هل میوه ای کوچک از خانواده زنجبیلیان است که به عنوان دانه ای خوشبو در انواع مختلفی از جمله هل سیاه، هل سفید و هل سبز یافت می شود.
مصرف هل مخصوصاً در فصلهای سرد برای افرادی که دچار دردهایی در ناحیه زیر دنده چپ میشوند، بسیار خوب است. هِل انرژیها را در بدن افزایش میدهد و نشاط و شادمانی افراد را زیاد میکند، مصرف هِل در این دنیای پُر سر و صدا و اضطراب امروزی، توان مقابله با مشکلات را افزایش میدهد.
هل در طب سنتی ایران به نامهای قاقله صغار و کبار، هیل و هال نیز خوانده می شود. این گیاه علفی دارای میوه ی تخممرغی شکل کوچکی است به طول ۱ ـ ۲ cm (در بعضی انواع طولانیتر) که به طور متوسط ۱۵ ـ ۲۰ (در بعضی کمتر یا بیشتر) دانه به رنگ قهوه ای، سبز، زاویه دار و معطر در آن وجود دارد.
هل، معمولاً برای آنکه عطر آن حفظ شود به صورت میوه و یا کپسول آن نگهداری میشود و در مواقع مصرف کپسول را شکسته و دانه ها را خارج میسازند، پوست کپسول آن نیز دارای اسانس است.
بخش مورد استفاده در درمان، تخم و ریشه است. مزاج این گیاه گرم و خشک است.
طبع هل گرم و خشک است. هل پس از زعفران و وانیل به عنوان یکی از گران قیمت ترین ادویه های جهان شناخته می شود، از هل به عنوان چاشنی در تهیه انواع نانها، شیرینی ها و مربا ها استفاده می شود.
دانه هل غنی از ویتامین ها و مواد معدنی مختلف از جمله نیاسین، پیریدوکسین، ریبوفلاوین، تیامین، ویتامین A، ویتامین C، سدیم، پتاسیم، کلسیم، مس، آهن، منگنز، منیزیم، فسفر و روی می باشد.
خواص هل برای بهبود سلامت انسان
هل یک ادویه ایده آل با مزایای سلامتی فراوانی است. بیشتر خواص هل در مطلب زیر آورده شده است.
از بروز سرطان روده بزرگ (کولورکتال) جلوگیری میکند
سرطانها، به ویژه سرطان روده بزرگ ، یکی از علل اصلی مرگ در سراسر جهان هستند. هزینه افزایش درمان متعارف سرطان و عوارض جانبی پس از آن، پژوهشگران را تشویق به یافتن جایگزینهایی میکنند که پایدار و مؤثر هستند. مطالعات انجامشده نشان داده است که خواص هل مصرفی از طریق رژیم غذایی در مقابله با سرطان کولورکتال تا ۴۸٪ مثبت بوده است.
محافظت از سلامت قلب
تزریق هل برای کنترل مشکلات قلب و عروقی که منجر به ضربان قلب پایین یا ریتم ضربان کنترل نشده میشود و کنترل فشار خون بالا مؤثر است. مواد مغذی موجود در این ماده غذایی میتوانند موجب کاهش تجمع چربیها در بدن شوند. در طی آزمایشهای انجام شده آنزیمهای آنتیاکسیدانی کبدی و قلبی استخراجشده از هل به موشهایی که با رژیم غذایی با چربی بالا تغذیه میشدند، داده شد. آنزیمهای آنتیاکسیدان تأثیری زیادی در کنترل میزان کلسترول داشتند و به کنترل آنها کمک زیادی کردند.
خواص ضد افسردگی
اعتقاد بر این است که هل دارای خواص ضد افسردگی است. اسانس آن یکی از روغنهای عمدهای است که در آروماتراپی استفاده میشود. خواص هل میتواند نه تنها برای افسردگی بلکه به عنوان درمانی برای بیماریهای مختلف دیگری از اختلالات معده به بیماریهای ریوی استفاده شود.
از بیماریهای دستگاه گوارش جلوگیری میکند
خواص هل به طور سنتی در آیورودا، طب چینی و طب یونانی به عنوان درمانی برای اختلالات دستگاه گوارش مورد استفاده قرار گرفته است. عصاره متانول هل جزء است که به کنترل اختلالات دستگاه گوارش مانند اسیدیته بالا، کرامپ های شکمی و نفخ معده کمک میکند.
خواص ضد میکروبی
به نظر میرسد چندین هزار سال، خواص هل در زمینه مبارزه با میکروبها مورد توجه بوده و استفاده بوده است. در علم مدرن، به این معنی است که هل دارای خواص ضد میکروبی است. طی آزمایشهای انجام شده بر روی عصارههای فرار هل مشاهده شد که روغن استخراج شده از هل قادر به مهار رشد و گسترش برخی از میکروبهای بسیار خطرناک است که به طور مرتب باعث مسمومیت غذایی میشود.
خواص ضد اسپاسم و ضد التهابی
با توجه به علم آیورودا، خواص هل برای عضلات و درد مفصلی مفید است. اسپاسم عضلانی اغلب توسط افراد مسن گزارش میشود. انقباض ناگهانی عضلات باعث این اسپاسم ها میشود. هنگامی که عضلات میگیرند، میتوانند موجب بروز درد ناگهانی در فرد مبتلا شوند. میتوان این ماده را به عنوان یک کنترل کننده برای اسپاسم عضلانی استفاده کرد. شواهد تجربی اخیر نشان میدهد که هل دارای خواص ضد التهابی و ضد سرطانزا نیز میباشد.
مصارف دندانپزشکی
هل در آیورودا و طب سنتی چینی برای مقابله با مشکلات دندان برای قرن ها استفاده شده است. پس از اختراع آنتی بیوتیک ها، مشخص شد که این آنتی بیوتیک ها نتیجه های متفاوتی را به همراه عوارض جانبی ایجاد میکند. برخی از عوارض جانبی مصرف هل شامل مهار باکتری های پروبیوتیک مفید در روده است. با این حال، استفاده از ادویه هل، از سوی دیگر، ایده آل است، زیرا آنها تنها میکروبهای عفونی را مهار می کنند و نه باکتری های پروبیوتیک.
از روغن هل می توان در دهانشویه ریخته و از آن استفاده کرد.
ویژگی ضد آسمی
همچنین هل میتواند به عنوان یک درمان برای آسم و سایر مشکلات مربوط به دستگاه تنفسی استفاده شود. یک مطالعه نشان داده است که عصارههای هل به اندازه کافی در باز کردن لولههای شش منقبض شده در حیوانات آزمایشگاهی مؤثر است. آنها همچنین در ایجاد آرامش در بافتهای فکری مؤثر بودند. این مطالعه مقدماتی مثبت بوده و تحقیقات بیشتری را برای تائید ضروری میداند.
بدن را سم زدایی میکند
فرایند متابولیک بدن که میتوانند باعث آزاد شدن سموم و رادیکالهای آزاد در بدن و رادیکالهای آزاد شود باعث بیاثر شود. در غیر این صورت، این سموم انباشته میتواند باعث بیماریهای متعددی از جمله سرطان و پیری زودرس شود. هل با این خاصیت شناخته شده است که به عنوان یک عامل سم زدایی عمل میکند. اسانس و مواد بیوشیمیایی موجود در هل اثرات ضد سمی دارند.
بهبود گردش خون
در درمانهای سنتی مانند آروماتراپی، هل برای درمان علائم آسم و برونشیت از طریق بهبود گردش خون به ریهها مورد استفاده قرار میگیرد. اسانس استخراج شده از هل در گروههایی از افراد مبتلا به استرس مورد آزمایش قرار گرفته و نشان داده شده است که هل در ارتقای گردش خون در بدن مؤثر است.
درمان تهوع، گلو درد و استفراغ
به طور سنتی، خواص هل به عنوان یک درمان برای حالت تهوع مورد استفاده قرار گرفته است. هل تونیک و محرک مؤثری است و همچنین برای آرام کردن احساس تهوع و استفراغ مفید است. این عمل به عنوان یک درمان خوب برای گلو درد نیز عمل میکند. هل و دارچین هر دو میتواند در آب جوشانده شده و هر روز صبح برای کنترل دردناک بودن گلو استفاده شود.
تقویت کننده قوای جنسی
از آنجایی که هل عطر شیرینی را به ارمغان میآورد، به طور سنتی اعتقاد بر این است که دارای خواص قوی کننده غرایز جنسی است. نه تنها هل به عنوان یک محرک قوای جنسی شناخته میشود، بلکه اعتقاد بر این است که دارو برای ناتوانی جنسی و انزال زودرس کاربرد دارد.
درمان اختلالات ادراری
در آیورودا، خواص هل به عنوان دارویی برای بیماریهای دستگاه ادراری و عفونتهایی چون سیستیت، نفرات و سوزاک (گونوره) مورد استفاده قرار گرفته است.
درمان سکسکه
ابتلای به سکسکه میتواند بسیار آزار دهنده باشد، خصوصاً برای کودکان. چندین دارو تجویز شده در پزشکی عامیانه وجود دارد و یکی از محبوبترین آنها، شگفت زده کردن یک فردی است که دچار سکسکه شده است. این امر ممکن است در اغلب اوقات مؤثر باشد. با این حال، هل یکی دیگر از درمانهای بسیار مؤثر است. چند قاشق چای از پوسته را بردارید و آنها را در آب جوش حل کنید. با نوشیدن این نوشیدنی میتوانید از سکسکه ها خلاص شوید.
خوشبو کننده نفس
پوسته هل و دانههای آن را میتوان به عنوان یک خوشبو کننده نفس استفاده کرد. طعم و عطر موجود در هل به علت حضور اسانس آن است. جای تعجب نیست که اسانس هل به عنوان عنصر محبوب در آدامس استفاده میشود.
کمک به درمان دیابت
هل فوق العاده غنی از منگنز می باشد - ماده معدنی که می تواند خطر ابتلا به دیابت را کاهش دهد.
خواص هل برای پوست و مو
پیش از مصرف هرگونه ماسک بر روی صورت و نواحی حساس بدن، با مالیدن مقداری کمی از آن بر روی پوست دست خود به مدت حداقل 20 دقیقه، از نداشتن حساسیت نسبت به آن اطمینان حاصل نمایید.
- درمان لک های صورت
یکی از مزایای هل برای پوست این است که به درمان لک صورت کمک می کند و ویتامین C موجود در گردش خون در پوست صورت را افزایش داده و باعث درخشان تر شدن پوست صورت می شود.
ماسک هل برای صورت : مقداری روغن هل را به آرامی بر روی پوست صورت ماساژ دهید، بگذارید 20 دقیقه بماند و سپس با آب گرم خوب بشویید.
- درمان آلرژی پوستی
هل سیاه دارای خواص ضد باکتری قوی بوده و به درمان آلرژی های پوستی کمک می کند.
ماسک صورت هل : پودر هل و عسل را با هم ترکیب کنید و بر روی پوست بمالید، بگذارید 10 دقیقه بماند و سپس با آب سرد بشویید.
- پاک سازی پوست صورت
هل سیاه برای سم زدایی و پاکسازی پوست صورت مفید می باشد.
- درمان خشکی لب
روغن هل می تواند برای درمان حشکی و ترک لب استفاده شود.
شب قبل از خواب مقداری روغن هل را بر روی لب ها بمالید و صبح آن را با آب بشویید.
- تقویت و افزایش رشد مو
هل جریان خون را بهبود می بخشد و باعث تقویت ریشه و افزایش رشد مو می شود.
هل و لاغری
تحقیقات نشان داده که هل حاوی مقادیر بالایی فیبر است که اشتها را کاهش داده و متابولیسم بدن را افزایش می دهد و یکی از ادویه های مفید برای کاهش وزن و لاغری است. همچنین ملاتونین موجود در هل فرایند چربی سوزی را افزایش می دهد.
یکی از بهترین راه های استفاده از هل برای لاغری و چربی سوزی ریختن مقداری پودر هل در چایی یا قهوه روزانه تان می باشد. همچنین می توانید خود هل را به صورت دمنوش استفاده کنید.
هر روز صبح مقداری پودر هل (به اندازه یک دانه کامل هل یا نصف قاشق چای خوری) و زنجبیل و رازیانه (نصف قاشق چای خوری از هر کدام) را به یک قوری آب داغ در دمای 80 درجه اضافه کرده و بگذارید 5 دقیقه دم بکشد و سپس نوش جان کنید.
این دمنوش مفید نه تنها به چربی سوزی شما کمک می کند بلکه باعث سم زدایی بدن نیز می شود.
مصرف هل برای خانم های باردار
مقادیر کم هل برای سلامت جنین و زنان باردار در دوران بارداری مفید است اما با این وجود بهتر است قبل از مصرف هل با پرشک خود مشورت کنید.
هل برای نوزادان و کودکان
ویتامین C موجود در هل برای تشکیل و ترمیم گلبول های قرمز خون، تقویت استخوان ها و سلامت دهان و دندان در نوزادان و کودکان مفید است.
تیامین موجود در هل برای تقویت سیستم عصبی، عضلانی و سلامت قلب نوزادان و کودکان مفید است. آهن موجود در دانه هل باعث تولید هموگلوبین خون، درمان کم خونی و افزایش انرژی نوزادان و کودکان می شود.
روی موجود در هل برای افزایش اشتها و بهبود هضم غذا در کودکان مفید است. هل مقوی کلیه ها بوده و برای درمان شب ادراری کودکان مفید است.
هل برای مردان
خواص هل در طب سنتی به عنوان یکی از ادویه های تقویت کننده قوای جنسی شناخته شده و به درمان اختلال نعوظ و ناتوانی جنسی کمک می کند.
عوارض و مضرات هل
اگر سنگ کیسه صفرا دارید بهتر است که زیاد هل مصرف نکنید چون باعث تشدید درد صفرا می شود. زیاده روی در مصرف هل باعث تپش قلب می شود.
مضر رودهها است و از این نظر باید با کتیرا خورده شود.
مصلح آن شکر است.