آشنایی با اجزای سیستم تهویه مطبوع خودرو

به گزارش سایت خبری ساعد نیوز، سیستم تهویه مطبوع اتوماتیک، مکانیزمی همانند کولر دارد اما با این تفاوت که دیگر دمای مورد نظر بصورت دستی و حسی بدست نمی آید، بلکه با این سیستم شما می توانید دمای اتاق را با دقت نیم درجه سانتیگراد تنظیم کنید . این سیستم به اصطلاح بصورت حلقه بازخوردی عمل می کند، که خروجی این مکانیزم به اطلاعاتی تبدیل می شود که به کنترلر ورودی داده می شود، این فرایند باعث می شود که سرنشینان خودرو قادر به کنترل دمای داخل اتاق باشند. به عنوان مثال اگر شما درجه دما اتاق را روی 18 درجه تنظیم کرده باشید، سیستم دائما در حال اندازه گیری دمای هوای خروجی است و اطلاعات آن را به کنترلر ورودی می فرستد و دما را ثابت روی عدد وارد شده ثابت نگه می دارد.

مکانیزم عملکرد این سیستم به این صورت است که کنترلر ورودی اطلاعات را گرفته و مورد تجزیه و تحلیل قرار میدهد و متناسب با آن دستوراتی برای اجزای سیستم صادر می کند، مثلاً اگر شدت گرمای هوای بیرون زیاد شود کنترلر به فن دستور می دهد تا سرعت خود را افزایش دهد تا دمای هوای داخل کابین ثابت بماند.

اجزای سیستم تهویه مطبوع خودرو

به طورکلی، وظیفه اصلی سیستم تهویه مطبوع خودرو، ایجاد دمای مطلوب و حذف رطوبت است. تهویه مطبوع از دو بخش پرفشار و کم فشار تشکیل شده است. اجزای سیستم تهویه مطبوع خودرو به شرح زیر است:

کمپرسور

کمپرسور یا متراکم کننده که یکی از اجزای بخش پرفشار محسوب می شود، به نوعی قلب سیستم تهویه مطبوع خودرو است. وظیفه اصلی کمپرسور، متراکم کردن ماده سردکننده (گاز مبرد) است که با افزایش فشار و دما، گاز را به سمت کندانسور هدایت می کند. کمپرسور تنها وظیفه متراکم کردن گازها را بر عهده دارد و نمی تواند کاری برای مایعات انجام دهد. برای پیشگیری از جاری شدن مایعات در سیستم تهویه، قطعه دیگری وظیفه جذب آب و رطوبت را بر عهده دارد.

کندانسور

کندانسور یا چگالنده، قطعه دیگری از بخش پرفشار است که درواقع یک رادیاتور است و عملکردی شبیه رادیاتور نیز دارد. نقش کندانسور، سردکردن بخار و تبدیل آن به آب است. در این مرحله، گاز مبرد به حالت مایع و سیال درمی آید. مایع متراکم خروجی از کندانسور، برای خنک کردن کابین آماده است.

ریسیور درایر

یکی دیگر از اجزای بخش پرفشار سیستم تهویه مطبوع خودرو، ریسیور درایر یا خشک کننده است. ریسیور درایر به وسیله مواد شیمیایی خشک کننده، هرگونه آب یا رطوبت موجود در مایع متراکم شده را پیش از ورود به اپراتور جذب می کند. در صورت جذب نشدن کامل آب، رطوبت به بلور های یخی تبدیل می شود که سبب آسیب زدن به سیستم تهویه هوای خودرو می شود.

سوپاپ انبساط گرمایی

سوپاپ انبساط گرمایی یا TXV مربوط به بخش کم فشار سیستم است. ماده سردکننده که بعد از گذشتن از رسیور درایر تبدیل به یک سیال خالص شده است، برای کاهش فشار وارد سوپاپ انبساط گرمایی می شود. سوپاپ انبساط گرمایی همان طور که از اسمش برمی آید، قابلیت تنظیم دارد که نقش مهمی در ثبات عملکرد سیستم تهویه دارد. در بعضی خودرو ها به جای سوپاپ انبساط گرمایی، از لوله های وزنه دار استفاده می شود که اغلب در بلندمدت به علت وجود رسوبات، مسدود می شوند.

اواپراتور

اواپراتور یا تبخیرکننده یکی از قطعات مهم در بخش کم فشار است که در خارج از فضای کاپوت و پشت داشبورد جلو قرار گرفته است. اگرچه سیال خارج شده از سوپاپ انبساط گرمایی، سرد و کم فشار است، اما ازآن جایی که نقطه جوش بسیار پایینی دارد، در مجاورت حرارت موجود در کابین می تواند به سرعت به جوش بیاید و مجدداً به حالت گاز تبدیل بشود. برای جلوگیری از چنین اتفاقی، گاز موجود در محفظه اواپراتور، گرما و رطوبت کابین را جذب می کند و پس از خنک کردن آن، هوای مطبوع و خنک را توسط فن به داخل کابین خودرو می فرستد.

دیگر اجزای سیستم تهویه مطبوع خودرو عبارت اند از:

گاز مبرد

مبرد یا سرمازا، ماده ای است که با جذب حرارت ماده دیگر تغییر حالت می دهد و در سیستم های سیکل تبریدی برای سردکردن محیط مورداستفاده قرار می گیرد.

فیلتر کابین

فیلتر کابین، وظیفه تصفیه هوای کابین را بر عهده دارد. تعویض به موقع این فیلتر، در افزایش بهره وری سیستم تهویه مطبوع خودرو نقش مهمی دارد.

نگه داری صحیح از سیستم تهویه مطبوع

دقت داشته باشید، عدم استفاده از سیستم تهویه مطبوع خودرو در مدت زمان طولانی، مثلاً 3 ماه زمستان یا بیشتر، می تواند منجر به کاهش عملکرد سیستم تهویه در فصل تابستان شود. هم چنین عدم گردش هوای تازه در مجاری سیستم تهویه، مکان مناسبی برای رشد و نمو باکتری ها فراهم می کند. در این شرایط، استفاده از سیستم تهویه در تابستان، می تواند مشکلات تنفسی و بیماری های ریوی را با خود به همراه داشته باشد. بر اساس گفته بیشتر تولیدکنندگان خودرو، فیلتر کولر باید هرسال یا به ازای هر ۱۵ هزار کیلومتر تعویض شود.

از طرفی دیگر، متخصصین عقیده دارند که سیستم تهویه مطبوع خودرو باید در فصول گرم و سرد مورداستفاده قرار گیرد. به همین دلیل، توصیه می شود که جهت نگه داری صحیح از سیستم تهویه مطبوع خودرو، کولر خودرو حداقل ماهی یک بار به مدت سی دقیقه در فصول سرد روشن شود تا از رسوب گاز خنک کننده در کمپرسور پیش گیری شود. هم چنین علاوه بر روشن کردن کولر در زمستان، روشن کردن بخاری در تابستان نیز سبب گردش آب درون مجموعه رادیات می شود و باعث جلوگیری از پوسیدگی و گرفتگی آن می شود.

بر طبق شواهد علمی، استفاده از سیستم تهویه مطبوع در تابستان به مراتب بهتر از رانندگی با شیشه پایین با سرعت بالا است. افزایش ضریب مقاومت آیرودینامیک خودرو هنگام حرکت با شیشه پایین، افزایش مصرف سوخت خودرو را نیز در پی دارد. البته این نکته را نیز مدنظر داشته باشید که هنگام ترافیک شدید یا سربالایی ها و شیب های تند، با کم کردن کولر یا حتی خاموش کردن آن، از ایجاد فشار مضاعف به موتور خودرو جلوگیری کنید. تنظیم دریچه های کولر خودرو به سمت بالا نیز، به گردش هوای بهتر در کابین کمک می کند.