آشنایی با ضرب المثل چهار دیواری اختیاری

داستان ضرب المثل چهار دیواری اختیاری

دوره ی پادشاهی شاه عباس صفوی ، یکی از شکوفاترین دوران رشد و توسعه ایران بوده. یکی از عادت های شاه عباس این بود که هر چند وقت یکبار با لباس مردم عادی و بی سروصدا صورتش را می پوشاند و بین مردم می رفت و با آنها شروع به صحبت می کرد تا از اوضاع زندگی و کسب و کار مردم کوچه و بازار اطلاعاتی به دست آورد.

یک شب که شاه عباس به قصد سرکشی در کوچه و پس کوچه های شهر راه می رفت. از درون خانه ای صدای تنبک و سنتوری را شنید که فردی می نواخت و با صدای خوش اشعاری را می خواند و بلند بلند می خندید. شاه عباس کنجکاو شد تا بفهمد این سروصداها برای چیست و خود را به پشت پنجره ی آن خانه رساند و به درون آن نگاه کرد. دید پیرزنی تنها است که خیلی زیبا تنبک می زند و اشعاری را می خواند و می خندد وقتی گوش هایش را تیز کرد تا بهتر صدای پیرزن را بشنود ، دید پیرزن در قالب شعر الفاظ و صفاتی زشت و نادرست را به فردی نسبت می دهد. برایش جالب تر شد که منتظر بماند تا بفهمد زن این الفاظ را به چه کسی نسبت می دهد؟

وقتی شعرهای پیرزن تمام شد پیرزن خنده ی بلندی کرد و گفت : این شعرها هم به سلامتی شاه عباس نامرد! شاه عباس که اصلاً توقع شنیدن چنین حرف هایی را نداشت خیلی تعجب کرد. او با خود گمان می کرد که به شدت مورد احترام و علاقه ی مردم قرار دارد و مردم همه او را دوست دارند. آن شب شاه عباس از گشتن در شهر منصرف شد و به قصر بازگشت. فردا صبح نگهبانان قصر را فرستاد تا به در خانه ی پیرزن بروند و هرچه زودتر او را به حضور شاه عباس بیاورند. وقتی پیرزن وارد شد و روبه روی شاه عباس قرار گرفت ، با تعجب پرسید : جناب پادشاه گناهی از من سر زده که صبح به این زودی سربازانی را به دنبال من فرستاده اید؟

شاه عباس با نهایت غرور گفت : بله ، شنیده ام دیشب در خانه ات بساط آوازخوانی و دایره و تنبک زنی برپا بوده. پیرزن دانست که شاه عباس از چه خبردار شده. سرش را پایین انداخت و گفت : بله جناب حاکم. شاه عباس گفت : خوب موضوع اشعارتان چه بود؟ به چه کسی فحش و ناسزا می گفتید؟ پیرزن شرمنده تر شد و گفت : امر ، امر شماست ، هرچه دستور دهید من قبول می کنم.

شاه عباس گفت : من می خواهم خودت بگویی برای کسی که چنین حرفهای زشتی به حاکمش نسبت می دهد چه مجازاتی بهتر است در نظر بگیریم.

پیرزن که می دانست شاه عباس منتظر است چه چیزی بشنود گفت : اگر من جای شما بودم ، چنین کسی را به مرگ محکوم می کردم.

شاه عباس از این حرف پیرزن خوشش آمد و گفت : خوشمان آمد. پس پیرزن فهمیده ای هستی؟ پیرزن گفت : امر ، امر شماست. ولی اجازه می خواهم قبل از اینکه مرا مجازات کنید ، به من فرصت بدهید برای آخرین بار به خانه ام برگردم و کاری را انجام دهم و بعد از آن من در خدمت شما هستم تا هر بلایی خواستید بر سر من آورید.

شاه عباس از تقاضای عجیب پیرزن تعجب کرد و برایش جالب شد تا بداند پیرزن چه کاری در خانه دارد و به او اجازه داد تا با دو نفر از مأمورانش به خانه اش برگردد. آنجا بمانند تا کار پیرزن تمام شود و باز به قصر برگردند. شاه عباس به مأموران سفارش کرد چشم از پیرزن برندارند و مواظب باشند فرار نکند.

وقتی پیرزن به همراه مأموران به خانه اش رسید ، از گوشه ی حیاط بیل و کلنگ را برداشت و شروع به خراب کردن در و دیوار خانه اش کرد. مأموران جلوی او را گرفتند و گفتند : این چه کاری است می کنی؟ چرا در و دیوار خانه ات را خراب می کنی؟

پیرزن گفت : کدام خانه؟ کجای این چهار دیواری مال من است؟ من حتی در این چهاردیواری خودم هم اختیار و آزادی ندارم. من در خانه ی خودم هم حق انجام کارهایی که دوست دارم را ندارم. پس این در و دیوار به چه درد می خورند؟ بهتر است هرچه زودتر خراب بشود چون هیچ فرقی با کوچه و خرابه ندارند. مأموران هر طوری بود پیرزن را به قصر برگرداندند و ماجرا را برای شاه عباس تعریف کردند.

شاه عباس رو به پیرزن گفت : تو آزادی! من از اول هم قصد اذیت و آزار تو را نداشتم. از تو ممنونم ، چون این کار تو تلنگری بود به من تا مواظب رفتارم با زیردستانم باشم.

معنی ضرب المثل چهار دیواری اختیاری:

معمولا در جواب همسایه در مورد ایجاد مزاحمت میگویند.یعنی صاحب خانه هستم و اختیار تام امور خانه خود را دارم.

مورد استفاده:

در مواردی است كه انسان می خواهد كاری را با سلیقه و نظر خودش انجام دهد.

آشنایی با ضرب المثل اگر تو کلاغی من بچه کلاغم