فرهنگ کافه نشینی به چه معناست؟
برخلاف آنچه که تصور می کنید فرهنگ کافه نشینی از کشورهای شرقی به کشورهای اروپایی و بعد از آن به قاره امریکا راه یافت. این فرهنگ زیبا از قلب فلات های آفریقا برخواست و به خاورمیانه رسید.
تاسیس کافی شاپ ها با ظهور کافه نشینی همزمان نبوده است، چرا که کافه نشینی و بحث کردن بر سر مسائل مختلف اجتماعی و سیاسی با فرهنگی ابتدایی همانند کافه رفتن و سرو یک فنجان قهوه متفاوت است.
فرهنگ کافه نشینی به اجتماعات چند نفره و در برخی از موارد به گروه های گسترده ای گفته می شود که برای بحث و بررسی یک موضوع مهم در جامعه در کافه ها جمع می شدند و ضمن بهره مندی از آرامش موجود در کافه ها و فرهنگ خاصی که در آن جا موج می زد به بیان نقطه نظرات خود می پرداختند. فرهنگ عجیبی که به صورت نانوشته اجازه هیچ گونه توهین و جنگ و ستیزی را به صاحب نظران و اغیار نمی داد.
این فرهنگ زیبا از عصر پانزدهم به بعد با عنوان فرهنگ کافه نشینی شناخته شد و به اهدافی فراتر از سفارش نوشیدنی های گرم مرتبط بود. این مکان امن به علت شرایط خاصی که فراهم کرده بود به شدت مورد مخالفت پادشاهان غربی قرار گرفت و حتی در بازه ای از زمان های تاریخی به پلمپ کافه ها همت گماردند. این فرهنگ در ایران نیز با نتایج موثری در طول تاریخ همراه بوده است.
کافه های اروپایی
اولین کافه در اروپا در سال ۱۶۰۰ میلادی در ونیز و به فاصله کوتاهی در انگلیس و وین افتتاح شد.سنت کافه نشینی به سرعت در وین گسترش یافت به طوری که چیزی به عنوان “فرهنگ کا فه در وین” به وجود آمد. تاریخ کافه به شدت به وین بدهکار است. کافه های وین کاملا مجهز به راه های سرگرم کننده مشتریان از جمله کارت های بازی، میزهای بیلیارد و روزنامه بودند. تاریخ نشان می دهد که کافه های شهرجایی برای بحث پیرامون موضوعات مختلف اعم از سیاست و شعر تا هنر و موسیقی بوده اند.
کافه های آمریکایی
پیش از اواخر قرن هجده، اکثریت افرادی که در آمریکا زندگی میکردند مشتاق و علاقه مند به نوشیدن چای بودند. شروع تغییر نوشیدنی مورد علاقه از چای به قهوه در آمریکا به سال ۱۷۷۳ ، هم زمان با وقوع “میهمانی چای بوستون” برمی گردد.
اولین رست قهوه در نیویورک در سال ۱۷۹۳ افتتاح شد اما نوشیدن قهوه روزانه تنها برای ثروتمندان امکان پذیر بود. تا سال ۱۸۸۲ زمانی که نهادهای قانون گذاری استانداردهایی را برای کیفیت و قیمت قهوه تعیین کردند و این امر باعث شد که قهوه برای قشر متوسط آمریکایی قابل دسترس تر باشد.
کافه در ایران
هنگامی که ترک ها امپراطوری عثمانی را در سرزمین ایران گسترش دادند، روش ساخت قهوه را نیز به همراه آوردند. در قرن شانزدهم قهوه اول برای مصارف پزشکی مورد استفاده قرار گرفت. در ۱۶۰۳ میلادی اولین قهوه خانه ها در نقش جهان اصفهان ساخته شدند که محلی برای گذران وقت آزاد ، جذب اقشار مختلف جامعه به خصوص کارگران، صنعتگران و کسبه بودند. افراد برای تبادل نظر در مورد مسائل سیاسی، اجتماعی و اقتصادی همدیگر را ملاقات می کردند، در مورد مشکلات مالی و خانوادگی صحبت میکردند و حتی بسیاری از کارجویان و کارفرمایان همدیگر را در این محل پیدا کردند.
در ماه رمضان کافه ها مکانی فرهنگی برای سخنرانی ها و نقل داستانهای مذهبی بود. از نیمه دوم قرن نوزدهم قهوه خانه ها فقط مکانی برای تمدد اعصاب و استراحت بود که در آن چای و غذا سرو می شد. نوشیدن قهوه و رفتن به کافه ها در ایران امروزه در بین جوانان رواج یافته است. انواع مختلف قهوه در صدها کافه در تهران و شهرهای دیگر ایران سرو می شود. اتحادیه آبمیوه، بستنی و قهوه خوری در ایران در سال ۱۹۵۳ تاسیس شد و همانطور که از نامش پیداست وظیفه نظارت و صدورمجوز برای کافی شاپ ها را برعهده دارد. این سازمان کافی شاپ ها را ازنظر سلامت و قیمت گذاری نیز کنترل میکند.
فرهنگ کافه نشینی در ایران
ایران در زمره اولین کشورهایی بود که با ساخت کافی شاپ ها یک فضای زیبا و دل انگیز که سرشار از آرامش و امنیت بود را برای افراد مختلف اعم از پیر و جوان فراهم نمود. این زمان با دوره حکومت صفویان مصادف بود. از آنجا که در دوره حکومت صفوی توجه به مذهب شیعه و مضامین دینی افزایش یافت، میزان حضور زنان در جامعه به شدت کمرنگ شد و صرفا مردها به قهوه خانه ها مراجعه می کردند.
در آن زمان چیزی با عنوان فرهنگ کافه نشینی وجود نداشت و بخش اندکی از مباحثات موجود به بررسی وضعیت اجتماعی اختصاص داشت، اما رفته رفته این فرهنگ زیبا در دل قهوه خانه های دوره صفوی که با یک سبک ایرانی طراحی شده بودند و یک معماری خلاقانه و دل انگیز داشتند شکل گرفت و بسیاری از شعرا، صاحب نظران، نویسندگان و افراد روشنفکر در قهوه خانه ها جمع می شدند.
صرف قهوه در کنار مباحثات سیاسی و بخصوص مسائل اجتماعی در روند کافه نشینی ها افزایش یافت و آن را به یک فرهنگ مستحکم در تاریخ ایران زمین مبدل نمود.
تغییر فرهنگ قهوه خانه ها در ایران
به دنبال حمله غرب به ایران و ورود بسیاری از فرهنگ های غربی به جامعه ایرانی، بسیاری از قهوه خانه های سنتی با معماری ایرانی-اسلامی و با آن طراحی زیبای خود به همراه جوی های روان و باغچه های زیبا و فضاهای روباز به کافی شاپ های نیمه تاریک غربی تغییر شکل دادند. میز و صندلی های چوبی جای آلاچیق های ایرانی را گرفت و رفته رفته انواع سیگار به جای قلیان های سنتی در دستان مردان ایرانی مشاهده شد.
این کافی شاپ ها در ابتدای امر برای کسانی که از تمول بسیار زیادی برخوردار بودند و به عنوان یک مکان شیک و امروزی برای برپایی جشن های چند نفره و نواختن آهنگ های شاد و رقص های زنده مناسب بود، اما در گذر زمان باز هم به یک مکان ناب برای برپایی جلسات اجتماعی و سیاسی مبدل گردید. بسیاری از صاحب نظران در این مکان های دنج و راحت توانستند به خوبی نظرات خود را ارئه کنند و به تالیف کتب ارزشمندی همت گمارند.
کافه های مدرن امروز
کافه های امروز تغییر قابل توجهی نسبت به کافه های اولیه نداشته اند. کافه ها هنوز هم محلی برای ارتباط با دیگران و ایده گرفتن از یکدیگر است. شاید بتوان گفت که تفاوت بزرگ کافه های امروز با نمونه های اولیه، امکان استفاده از اینترنت بی سیم رایگان در کافه ها است.
آشنایی با تاریخچه ی کرسی و آداب و رسوم نشستن دور کرسی
