی توصیه شده است که انجام نشود چرا که این کار مسیر شریان خون را در پاها مسدود خواهد کرد و به آن فشار وارد می کند.
بنابراین مهم نیست که طرف مقابلمان چه کسی است و چه مقامی دارد، ما برای حفظ شخصیتِ خودمون، آداب نشستن بر روی مبل و صندلی را رعایت می کنیم.
اتیکت در زندگی خصوصی
دلیل اصلی اینکه بسیاری از افراد چیزی در مورد اتیکت نمی دانند این است که آن ها این موضوع را در خانه و از والدین خود نیاموخته اند و پدر و مادر به حد کافی در مورد اتیکت و موارد مربوط به آن به کودکان خود آموزش نداده اند.
برای آموزش و یادگیری هرچه بهتر اتیکت لازم است که افراد اصول و آداب مربوط به اتیکت را در خلوت و زندگی خصوصی شان نیز رعایت کنند. چون تغییر رفتار در موقعیت های موردنیاز مطمئناً برایشان سخت و دشوار خواهد بود.
در حقیقت، اشخاص نباید تنها در حضور جمع یا در کنار افرادی که می خواهند بر رویشان تأثیر بگذارند، اتیکت را رعایت کنند. بهترین رفتار افراد باید با کسانی باشد که دوستشان دارند و عاشقشان هستند که شامل دوستان و خانواده می شود.
بنابراین رعایت اصول اتیکت در خانه، لازمه داشتن یک زندگی موفق شخصی و شغلی است. این موارد در مرحله اول باید در ارتباط با همسر، والدین و مخصوصاً فرزندان رعایت شود. چون فرزندان نحوه رفتار با دیگران را در درجه اول از والدین خود می آموزند و این آموزش تأثیر بسیار زیادی بر آینده شغلی و زندگی شخصی آنان خواهد داشت. در صورت آموزش صحیح این اصول به آنان، گام بزرگی در جهت بهبود ارتباطات و موفقیت های آینده شان برخواهیم داشت.
وقت شناس بودن یکی از خصوصیات افراد با اتیکت یا کلاس کاری
“وقت ندارم” یعنی من عرضه ندارم وقتم رو با کارهام هماهنگ کنم.
یا “ترافیک بود” یعنی من لیاقت ندارم وقتم رو با ترافیک تنظیم کنم و سر موقع به قرارم برسم.
این روزها کجای شهرهای بزرگ هست که ترافیک نباشه؟
افرادی که اتیکت کاری یا کلاس کاری دارند همیشه و بدون استثناء (البته 1% مشکلی نداره واسه همه پیش میآد) قبل از موعد مقرر سر قرارشون حاضر هستند.
اتیکت در عصر دیجیتال
با توجه به اینکه در عصر دیجیتال به سر می بریم، سرعت تغییرات افزایش چشمگیری یافته است. اتیکت نیز مدام در حال تغییر است. شبکه های اجتماعی و فنّاوری های جدید سبک و روش ارتباطات را دچار تغییر و تحول کرده اند. وقتی که افراد به راحتی کوچک ترین جزئیات زندگی خود را از طریق شبکه های اجتماعی به اشتراک می گذارند، فراموشی و غفلت در رعایت اتیکت به آسانی اتفاق می افتد. با توجه به این شرایط لازم است ما گامی به عقب برگشته و استانداردها و اصول رفتاری خودمان را به روز کنیم.
ما باید در جلسات گوشی تلفن همراهمان را خاموش کنیم، قبل از ارسال یک پست یا یک توئیت و به اشتراک گذاشتن تصویری از جزئیات زندگی خصوصی مان با دیگران به این بیندیشیم که آیا دوستان و آشنایانمان با مشاهده این محتوا احساس خوبی خواهند داشت یا نه. حواسمان باشد مطالب و تصاویری که منتشر می کنیم، باعث رنجش خاطر و آسیب روحی و روانی به دیگران نشود.
این موارد همگی مهم هستند ولی درنهایت باید به یاد داشته باشیم که اتیکت در اصل در نظر گرفتن احساس و راحتی دیگران است؛ یعنی اینکه ما رفتار درست را در جای درست انجام دهیم.
میز کار افراد دارای اتیکت کاری چطور است؟
افرادی که کلاس کاری خودوشون رو حفظ می کنند همیشه و در هر شرایط می تونیم این کلاس کاری رو در اطراف این اشخاص ببینیم. میز این افراد همیشه مرتب و منظم است، کارهایش بر روی هم تلنبار نشده است و همچنین وسایل شخصی مثل موبایل شخصی اش بر روی میز نیست و صفحه شخصی فیس بوکش هم در دسکتاپ کامپیوتر شرکت باز نیست.
اتیکت غذا خوردن و آداب غذا خوردن
اتیکت غذا خوردن یا آداب غذا خوردن صحیح بخش مهم اصلاح رفتاری می باشد. رفتار صحیح و مودبانه سر میز غذا یکی از مهم ترین زمان ها برای نشان دادن اصول اخلاقی صحیح در انسان است.
با درست غذا خوردن و رعایت اصول و نکات مهم در هنگام صرف غذا باعث ایجاد آرامش و راحتی در اطرافیانمان می شویم. با رعایت این نکات به افراد حاضر در مراسم نشان می دهیم که انسان باوقار، آگاه و جذابی هستیم و به اصول اتیکت و آداب اجتماعی آشنا هستیم.
یادتان باشد غذا خوردن مهم ترین زمان برای نشان دادن ویژگی های درست و رفتار صحیح در ما می باشد. هیچ زمانی مهم تر از زمان صرف غذا برای نشان دادن ادب خود به دیگران نیست و اگر شخص آگاهی کنار شما باشد به تمامی برخورد شما در حین غذاخوردن و حضور داشتن سر میز غذا توجه خواهد کرد.
با یادگیری چند اصول و قواعد مهم می توانید خود را تبدیل به شخصی مؤدب سرمیز غذا نمایید و از همنشین شدن با خانواده، دوستان و همکارانتان سر میز غذا لذت ببرید.
صرف غذا در کنار بقیه یکی از قشنگ ترین و لذت بخش ترین بخش های زندگی است،که هر شخصی می تواند با یادگیری و تمرین اصول و قواعد خاص خود بدون نگرانی از پس آن برآید.
اتیکت دستمال سفره
زمانی که سر میز غذا می نشینید، قبل از هرکاری باید دستمال سفره را روی پای خود قرار دهید. اگر در رستوران های مجلل هستید باید صبر کنید تا گارسون یا کسی که غذا را سرو می کند برایتان استفاده کند.
روش استفاده از دستمال سفره
حواستان باشد دستمال سفره خود را روی هوا مثل پرچم نچرخانید. دستمال سفره معمولا روی بشقاب اصلی، زیر چنگال سمت چپ یا در برخی رستوران ها بصورت تزیین شده داخل بشقاب یا لیوان قرار می گیرد.
- بعد از اینکه دستمال سفره خود را باز کردید، آن را روی پاهایتان بگذارید.
- زمانی که موقتا میز را ترک می کنید و دستشویی می روید دستمال خود را روی صندلی بگذارید. در این زمان روی میز نباید گذاشته شود.
- در پایان غذای خود، آن را از وسط بردارید و روی میز سمت چپ بشقاب خود بگذارید. در رستوران های مجلل با این کار گارسون ها و پیشخدمت ها متوجه پایان غذای شما می شوند.
استفاده از کارد، چنگال و قاشق
چگونه یک چنگال را درست در دستان خود بگیریم؟
برای استفاده از کارد و چنگال خود از دو روش می توانید استفاده کنید:
- Continental Style
- American Style
سبک Continental روش راحت و آسان برای استفاده از کارد و چنگال می باشد. با این سبک به راحتی می توانید اغلب غذاهای متفاوت را به راحتی میل نمایید.
-
در این روش، چنگال را در دست چپ بگیرید بصورتی که پنجه های آن رو به پایین باشد. انگشت اشاره شما رو قسمت رویی چنگال قرار گیرد.
- کارد یا قاشق خود را در دست راست بگیرید. بصورتی که لبه ی تیز کارد شما رو به پایین باشد و انگشت اشاره شما در طول پهنای بالای کارد قرار گیرد.
- از چنگال خود برای باز کردن و خوردن غذا استفاده نمایید.
در رستوران های بین المللی و لوکس، از قاشق تنها برای خوردن سوپ، دسر و … استفاده می شود. اغلب غذاها با کارد و چنگال مخصوص خود خورده می شوند.
اتیکت چیدمان میز غذا
در برخی رستوران های لوکس و حتی میهمانی های لوکس و حرفه ای، شما با چندین کارد و چنگال روبرو می شوید. در این بخش با انواع کاربرد آنها صحبت خواهیم کرد. چنگال ها سمت چپ و کارد یا قاشق ها سمت راست بشقاب ها قرار می گیرند.
حال در مورد استفاده و روند استفاده از کارد و چنگال صحبت کنیم!
نزدیک ترین کارد و چنگال به بشقاب را برای غذای اصلی خود استفاده نمایید. برای خوردن سالاد قبل از غذای اصلی خود از چنگال مخصوص سالاد استفاده نمایید. چنگال مخصوص سالاد انتهای سمت چپ بشقاب قرار می گیرد. لیوان ها سمت راست بالای کارد و قاشق قرار می گیرند. که انواع مختلف خود را برای هر نوشیدنی دارند. لیوان آب سمت بالای کارد در سمت راست بشقاب قرار می گیرد. بشقاب نان یا سالاد هم بالای چنگال ها سمت چپ قرار می گیرد.
خوردن سوپ
قاشق سوپ یک قاشق کاملا گرد و بزرگی هست که در سمت راست قرار می گیرد. در برخی از رستوران های لوکس سوپ را قبل از غذای اصلی سرو می کنند. برای خوردن سوپ باید قاشق را از سمت بالای آن وارد سوپ کنید و میل کنید.
یادتان باشد که سوپ خود را فوت نکنید و هورت هم نکشید. برای پاک کردن دهان خود با دستمال سفره آرام ضربه های نرم به لب های خود بزنیم.
چه زمانی می توانیم غذای خود را بخوریم؟
در مهمانی های کوچک یا میزهای کوچک دو یا چهار نفره در رستوران ها زمانی باید غذای خود را شروع کنیم که همه ی افراد پشت میز نشسته اند و آماده ی خوردن غذا هستند. اما در مهمانی های بزرگ تر و جلسات کاری باید منتظر بمانید تا پیشخدمت غذا را برای همه مهمان ها سرو کند و در نهایت شروع به خوردن غذا نمایید.
ترک میز غذا و تمام شدن غذا
اگر وسط غذای خود می خواهید میز را ترک کنید و به دستشویی بروید، باید کارد و چنگال خود را وسط بشقابتان بصورت ضربدری روی هم بگذارید تا پیشخدمت متوجه شود که شما غذای خود را تمام نکرده اید. با این کار بشقاب شما را جمع نمی کند.
زمانی که غذای شما تمام شد و منتظر وعده ی بعدی هستید (مثلا غذای اصلی یا دسر)، باید کارد و چنگال را به صورت مورب و موازی کنار هم قرار دهید، کارد بالاتر گذاشته شود تا پیشخدمت متوجه شود و غذای شما را بیاورد.
آشنایی با مفهوم آداب معاشرت
