یکی از زیباترین عمارت های تاریخی ایران را میتوان عمارت ملا لطف الله سنندجی دانست. وی از جمله مردان مذهبی و صاحب نام بود و در دوران ناصرالدین شاه به عنوان شیخ الاسلام اهالی سنت سنندج منصوب شد. عمارت ملا لطف الله مروز با وجود تخریب قسمتی از آن در مرور این 150 سال، کماکان مانند نگینی درخشنده می درخشد. این بنا در طی سالهای مختلف دچار تغییرات بسیاری شد. این بنا در مجموع از دو بخش اندرونی (برای اعضای خانه) و بخش بیرونی (برای میهمانان) تشکیل شده است. پس از ملا لطف الله، قسمت اندرونی این خانه توسط خانواده سرشناس حبیبی خریداری شد و امروزه ساختمان اداری میراث فرهنگی سنندج در آنجاست. بخش بیرونی این خانه هم توسط عبدالحمید خان سنندجی معروف به سالار سعید خریداری شد که امروزه ساختمان اصلی موزه سنندج است.
در قسمت اندرونی این مورد از دیدنی ترین عمارت های تاریخی ایران وجود اتاق های پنج در با گچبری ها، نقاشی ها و نگاره های سقف و دیوار چنان زیبا در هم آمیخته که ذهن بیننده را متحیر خود می سازند. زمانیکه از بخش بیرونی ساختمان صحبت می کنیم، ممکن نیست نام ارسی های هزار رنگ اتاق های دو در معروف به نارنجستان را نبریم. این ارسی ها در روز چنان رنگهای شگفت انگیز و خیالی به اتاق های بیرونی می دهند که یاد آن را هرگز از یاد نخواهید برد. از دیگر جذابیت های این مورد از دیدنی ترین عمارت های تاریخی ایران میتوان از زیرزمین و سرداب های این اثر نام برد که با آینه کاری های جذاب و گچبری های زیبا ساخته شدند.
امروزه در زیرزمین این عمارت از تابلوها و آثار هنری فاخر دوره قاجار رونمایی شده است. همچنین، در قسمت بیرونی عمارت ملا لطف الله نیز از آثار تاریخی کردستان با قدمت چندین هزار سال رونمایی می شود. این مورد از زیباترین عمارت های تاریخی ایران امروزه در خیابان امام خمینی شهر سنندج واقع هست و انتظار دیدار شما گردشگران گرامی را می کشد.
این بنا حدود ۱۵۰ سال پیش مقارن سلطنت ناصر الدین شاه قاجار، توسط یکی از علمای اهل سنت به نام «ملا لطف الله شیخ الاسلام » قاضی القضات منطقه کردستان، در سه بخش ساخته شد.اکنون از این عمارت، تالار تشریفات، زیر زمین یا حوضخانه و فضاهای جنبی آن و بخش اندرونی باقی مانده است. بخش اندرونی شامل ساختمان شمالی دو طبقه و ساختمان غربی با دو فضای وسیع شرقی – غربی و سردرها است . از ویژگی های عمده این بخش، وجود اتاق پنج دری با گچ بری، آینه کاری و نقاشی های دیواری زیباست که به عنوان اتاق شانه نشین اندرونی معروف بود . بخش اندرونی بعدها به تملک خانواده «حبیبی » در آمد و اکنون به عنوان ساختمان اداری میراث فرهنگی استان مورد استفاده است . اروسی هفت لنگه زیبا و تزیینات گچ بری و آینه کاری در اتاق دو دری که به نارنجستان نیز معروف بود از عمده ویژگی های شاخص بخش بیرونی بناست . این بنا بعدها به تملک «عبدالحمید خان سنندجی » (سالار سعید ) در آمد و اکنون موزه سنندج است . ساختمان موزه سنندج در اصل بخش بیرونی عمارت ملالطف الله شیخ الاسلام است.
عمارت ملا لطف الله سنندجی (عمارت حبیبی) / سالارسعید به شماره ثبت ۱۱۷۲ ، یکی از آثار ملی ثبت شده ایران، در استان کردستان و شهرستان سنندج واقع شده است.
تاریخ ثبت این اثر ملی: ۱۳۵۴/۰۹/۱۸ و قدمت آن: قاجاریه می باشد.
نشانی: شهرستان سنندج، خیابان امام (ره) ، کوچه حبیبی