«کربوفوبیا» یا هراس از مصرف کربوهیدرات ها فوبیای جدیدی است که با تغییر در سبک زندگی، برخی افراد را با خود درگیر کرده است. با افزایش رژیم های مختلف و زودگذر و فشارهای زیاد اجتماعی برای تناسب اندام جریان فکری اشتباهی میان افراد رواج پیدا کرده است و برخی کربوهیدرات ها را برای تناسب اندام خود مضر می دانند و از مصرف هر کربوهیدراتی می ترسند.
فوبیا چیست؟
در واقع فوبیا به واکنش و یا ترس بیش از حد و غیر منطقی گفته می شود. اگر دچار فوبیا هستید ، هنگام رو به رویی با منبع ترس خود دچار احساسات وحشت بیش از اندازه می شوید. ترس اشخاص می تواند از مکان، موقعیت و یا اشیاء خاصی باشد. بر خلاف اختلالات استرس و اضطراب ، فوبیاها حتما با یک منبع خاصی در ارتباط هستند. تاثیر فوبیا می تواند از آزار دهنده تا ناتوان کننده متغیر باشد. افرادی که به انواع مختلف فوبیا مبتلا هستند ، می دانند که ترس آنها غیر منطقی است اما کاری از دستشان بر نمی آید. چنین ترس هایی می تواند در کارهای روزمره شخص مانند محیط کار ، مدرسه ، خانواده و روابط شخصی افراد ، اختلال ایجاد کند. ابن فوبیا ها حتی می توانند باعث شوند که فرد محل زندگی خود را تغییر دهد و از بسیاری از دورهمی ها و کارهای اجتماعی دوری کند.
کربوفوبیا یا ترس از کربوهیدرات چیست؟
رژیم های غذایی را بر اساس محتوایی که شامل آن ها می شوند قضاوت نکنید بلکه بهتر است با ترکیب مواد مغذی آن ها مورد ارزیابی قرار بگیرند. بر اساس نظرسنجی اخیر گالوپ ۲۹ درصد از آمریکایی ها سعی می کنند از خوردن کربوهیدرات خودداری کنند. این نگرش منفی نسبت به کربوهیدرات ها از زمانی که گالوپ شروع به ردیابی چنین داده هایی در سال ۲۰۰۳ کرد روند صعودی داشته است. در سال ۲۰۰۵ پزشک و نویسنده مایکل گرگر این پدیده را کربوفوبیا نامید؛ ترس فزاینده از مصرف کربوهیدرات ها.
نیرویی که در پشت ترس فزاینده از کربوهیدرات ها وجود دارد از نوعی موسسه فراعلمی سرچشمه می گیرد که از کتاب های رژیم غذایی محبوب مانند "شکم و گندم" و برنامه های رژیم غذایی مانند "بدون شکر بدون دانه" تشکیل شده است. چیزی که تقریباً بین همه حامیان عمومی اجتناب از کربوهیدرات مشترک است این است که آن ها دانشمندان معتبر حوزه علوم تغذیه نیستند. در میان متخصصانی که در واقع تحقیقات قابل انتشار و معتبر در مورد اثرات کربوهیدرات بر سلامتی انجام داده باشند فقط تعداد بسیار کمی از پدیده کربوفوبیا حمایت می کنند و آن را قبول دارند.
این دوگانگی از کجا می آید؟ از همان چیزی که مایکل پولان، نویسنده کتاب The Omnivore's Dilemma، آن را تغذیه گرایی می نامد. قضاوت اشتباه در مورد رژیم ها نه بر اساس غذاهایی که شامل آن ها می شود، بلکه بر اساس ترکیب مواد مغذی آن ها.
دلیل بروز کربوفوبیا در اشخاص
هیجان پذیری منفی، بازداری رفتاری پایین( علل سرشتی)، پشتیبانی افراطی والدین، فوت والدین، طلاق عاطفی یا رسمی والدین، اسیب جسمی و جنسی( علل محیطی) هم از دلیل های پیدایش کربوفوبیا در اشخاص به شمار میرود که در صورت دوام این فوبیا ناراحتی و نقص چشمگیری در کارکرد خانوادگی، جسمی، اجتماعی و شغلی او بروز می یابد.
روش درمان کربوفوبیا
برای درمان این فوبیا بررسی خانواده و سابقه زندگی شخص بسیار دارای اهمیت است. بر اساس مطالعات گروه درمانی شناختی، رفتاری یعنی تلفیقی از هر دو درمان شناختی و رفتاری به این اشخاص در رویارویی با ترس هایشان کمک می کند.در این شیوه درمانی با تغییر الگوهای فکری ناسالم بیمار با افکار سالم و مثبت، شخص به تعادل شناختی بیشتری دست پیدا می کند و از طریق فنون و روش های رفتاری مثل آرام سازی عضلانی و تجسمی، یادگیری رفتار جرات مند و رویا رویی با منبع برانگیزاننده اضطراب، ایفای نقش، یادگیری مهارت های حل مسأله و… میتواند با کمک روان شناس علایم این بیماری را از جنبه رفتاری کاهش دهد البته پژوهش های زیادی نشان داده گروه درمانی بیش از مشاوره های فردی تاثیرگذار است.
با توجه به این که ترس های خاص انواع متنوعی دارند و هراس های جدید در حال حاضر رو به افزایش هستند و تمامی اختلال های روانی با هم« همبود» دارند، بنظر میرسد بدون تشخیص دقیق متخصصان امکان برچسب زنی بر اشخاص وجود نخواهد داشت. لذا احتیاج است با مشاهده این موارد هرچه زودتر و پیش از مزمن شدن اختلال با متخصصان کارآزموده مشورت شود تا مشاوران آن ها را ارزیابی و پیش از تبدیل شدن شرایط به بحران این مشکلات را رفع کنند.
سخن نهایی
برخلاف سایر حیوانات بدن انسان در تبدیل قند به چربی کارآمد نیست. چربی ها کارکرد متفاوتی دارند. اگر بیوپسی روی چربی بدن فرد انجام شود یک به یک نشان می دهد آنچه می خورند دقیقا همان چیزی است که در بدن آن ها وجود دارد. کربوهیدرات ها به طور کافی و مناسب گرسنگی را خاموش می کنند تا فرد را برای مدتی طولانی تر سیر نگه دارند. زندگی بدون نشاسته یعنی زندگی بدون سیری. مصرف مواد حاوی چربی گرسنگی را خاموش نمی کند و اقدام به خوردن مجدد نقش اساسی در چاقی و بروز انواع بیماری ها دارد.مواد نشاسته ای همچنان بدنام گروه تغذیه ای هستند و این در حالی است که با وجود همه شواهد، چربی ها همچنان مورد تجلیل قرار می گیرد و پدیده کربوفوبیا قوت می گیرد.