ضرب المثل من و گرز و میدان افراسیاب
ضرب المثل ، سخن كوتاه و مشهوري است كه به قصه اي عبرت آميز يا گفتاري نكته آموز اشاره مي كند و جاي توضيح بيشتر را مي گيرد.ادبیات حماسی، گونه ای از ادبیات است که مضامین آن معمولا برخاسته از آرمان های یک قوم و ملت است که ضمن نقل آرزوهای آنها، بخشی از تاریخ و فرهنگ آن قوم و ملتی که حماسه از آن برخاسته است را نیز در خود جای داده و عموما در متون حماسی شکل و نمود بیرونی می یابد.ضرب المثل من و گرز و میدان افراسیاب در واقع به شعری از فردوسی برمیگردد برای آشنایی بیشتر با ساعدنیوز همراه شوید.
ریشه تاریخی ضرب المثل من و گرز و میدان افراسیاب
این ضرب المثل که از حکیم فرزانه فردوسی طوسی است در موردی به کار می رود که پهلوانی را از حریف و هماوردش بترسانند و او را به انصراف و امتناع از مقابله و محاربه با حریف و دشمن توصیه نمایند. پهلوان موصوف چون به نیروی قدرت و توانایی خود اطمینان دارد پوزخندی زده مصلحین خیراندیش را با این نیم بیتی پاسخ می دهد.
چو فردا برآید بلند آفتاب / من و گرز و میدان افراسیاب
شعر بالا به سادگی تکیه کلام این و آن نشد بلکه مسبوق به سابقۀ تاریخی شیرین و عبرت انگیزی است که شرح آن ذیلاً بیابد.
بطوریكه می دانیم فردوسی طوسی شاعر حماسه سرای ایرانی ، دربار سلطان محمود غزنوی رابه علت اینكه نقض عهد كرده بود ، با خاطری آزرده ترك گفت و به وطن و مألوف خویش بازگشت . سالها از این واقعه گذشت تا اینكه سلطان محمود غزنوی لشكر به هندوستان كشید و در آنجا قلعه ای را محاصره كرد . چون از تسخیر قلعهٔ مأیوس شد ، قاصدی نزد كوتو آل فرستاد و او را به اطاعت و تسلیم ، دعوت كرد . سپس به وزیر خود خواجه حسن میكال گفت : اگر جواب بروفق مراد نیاید تدبیر چیست ؟ حسنك میكال گفت :اگر جز بكارم من آید جواب من و گرز میدان افراسیابسلطان محمود غزنوی پرسید : این شعر از كیست كه در آن روح مردانگی وجود دارد ؟ حسنك كه باطناً شیعی مذهب بود و از طرفداران فردوسی ، جواب داد : از بیچاره ابوالقاسم فردوسی است كه سی سال رنج برده و چنان كتابی تمام كرد ولی بر اثر سعایت ساعیان و حسادت حاسدان مغضوب و مطرود شد . سلطان محمود كه بی نهایت تئاتر شده بود در آن مقطع چیزی نگفت و چون به غزنین بازگشت فرمان داد و دوازده شتر نیل بار كرده ببرند و ضمن عذر خواهی از ما وقع تحویل فردوسی دهند ولی مع الأسف هنگامی هدیه سلطان از دروازه رودبار طبران وارد شد ، جنازه فردوسی را از دروازه رزان به گورستان می برند . در هر صورت مصرع فوق پس از این واقعه شهرت یافت و بصورت ضرب المثل شد .
کاربرد ضرب المثل ضرب المثل من و گرز و میدان افراسیاب
این ضرب المثل در موردی بكار می رود كه پهلوانی را از حریف و هماوردش بترسانند و او را به انصراف و امتناع از مقابله و محاربه با حریفش و دشمنی توصیه كنند .
جنگ های شاهنامه چگونه است؟
یکی از فواید حماسه های شاهنامه در چگونگی یاد کرد جنگ هاست؛ مؤلفه های فراوان جنگ سخت و جنگ نرم و شیوه های متعدد مقابله با عملیات روانی دشمن در این اثر به وفور دیده می شود، اما برخی از صاحب نظران حوزه شاهنامه، جنگ های شاهنامه و حماسه ایرانیان را بیشتر تدافعی می خوانند تا تهاجمی که مطالعه رازها و عوامل موثر در رخداد هرکدام از این جنگ ها، شخصیت های تاثیرگذار و انگیزه افراد و اشخاص از حضور در آن جنگ و نبرد می تواند به اثبات این نظر کمک شایان توجهی کند.
آشنایی با ضرب المثل هم از گندم ري افتاد هم از خرماي بغداد
