آشنایی با فرهنگ مردم لبنان

لبنان، در غرب آسیا قرار دارد و به دلیل موقعیت جغرافیایی اش (در نقطه تلاقی مدیترانه و جهان عرب) از تاریخ غنی و تنوع دینی، نژادی و فرهنگی برخوردار است. فرهنگ جاری در لبنان تبلوری از فرهنگ چند هزار ساله فینیقی ها، یونانی ها، آشوری ها، ایرانی ها، رومی ها، اعراب و ترک های عثمانی بوده و طی چند دهه اخیر فرهنگ فرانسوی نیز به این مجموعه اضافه شده است.

۹۵ درصد مردم این کشور را عرب ها، ۴ درصد را ارمنی ها و ۱ درصد را سایر ملیت ها تشکیل می دهند. در جامعه ی لبنان نوعی رقابت و اختلاف نظر تمامیت خواهانه بین مسلمانان و مسیحیان وجود دارد و به رسمیت شناختن هر یک از این ادیان عواقب سیاسی ناخوشایندی برای پیروان دین دیگر در پی دارد. در ادامه توضیحات بیشتری از آداب و رسوم مردم لبنان به شما خواهیم داد.

مذهب و زبان در لبنان

جمعیت لبنان از سه گروه اصلی مذهبی مسلمانان (شیعه، سنی و علوی) با ۵۹٫۷ درصد، مسیحیان (اغلب مارونی ها، ارتدوکس های آنتی اوکیان و ارتدوکس یونانی) با ۳۹ درصد و مابقی مذاهب با ۱٫۳ درصد تشکیل شده است.

کشور لبنان محل برخورد ادیان متفاوت است و دولت آن ۱۸ مذهب منشعب از ادیان اصلی مسیحیت، اسلام و یهود را به رسمیت می شناسد و این تنوع اعتقادات دلیل اصلی تنش های اجتماعی و جنگ های داخلی بی پایان در این کشور به شمار می آید. تنش ها و اختلافات مذهبی در ارکان دولت و سیاست های حکومتی نیز مشاهده می شود.

تنوع اعتقادات، دلیل اصلی تنش های اجتماعی و جنگ های داخلی بی پایان در این کشور به شمار می آید

زبان رسمی لبنان عربی است، اما هر یک از اقلیت های نژادی به زبان خود سخن می گویند. اکثر لبنانی ها به زبان عربی صحبت می کنند و همین طور به یکی از زبان های انگلیسی یا فرانسه تسلط کامل دارند. زبان های ارمنی و یونانی نیز توسط لبنانی هایی که اجدادشان درگذشته از ارمنستان و یونان به این کشور مهاجرت کرده اند، استفاده می شود. زبان های دیگری نیز در جوامع مهاجرنشین به کار می رود که عبارت اند از: چرکسی، تیگرینی، سینهالی، ترکی، آذربایجانی، لهستانی، روسی، رومانیایی و ترکمنی.

دبکه

بسیاری از ملیت های عرب دارای نسخه ی به خصوص خود از دبکه (Dabke) هستند. این رقص سنتی معمولاً در مراسم و میهمانی ها اجرا می شود. دبکه در لبنان، نمایشی مقدس از مهارت و جغرافیا است. این رقص در تمام کشور دارای نوع منحصربه فرد خود است و چیزی که ممکن است از نظر شما یک نوع پای کوبی بی هدف باشد، درواقع مهارتی است که افراد فراگرفته اند.آیا همچنان درک دبکه برای شما دشوار است؟ نگران نباشید. بخشی از نسل جوان لبنانی نیز با شما هم عقیده هستند.

آداب معاشرت در لبنان

غرور و اعتبار هر لبنانی مهم ترین دارایی او به حساب می آید. این خصوصیت به خانواده و گروه های بزرگ تر اجتماعی نیز تعمیم داده می شود. به همین دلیل حفظ آبرو، غرور و عزت نفس برای هر لبنانی اهمیت زیادی دارد.

لبنانی ها به شدت تلاش می کنند که باعث شرمندگی و خجالت یکدیگر در ملاء عام نشوند. در نتیجه حتی وقتی کسی در حضور جمع از آن ها درخواستی داشته باشد، حتی اگر قصد انجام آن کار را نداشته باشند، باز هم جواب رد نمی دهند.

حفظ آبرو، غرور و عزت نفس برای هر لبنانی اهمیت زیادی دارد

مهمان نوازی به عنوان یکی از سنت های اجتماعی و مایه مباهات مردم لبنام به شمار می رود. در فرهنگ این کشور پذیرایی از مهمان باعث غرور و سربلندی میزبان می شود. البته نباید انتظار داشت که به محض دیدن یک غریبه او را برای صرف غذا به منزل دعوت کنند.

آداب احوالپرسی لبنانی ها، ترکیب جالبی از آداب معاشرت فرانسوی و فرهنگ مسلمانان است. برای احوالپرسی با یک غریبه، به او دست می دهند و با یک لبخند گرم و دوستانه به او مرحبا (سلام) می گویند. دوستان نزدیک در هنگام ملاقات سه بار گونه ی یکدیگر را می بوسند که این کار شباهت زیادی به رسوم فرانسوی دارد.

در هنگام ملاقات و احوالپرسی با یک لبنانی باید کمی تحمل داشته باشید و از احوال خانواده و وضعیت سلامتی آنها جویا شوید. در هنگام برخورد با یک زن مسلمان لبنانی فشردن دست پسندیده نیست، مگر اینکه او ابتدا دستش را دراز کند.

آداب هدیه دادن در لبنان

هدیه دادن بخشی از فرهنگ لبنان محسوب می شود و فقط به مناسبت های خاصی نظیر تولد اختصاص ندارد. مردم لبنانی ممکن است برای جبران محبت دیگران، هنگام بازگشت از سفر خارجی و یا علاقه ی شخصی به یکدیگر هدیه بدهند. ارزش مالی هدیه نیز هیچ اهمیتی ندارد و حس دوستی که به وجود می آورد، مهم است. اگر به خانه ی یک لبنانی دعوت شدید، یک دسته گل هدیه ببرید و در صورت دعوت شدن به صرف غذا، بردن شیرینی نیز مرسوم است.

اگر به دیدار یک خانواده مسلمان می روید، فقط برای مردان خانواده هدیه ببرید. دادن هدیه های کوچک مثل شکلات به بچه های میزبان نیز ایده خوبی است. در هنگام هدیه دادن از دست راست و یا هر دودست استفاده کنید.

آداب غذا خوردن در لبنان

در صورتی که برای صرف شام به خانه ی یک لبنانی دعوت شدید، لباس مناسب و رسمی بپوشید و از صحبت درباره ی موضوعات حساس مثل سیاست، دین و یا جنگ داخلی بپرهیزید. هنگام ورود به مجلس ابتدا با افراد مسن تر احوال پرسی کنید. آداب غذا خوردن لبنانی ها تقریبا رسمی است، پس صبر کنید تا به شما بگویند کجا بنشینید.

دیر رسیدن به مهمانی ها و رویدادهای اجتماعی، یک نوع باکلاسی محسوب می شود

زمان صرف غذا چنگال را در دست راست و چاقو را در دست چپ نگه دارید. میزبان از شما انتظار دارد که همه ی غذاها را امتحان کنید و معمولا دو یا حتی سه بار بشقاب شما را پر می کند. سر وقت بودن اهمیت چندانی در این کشور ندارد و در واقع دیر رسیدن به مهمانی ها و رویدادهای اجتماعی، یک نوع باکلاسی محسوب می شود.

آداب کسب و کار در لبنان

تجار لبنانی، تا حدودی در معاملات تجاری خود رسمی هستند و در عین حال از مهمان نوازی غافل نمی شوند. در جلسه های معارفه ی تجاری بهتر است هیچ گونه عجله ای نداشته باشید زیرا احوالپرسی های رایج در آغاز جلسات، برای لبنانی ها اهمیت زیادی دارد. بهتر است جلسه را با فشردن دست و نگاه مستقیم به چشمان طرف قرارداد آغاز کنید. مسلمانان خیلی مذهبی شاید با طرف مقابل دست ندهند، در چنین مواقعی سر خود را به نشانه ی خوش آمدگویی تکان می دهند.

اگر در حین جلسه، شخصی با عنوان رسمی و یا حرفه ای اش به شما معرفی شد، در موقع احوال پرسی او را با همان عنوان خطاب قرار دهید. در ضمن یادتان باشد که ردوبدل کردن کارت ویزیت در چنین جلساتی مرسوم است که باید با هر دو دست یا دست راست تقدیم شود. ترجیحا یک طرف کارت را به زبان عربی یا فرانسوی باشد که با اینکه الزامی در این کار نیست، تاثیر خوبی برطرف مقابل دارد.

تاجران لبنانی در جلسات تجاری به زبان های فرانسه، عربی یا انگلیسی صحبت می کنند و به همین دلیل قبل از حضور در جلسه بهتر است از زبان مورداستفاده در آن آگاه باشید و در صورت نیاز یک مترجم استخدام کنید. حتما سر وقت در جلسه تجاری حاضر شوید چراکه اهمیت زیادی برای طرف مقابل دارد.

گوش دادن به آهنگ های فیروز

کم پیش می آید صبح در یک خانه ی لبنانی از خواب بیدار شوید و خبری از آهنگ های خواننده ی زن لبنانی، فیروز، با صدای بلند در سراسر خانه نباشد. این موضوع در مورد تاکسی ها هم صدق می کند. فیروز تبدیل به بخشی جدایی ناپذیر از هویت لبنانی شده و صدای زیبای وی انتخابی ایده آل از سوی هر لبنانی در هنگام صبح است.

شکایت در مورد لبنان

این مورد واقعاً جالب است. اگر شما با یک فرد لبنانی که خارج از این کشور زندگی می کند، آشنا شوید، از مشاهده ی عشق بی پایان و دل تنگی وی برای سرزمین مادری اش شگفت زده خواهید شد.

اما چیزی که شما نمی دانید این است که همین فرد به هنگام بازگشت به کشورش، ساعت ها از روز خود را به شکایت در مورد لبنان اختصاص می دهد. اگر شما لبنانی باشید، این موضوع را درک می کنید. مردم لبنان عاشق کشورشان هستند، اما از راه دور.

بازگشت به خانه با تاریک شدن هوا

اگر بچه های لبنانی با تاریک شدن هوا، دوان دوان به سوی خانه شان حرکت نکنند، احتمالاً والدین به روز و جذابی دارند. هیچ کس متوجه نشده است که چه چیزی در غروب آفتاب نهفته است که خانواده های لبنانی سراسر کشور در این ساعات چشم انتظار به درب خانه برای بازگشت فرزندانشان خیره می شوند.

بزرگ ترها شاید خودشان هم دلیل این قانون را ندانند، اما تنها آن را اجرا می کنند. همان بچه ها قسم می خورند که به وقت بزرگ شدن، به مانند پدر و مادر خود رفتار نکنند. اما در حقیقت آن ها هم با تاریک شدن هوا چشم به راه فرزندان خود خواهند شد.

کلمه انشاالله

کلمه انشاالله به معنی «اگر خدا بخواهد» می تواند معانی گسترده ای در زبان لبنانی داشته باشد. شما ممکن است خواهشی از فردی داشته باشید و اگر آن فرد با جدیت بگوید «انشاالله»، بعداً خواهش موردنظر شما را اجابت خواهد کرد.

بااین حال، اگر لحن گویش فرد ضعیف باشد و فرد انشاالله را با حالتی طعنه آمیز بگوید، احتمالاً پاسخ وی می تواند طیف گسترده ای از جواب ها، از شاید گرفته تا هرگز، را شامل شود. این موضوع تماماً بستگی به لحن فرد مقابل دارد. گفته می شود که اگر بچه ها در لبنان از مادر خود چیزی بخواهند و وی بگوید انشاالله، به این معنی است که آن چیز هرگز اتفاق نخواهد افتاد!

آشنایی با فرهنگ روستایی