به گزارش سایت خبری ساعدنیوز، هر خودرو به طور کلی از سه قسمت اصلی یعنی بدنه، پیشرانه و شاسی تشکیل می شود. شاسی یا فریم در واقع یک چهار چوب و ساختار است که عموماً از فولاد سخت به شکل ناودانی ساخته می شود. بر روی این فولاد سخت، قسمت هایی هم چون پیشرانه، سیستم انتقال قدرت، سیستم فنر بندی و سیستم ترمز و فرمان نصب می شود. باید بدانید مواردی از قبیل تحمل بیشترین میزان وزن و تنش، سبکی، کمترین حجم، سهولت در پیاده سازی سیستم، هزینه نهایی برای اجرای سیستم، توانایی تغییر فرم در نقاط مشخص برای بالاترین میزان جذب ضربه، توانایی حفظ استحکام و عدم تغییر فرم در قسمت های حیاتی برای حفظ توانایی مقاومت، قابلیت تعمیر ساده و بازیابی خصوصیات اولیه و در نهایت انتقال کمترین میزان لرزش و صدا به قسمت های درونی اتاق، از خصوصیات یک شاسی خوب به شمار می رود.
از زمان پیدایش نخستین خودروها همواره شاسی ماشین ها در حال تغییر بوده اند و خودروسازان تلاش کرده اند تا با ترکیب مواد جدیدتر شاسی های پیشرفته تری طراحی کنند. از این رو، تاکنون شاسی های مختلفی در صنعت خودروسازی مورد استفاده قراره گرفته اند که هر یک از ساختار و ظاهر متفاوتی برخوردارند. این شاسی ها عبارتند از:
- شاسی ماشین نردبانی: که در دسته شاسی های مستقل قرار می گیرد. شاسی ماشین های سواری قدیمی معمولا از این نوع بودند اما امروزه به دلیل مقاومت پیچشی بسیار پایین کمتر خودروی سواری را می توان یافت که از شاسی نردبانی استفاده می کند. در حال حاضر، از این نوع شاسی بیشتر در خودروهای سنگین نظیر کامیون و اتوبوس استفاده می شود. شاسی نردبانی وزنی زیاد، حجمی بالا و توانایی کمی در جذب لرزش ها دارد.
- شاسی ماشین صفحه ای: این شاسی نیز نوع دیگری از شاسی مستقل است که هم فضای کمتری را اشغال می کند و هم توانایی بیشتری در جذب ضربات را دارد. اما از سوی دیگر مقاومت پیچشی و قابلیت تحمل وزن پایین این نوع شاسی نیز موجب شده تا استفاده زیادی از آن نشود. شاسی های صفحه ای معمولا تعمیر و بازسازی سخت تر و پرهزینه تری نسبت به شاسی های نردبانی دارند.
- شاسی ماشین لوله ای: این نوع شاسی ماشین به شاسی سه بعدی یا فضایی هم معروف است. در واقع شاسی لوله ای نخستین مدلی بود که هم به صورت طولی و هم عرضی ساخته می شد و تمام قسمت های اتاقک خودرو را در بر می گرفت. با توجه به مقاومت پیچشی بالا، شاسی ماشین های اسپرت از این نوع ساخته می شوند. شاسی لوله ای به دلیل ساختار فضایی خود حفاظت خوبی از سرنشینان خودروهای مسابقه ای می کند اما معایبی نیز با خود به همراه دارند که از جمله آنها می توان به فضای زیاد اشغال شده اشاره کرد. قیمت و حجم بالای این نوع شاسی سبب شده تا نتوان از آنها در خودروهای سواری استفاده کرد.
- شاسی مونوکوک: شاسی پراید تا پیشرفته ترین خودروهای سواری در این دسته قرار می گیرند. شاسی مونوکوک یک نوع شاسی غیر مستقل است که از وزن کم، استحکام بالا و مقاومت زیاد در برابر ارتعاشات برخوردارست. شاسی ماشین های سواری به دلیل نیاز به فضای زیاد و امکان نصب قطعات بیشتر معمولا از این نوع انتخاب می شود. البته شاسی مونوکوک چندان بی عیب و نقص هم نیست چراکه مقاومت کمی در برابر ضربات دارد و تعمیر اساسی آن پس از تصادفات سخت چندان امکان پذیر نیست.
ویژگی های یک شاسی خوب :
شاسی خودرو یکی از قطعه های تشکیل دهنده خودرو می باشد که نقش به سزایی در تامین امنیت خودرو را دارد.
- مقاوم در برابر خوردگی
- حجم مناسب و کم
- تحمل کافی وزن خودرو و متعلقات آن
- وزن سبک برای شتاب بهتر خودرو
- کمترین میزان لرزش و انتقال آن به بدنه خودرو
انواع شاسی خودرو
تولید و ساخت و طراحی شاسی با نوع استفاده خودرو رابطه مستقیم دارد و به سه دسته می توان تقسیم بندی شود:
- -شاسی خودرو های شهری ( استحکام نسبتا محکم )
- -شاسی خودرو های جاده ای و شهری ( استحکام محکم )
- -شاسی خودرو های جاده ای و آفرود ( استحکام بسیار محکم )
در تصادفات شدید یکی از قسمت هایی که ممکن است آسیب بیند و برای صاحب خودرو ضرری بزرگ محسوب می شود شاسی خودرو است که در صورت آسیب دیدن شاسی در اولین مرحله تعمیر باید شاسی تعمیر شود که به تعمیر شاسی (شاسی کشی) می گویند و این عمل باعث تعمیر شاسی خودرو می شود ولی هیچ وقت مانند شاسی اول نمی شود و در طول زمان ممکن است برای خودرو دچار مشکل کند که یکی از رایج ترین این مشکلات لاستیک سایی می باشد.
سه قسمت اصلى هر خودرو : بدنه ، موتور و شاسى
شاسى (Frame):
شاسى یا فریم در اصل يک چهار چوب و ساختار است که معمولاً از فولاد سخت به شکل ناودانى ساخته مى شود. بر روى اين فولاد سخت ، بخشهايى مانند موتور ، سيستم انتقال قدرت ، سیستم فنر بندی و سیستم ترمز و فرمان نصب مى شود.
خصوصیات یک شاسی خوب :
1) تحمل بیشترین میزان وزن و تنش
2) سبکی شاسی
3) کمترین حجم ممکن را داشته باشد
4) توانایی تغییر فرم در نقاط مشخص جهت بالاترین میزان جذب ضربه
5) توانایی حفظ استحکام و عدم تغییر فرم در قسمتهای حیاتی سیستم جهت حفظ
بالاترین میزان ایمنی
6) توانایی مقاومت در برابر خوردگی تاثیرات شیمیای و همچنین توانایی کارکرد در گرمای
گسترده
7) قابلیت تعمییر ساده و بازیابی خصوصیات اولیه
8) انتقال کمترین میزان لرزش و صدا به قسمتهای درونی اتاق
شاسى مستقل
اين شاسى از دو تکه آهن ناودانى بلند تشکيل شده است که به صورت موازى از جنس فولاد سخت ولى سبک ، ساخته و به وسيله دو رام در دو سر آن به يکديگر متصل مى شود. شاسى معمولا در قسمت عقب کمى بالاتر آمده و دليل آن ايجاد فضاى بيشتر براى ديفرانسيل و فنرهاست. قسمت جلو کمى باريک تر ساخته مى شود كه در فرمان پذيرى بيشتر موثر است.
در طراحى شاسى سرخود از ورق هاى نازک فلزى استفاده مى كنند كه آن ها را به روش شكل دادن (پروفيل) و همچنين تكيه گاه محورهاى جلو و عقب توليد مى كنند. البته قسمتهايى از شاسى مانند کف و محوطه موتور كه بيشترين نيرو و فشار بر آن ها اعمال مى شود بايد از ورق هايى ساخته شوند كه ضخامت بيش ترى دارند.
ضخامت ورق ها معمولا دو تا سه ميلى مترى است و به گونه اى جوشکارى مى شوند كه از استحکام خوبى برخوردار شوند. خودروهاى سوارى در مقايسه با خودروهاى سنگين نيروى كمى را تحمل مى كنند و روى شاسى آن ها بار استاتيکى كمترى وارد مى شود. بنابرين خودروهاى سوارى مى توانند با سرعت بالا حرکت كنند. اصولا طراحى شاسى سرخود به همين منظور بوده است.
مزايا :
-صرفه جويى در هزینه ها و زمان به دليل يک جا و مستقل بودن ساخت شاسى و اتاق
-صرف مخارج كمتر هنگام تعويض قطعات، به علت اینکه خراب شدن ناشی از پيچ و مهره ها است.
معايب :
- -به علت سنگين بودن خودرو، نیروی محركه آن براى شتاب گرفتن كمتر است.
- -طراحى ايمنى خودرو به علت سنگين بودن قطعات دشوار است
- -در هنگام تصادف احتمال اين كه سرنشينان دچار حادثه شوند زياد است.
- -ساخت قطعات و اسكلت آن نياز به پرس هاى سنگين و ماشين آلات گران ترى دارد.
- -چون قطعات توسط پيچ و مهره به هم متصل شده اندبه سر و صداى زياد ی ایجاد می شود
شاسى نيمه جدا شدنى
نوع ديگرى از شاسى است که اولین بار توسط شركت “روور” تولید شده . این شاسى آن ها از دو قسمت تشكيل می شود:
الف : ثابت : كف ، ستون ها ، ديوارهاى صندوق عقب ، ديواره جلوى موتور
ب : قسمت هاى جداشدنى از شاسى : سقف خودرو ، گلگيرها ، پنجره جلويى و…كه اينها به وسيله پيچ و مهره به قسمت ثابت بسته مى شوند.
مزاياى شاسى نيمه جدا شدنى:
- -در هنگام تصادف ، هزینه قطعاتى كه خراب شده اند و بايد تعويض شوند پايين مى آيد.
- -فرم اتاق شكل پذير است و مى توان طرح جديدى را توليد كرد
- -مى توان موتور و محورها را كه نسبتا سنگين هستند بر روى يك اسكلت جداگانه سوار كرد .
- -امكان عايق بندى بهترى بين دو قطعه در مرحله مونتاژكردن وجود دارد و در نتيجه انتقال سروصدا و ارتعاشات چرخ ها به اتاق كاهش مى يابد.
- انواع : شاسى نردبانى ، شاسى جناقى در وانت ، شاسى وسط لوله ای در کامیون ، شاسى فرم 7 و 8 در خودروهاى مسابقه ای و شاسى صفحه اى مثل شاسى فولكس واگن قورباغه اى.
