آشنایی با موزه ملی جواهرات تهران

  یکشنبه، 12 تیر 1401   زمان مطالعه 10 دقیقه
آشنایی با موزه ملی جواهرات تهران
موزه جواهرات ملی ایران، گنجینه‌ای بی‌نظیر و گران‌بها از نفیس‌ترین جواهرات جهان است که تاکنون کسی نتوانسته ارزش واقعی آن‌ را تخمین بزند. گنجینه‌ای شگفت‌انگیز و تماشایی که علاوه بر ارزش مادی، بخشی از تاریخ کهن، فرهنگ و خلاقیت هنرمندان خوش ذوق و چیره‌دست این سرزمین را در دل خود دارد.

با اینکه همواره سخنانی درباره به تاراج رفتن ثروت ملی و جواهرات سلطنتی به میان آمده و تصور می شود چیزی از خزانه و گنجینه های تاریخی گرانبها نمانده ولی هنوز بخش قابل توجهی از آن در موزه جواهرات ملی نگهداری می شود که می تواند هر بازدیدکننده ای که به تهران سفر می کند را به حیرت وا دارد. موزه جواهرات ملی یکی از موزه های تهران در ساختمان بانک مرکزی قرار دارد و جواهرات ارزشمندی از فتوحات قرن های گذشته و هدایا و متعلقات سلطنتی را در معرض بازدید عموم قرار داده است.

چرا بازدید از خزانه جواهرات ملی؟

  • تعدادی از برترین، باارزش ترین و زیباترین جواهرات ایران و دنیا را در خود جای داده است.
  • در این خزانه می توانید از الماس دریای نور -بزرگترین الماس صورتی دنیا-، الماس نورالعین، تاج کیانی، تخت نادری، تخت طاووس، کُره جواهرنشان، الماس های زرد، سیاه و سرخ، بزرگترین لعل دنیا و بسیاری جواهرات دیگر دیدن کنید.
  • با بازدید از این خزانه می توانید نمونه های منحصربه فردی از هنر جواهرسازی، مرصع کاری و طلاسازی هنرمندان ایران و جهان را به تماشا بنشینید.

آشنایی با خزانه جواهرات ملی

امروز قرار است به سراغ خیابان فردوسی تهران برویم و سری به یکی از منحصربه فردترین ساختمان های شهر بزنیم. جایی که خود ساختمان جذابیت خاصی ندارد اما چیزی که درون آن مخفی شده، آن را بسیار ویژه کرده است. ساختمان بانک مرکزی ایران که میزبان خزانه جواهرات ملی و گنج پنهان ایران زمین است. گنجینه ای بی همتا از طلا و جواهرات بسیار زیبا که یکی از بزرگترین و ارزشمندترین مجموعه های طلا و جواهرات در تمام دنیا محسوب می شود. جواهراتی که طی قرن ها در کنار هم گرد آمده و این مجموعه بی بدیل و تماشایی را ساخته اند و شما را در تلالو زیبایی شان غرق می کنند. این جواهرات به اندازه ای ارزشمند هستند که به عنوان پشتوانه پول ملی ایران نیز انتخاب شده اند و بهایی ندارند. درست خواندید؛ بهایی ندارند چرا که تعدادی از گوهرهایی که در این مجموعه نگهداری می شود در جهان بی نظیر و یگانه هستند و هنوز قیمتی برای آنها تعیین نشده است.

تاریخچه تاسیس موزه ملی جواهرات

درباره تاریخچه تاسیس گنجینه جواهرات ایران اطلاعات دقیق و موثقی در دسترس نیست. اما مدارک اندکی وجود دارد که نشان می دهد جمع آوری و نگه داری جواهرات به صورت جدی از زمان صفویه آغاز شده است. در این دوره کارشناسان زبده ای از طرف پادشاهان صفوی به کشورهایی نظیر هند، فرانسه، ایتالیا و… فرستاده شدند تا جواهرات کمیاب و گران قیمت را از بازارهای این کشور خریداری کرده و به پایتخت کشور که در آن زمان اصفهان بود بیاورند.

به این ترتیب گنجینه عظیم و باارزشی از جواهرات موجود در سرتاسر دنیا در ایران جمع آوری شد که بر شکوه و جلال پادشاهی می افزود. همین کافی بود تا برخی از کشورهای راحت طلب به دنبال فرصتی مناسب برای حمله به ایران و تاراج این گنجینه بی نظیر باشند. مرگ شاه سلطان حسین این فرصت را به محمود افغان داد تا با حمله به ایران جواهرات را به دست آورد و توسط دیگر مهاجمان افغانی در کشورهای مختلف پراکنده کند.

با این حال با تلاش شاه طهماسب دوم بخشی از جواهرات دزدیده شده باز پس گرفته شد و به کشورمان بازگشت. نادرشاه نیز برای باز پس گرفتن بخشی از جواهرات دزدیده شده تصمیم به لشکرکشی به کشور هند کرد و پادشاه هند مجبور به تسلیم قسمت عظیمی از این گنجینه اعم از جواهرات، اسلحه و… به نادرشاه شد. وی در بازگشت به ایران قسمت زیادی از این گنجینه را به پادشاهان و حکام کشورهای همسایه و آستان مقدس امام رضا پیشکش کرد که باعث شد باز هم قسمت عظیمی از جواهرات به جایگاه خود بازنگردد.

غارت گنجینه جواهرات و لشکرکشی برای بازپس گرفتن آن در طول تاریخ بارها تکرار شده و جان های زیادی را گرفته است. بسیاری از کمیاب ترین جواهرات موجود در این گنجینه در حال حاضر در تاج های پادشاهان و ملکه ها خودنمایی می کند. کوه نور یکی از زیباترین و باارزش ترین جواهرات دزدیده شده و به تاراج رفته ایران است که به دست کمپانی هند بریتانیایی شرقی افتاد و در نهایت به ملکه ویکتوریا اهدا شد. این جواهر زیبا و مسحورکننده در حال حاضر بخشی از جواهرات سلطنتی انگلستان است و بدل آن در برج لندن به نمایش گذاشته شده است.

موزه ملی جواهرات ایران

گنجینه های موزه ملی جواهرات ایران

پس از کشمکش های بسیار بالاخره جواهرات سلطنتی ایران در دوران قاجاریه به آرامش رسیدند و جمع آوری و ضبط شدند. بسیاری از آنها توسط هنرمندان ایرانی در ساخت تاج ها و تخت های پادشاهی مورد استفاده قرار گرفتند و مقدار زیادی فیروزه نیشابور و مروارید خلیج فارس نیز به این خزانه اضافه شد. اگرچه تمامی سنگ ها و جواهرات موجود در موزه ملی جواهرات ایران زیبایی خیره کننده ای دارند، اما تلفیق شدن برخی از آنها با هنر و ذوق ایرانیان زمان گذشته باعث شده تا بیشتر از جواهرات دیگر خود نمایی کنند. در ادامه با زیباترین و معروف ترین گنجیه های موزه ملی جواهرات آشنا خواهیم شد.

گنجینه های موزه ملی جواهرات ایران

1. تخت طاووس؛ تخت خورشید فتحعلی شاه

این تخت زیبا به دستور فتحعلی شاه ساخته شد چرا که نمونه قبلی آن پس از مرگ نادرشاه تکه تکه شد و به غارت رفت. خورشید بالای تخت نمایانگر آفتابی است که معتقد بودند همیشه بر سر قبله عالم می تابد. تلفیق چوب با طلا و سنگ های رنگارنگ قیمتی و کهن چنان جلال و شکوهی به این تخت بخشیده اند که چشم ها را به خود خیره می کند و انسان انگشت به دهان از تجمع این همه زیبایی و ثروت در یک تخت پادشاهی می ماند. این تخت پس از ازدواج فتحعلی شاه با طاووس تاج الدوله به تخت طاووس تغییر نام پیدا کرد و پیش از انتقال به موزه جواهرات ملی در کاخ گلستان نگهداری می شد.

2. تاج فرح پهلو؛ تلفیق هنر و ظرافت

یکی دیگر از جواهرات سلطنتی ایران تاج فرح پهلوی است. از آنجا که فرح پهلوی به عنوان اولین زن در تاریخ ایران تاج گذاری شد، این تاج به زیبایی طراحی گردید و ساخته شد. گروهی متشکل از جواهرسازان فرانسوی وظیفه ساخت این تاج را بر عهده گرفتند و با استفاده از طلای سفید، الماس و سنگ های باارزشی از جمله زمرد سبز، مروارید، یاقوت و… تاج زیبا و درخشانی با وزن 2 کیلوگرم ساختند.

3. دریای نور؛ دریای از درخشندگی

الماس دریای نور، زوج پرآوازه کوه نور است که به عنوان یکی از بزرگترین الماس های موجود در جهان شناخته می شود. دریای نور از نوع الماس های صورتی است و 182 قیراط وزن دارد. الماس های صورتی از کمیاب ترین نوع الماس محسوب می شوند.

زیبایی الماس دریای نور باعث شده به داستان های کهن ایرانی مرتبط شود و برخی نقل کنند که دسته شمشیر افراسیاب به این الماس گلبهی رنگ مزین بوده و رستم نیز در جنگ ها از این شمشیر استفاده کرده است. به علاوه ناصرالدین شاه اعتقاد داشت که این جواهر زینت بخش تاج کوروش کبیر نیز بوده است. بالاخره با تمام جنگ ها و کشکمکش ها امروزه این الماس درخشان در کمال آرامش، در موزه جواهرات ملی ایران نگهداری می شود.

4. تاج پهلوی؛ باشکوه و گرانبها

قدمت این تاج نیز به دوره پهلوی باز می گردد و به دستو رضا شاه برای تاج گذاری فرزندش محمدرضا ساخته و مورد استفاده قرار گرفت. جواهرات زیادی اعم از طلا، نقره، مروارید، الماس، یاقوت و زمرد و دیگر سنگ های کمیاب و گرانبها بر روی این تاج خودنمایی می کنند.در میانه و زیر کنگره پیشین تاج، خورشیدی زرین با پرتوهای الماس نشان و الماس زرد برلیان درشت کاشته شده است و در پشت همین کنگره، جقه پایه دار اسلیمی جای می گیرد که بر پشت آن پَر حواصیل کاشته می شود.

5. کره جواهر نشان؛ سفر به دنیای جواهرها

باید اعتراف کرد که برخی از جواهرات موجود در موزه جواهرات چهارراه استانبول، فراموش شدنی نیستند. یکی از این جواهرات زیبا و اعجاب انگیز، کره جواهر نشان ناصرالدین شاه است که در دنیا نظیر ندارد. این کره زیبا در سال 1291 هجری قمری ساخته شد. تجمع هنرمندانه سنگ های درشت گرانبها و جواهرات روی یک سطح کروی به قدری زیباست که افراد احساس می کند به یک سفر کوتاه در دل دنیایی پر از ثروت، نور و زیبایی رفته اند.

کره جواهرنشان اثری بسیار هنرمندانه است که مهارت و خلاقیت هنرمندان و صنعت گران آن دوره را به رخ تمام جهانیان می کشد. وزن پایه این کره حدود 34 کیلوگرم است و با 51 هزار و 366 قطعه جواهر زینت داده شده تا جلوه بسیار زیباتری پیدا کند.

قطر کره جواهر نشان ناصرالدین شاه تقریبا 66 سانتی متر است و روی آن دریاها با سنگ زمرد و خشکی ها با یاقوت مشخص شده اند. اگرچه موقعیت کشورها روی این کره به درستی مشخص نشده است، اما این موضوع از زیبایی و جلوه آن چیزی کم نمی کند.

6. تاج کیانی؛ نگین جواهرات سلطنتی ایران

یکی از زیباترین تاج های پادشاهی موجود در موزه جواهرات ملی ایران، تاج کیانی است. این تاج به دستور فتحعلی شاه ساخته شد و در آن تعداد زیادی مروارید یاقوت، زمرد و… به چشم می خورد. تاج کیانی سبک تاج های دوران ساسانی را دارد و در جلوی آن شاخه هایی از جواهرات ساخته شده است که مانند انوار خورشید است و نمادی از فر و ایزد تلقی می شود.

7. تخت نادری؛ تخت مجلل شاهان ایرانی

اگر بخواهیم هنر و مهارت جواهرسازان و صنعت گران ایرانی را که با استفاده از جواهرات سلطنتی ایران تهیه شده به جهانیان معرفی کنیم، تخت نادری مثال بسیار مناسبی است. این تخت که با دستور فتحعلی شاه ساخته شده است، پشت انداز زیبایی مانند دم طاووس دارد که با جواهرات درشت و خوش رنگ تزئین شده و زیبایی خیره کننده ای دارد. در دیواره پله های این تخت نقاشی های زیبایی از اژدها، شیر و پلنگ جواهرنشان به چشم می خورد که بر ابهت آن می افزاید. از این تخت در مواقع سفر برای حمل پادشاه استفاده می شد اما امروزه در موزه ملی جواهرات ایران قرار دارد.

8. سایر گنجینه ها

جواهرات و لوازم آراسته شده به سنگ های گرانبها در موزه جواهرات ملی ایران به قدری زیاد است که ذکر نام همه آنها تمامی ندارد. جالب است بدانید که استفاده از این جواهرات تنها به ساخت تاج و تخت محدود نمی شود و تقریبا تمام وسایل سلطنتی جواهرنشان بودند. برخی از این وسایل عبارتند از:

گنجینه های موزه ملی جواهرات ایران

آدرس و مسیر دسترسی به موزه ملی جواهرات

آدرس موزه ملی جواهرات ایران: تهران، میدان امام خمینی، خيابان فردوسی، نرسیده به چهارراه استانبول، رو به روی سفارت ترکیه، ساختمان بانک مرکزی ايران، خزانه جواهرات ملی

اگر قصد دارید با مترو به این موزه بروید، می توانید از یکی از ایستگاه های نزدیک به موزه جواهرات از قطار پیاده شوید. ایستگاه مترو امام خمینی (توپخانه سابق)، ایستگاه مترو میدان فردوسی و ایستگاه مترو سعدی، سه گزینه ای است که پیش روی شما قرار دارد. پس از خروج از ایستگاه مترو، با استفاده از تاکسی و اتوبوس و حتی یک پیاده روی کوتاه به مقصد خواهید رسید.

  • در ایستگاه مترو امام خمینی (قابل دسترسی از خط یک و دو متروی تهران) از خروجی به سمت خیابان فردوسی رفته و با تاکسی به سمت چهارراه استانبول حرکت کنید. البته پیاده نیز می توانید خود را به نزدیکی چهارراه استانبول و موزه جواهرات ملی برسانید.
  • در ایستگاه مترو میدان فردوسی واقع در خط چهار متروی تهران، با اتوبوس هایی که در خیابان فردوسی است به چهارراه استانبول خواهید رسید. با کمی پیاده روی نیز بعد از تقاطع خیابان فردوسی – جمهوری، می توانید به موزه جواهرات ملی برسید.
  • انتخاب ایستگاه مترو سعدی در خط یک متروی تهران، بهترین و نزدیک ترین گزینه به موزه ملی جواهرات می تواند باشد. از این ایستگاه، با طی مسیری کوتاه و تنها با ۲۰۰ متر پیاده روی به سمت غرب خیابان جمهوری، به چهارراه استانبول می رسید.

دیدگاه ها
  دیدگاه ها
پربحث های هفته   
همسر رهبر معظم انقلاب: آقای ما اجازه نمی‌دهد که در خانه، غیر از برنج کوپنی استفاده کنیم و آن هم کفاف خوراک ما را بیش از یک بار در هفته نمی‌دهد (510 نظر) نگاهی به سفره مفصل و تمام و کمال حضرت ابوالفضل در منزل شاه نشین علی دایی+عکس/ از گل آرایی و شمع‌دان‌هایی طلایی تا پَک هایی لاکچری و جذاب (106 نظر) مراسم تشییع پدر حامد بهداد، با حضور چهره های سرشناس و بازیگران +عکس/ روحش شاد و یادش گرامی (40 نظر) خلاقیت خنده دار هندونه فروش شیرازی، برای فرار از گرما حماسه آفرید/ هنر نزد ایرانیان است و بس... (41 نظر) رهبر معظم انقلاب: بعد از فوت پدرم همه‌ی موجودی خانه‌اش 45 هزار تومان شد که نمی‌شد با آن گاز یا یخچال خرید (37 نظر) میز غذای ساده رهبر معظم انقلاب و خوردن غذا در بشقاب استیل/ ساده زیستی ایشان همیشه مثال زدنی است+عکس (32 نظر) درخت خرمای بزرگ حیاط باصفای خونه ویلایی زهرا گونش/ نخل های هم قد والیبالیست مشهور ترکیه ای (18 نظر) مات و مبهوت موندن مهران مدیری از دیدن همزاد خودش تو دورهمی/ چقدرم که شبیه همدیگه هستن!+عکس (16 نظر) حضور ساده و بدون تشریفات همسر رهبر معظم انقلاب در یک درمانگاه/ ایشان گفتند من نمی‌خواهم پارتی بازی بکنم+ویدیو (16 نظر) هنرمندان و ورزشکارانی که در مراسم نذری پوریا پورسرخ بازیگر سریال کیمیا حضور داشتند/ علی پروین هم بود+عکس (14 نظر) رهبر معظم انقلاب: من در کلاس اول ابتدایی چشمانم ضعیف بود و تخته سیاه و چهره معلم رو نمی‌دیدم +ویدیو/ از 13 سالگی عینکی شدم (13 نظر) بازیگرانی که در جوانی فوت شده اند + ویدئو با صدای معتمدی سریال گرگ و میش / روحشان شاد چقدر حیف شدن😥 عسل بدیعی، پوپک گلدره و .. (12 نظر) نگاهی به ماشین مازراتی هوش پران علی دایی که همه آرزوشو دارن/ شهریار فوتبال ایران سوار بر دلبر مشکی😍 (12 نظر) خلاقیت خنده‌دار اوستا بنّا در ساختن توالت کنار روشویی برای راحتیِ صاحبخانه حماسه آفرید+ عکس/ مغز نیست که فسفر خالصه😂 (12 نظر) خلاقیت منحصر به فرد آرایشگر خوش ذوق در تغییر چهره داماد حماسه ساز شد+ویدئو/سلطان بی چون و چرای گریم در سطح خاورمیانه😂 (8 نظر)
تیتر امروز   
امیرحمزه 9 ساله قربانی چیست؟ جن یا حیوانات؟
(ویدئو) دختر 12 ساله یکی از متهمان آدم ربایی آرین 3 ساله / من به آرین وابسته بودم
(تصاویر)کشف بزرگترین مار آناکوندای جهان، به طول 8 متر!/ضخامت قطر بدنش اندازه لاستیک یه ماشینه
(عکس) سریع ترین و بهترین راه برای تمیز کردن مبل‌های کثیف خانه/ سه سوته تمیز کن
جدیدترین عکس المیرا دهقانی، یاسمن سریال "لحظه گرگ و میش"، و همسر جوان و قد‌بلندش/ ماشالله چقدر به هم میان این دو نفر! چه حلقه‌های شیک و قشنگی👌
(تصاویر) نگاهی به مانتوهای خنک و تابستانی هدیه تهرانی/ ستاره ی همیشه محبوب سینمای ایران، همیشه ساده، همیشه برازنده
سفیر اسبق ایران در لیبی: شاید زمینه بهتری برای بهبود روابط ایران و مصر فراهم شود
پشت پرده بحران کمبود دارو / پزشکیان برای عبور از بحران کمبود دارو چه راهی دارد؟
وام 30 میلیون تومانی به حساب بازنشستگان واریز می شود+جزئیات
(ویدیو) بحث جدید جواد خیابانی و خداداد عزیزی روی آنتن زنده بر سر انسانیت به خرج دادن/ واقعا بنظر شما هم انسانیت واسه 4000 سال پیشه؟ فکر میکردین آقای خیابانی اینقدر باظرفیت باشن؟
(تصاویر) بالکن سایه‌بان‌دار و پر از گلدان های ریز و درشت پاشا رستمی، حامد سریال "لحظه گرگ و میش"/ آخه چقدر باسلیقه! اینجا چایی واقعا میچسبه👌
عجیب ترین 3 قلوهایی که اصلا قابل تشخیص نیستند! حتی مادرشان هم قادر به تشخیصشان نیست+عکس
تصاویر زیبایی از احسان علیخانی، مجری برنامه "جوکر 2"، در کنار پدر و مادرش/ آقای مجری انگار بیشتر شبیه مادر گرامیشونن
(عکس) 3 شجریان در یک قاب/ استاد آواز ایران، محمدرضا شجریان+ همایون شجریان + دختر همایون/ چه پدر و دختری
(تصاویر) نگاهی به مانتوی صدف‌دوزی شده‌ی هدی زین العابدین، ماهرخ سریال "در انتهای شب" و خاصترین بانوی سینمای ایران
منتخب روز   
(فیلم) سکانس فوق العاده احساسی و عاشقانه از شهاب حسینی و معشوقه‌اش در سریال "شهرزاد" / با چراغی همه جا گشتم و گشتم در شهر هیچکس به تو مانند نشد😍 (فیلم) خرید دکتر مسعود پزشکیان از یک سوپرمارکت در تهران به همراه نوه‌ها و عروسش با کارت بانکی شخصی / نوه‌ها پدربزرگ را به خرج انداخته‌اند اقدام منحصربفرد و زیبای طلافروش یزدی به احترام دختر سه ساله امام حسین(ع)+عکس/ این جور تصاویر مخصوص ایران ماست والسلام👌 (فیلم) رهبر معظم انقلاب: به من می‌گویند شما گفتید سوءاستفاده جویان را افشا نکنید / ما حق نداریم افراد را به صرف گمان متهم کنیم سکانس خوشحالی قُباد از بارداری شهرزاد/ قُباد: من تا الان نمیدونستم از این دنیا و از این زندگی چی میخوام اما الان.... (عکس) هدایای ارزشمندی که پزشکیان در پشت صحنه یک هیئت دریافت کرد / خوشا راهی که آغازش با حسین است ... (ویدئو) شعر سوزناک شهریار برای مادر بزرگش که با شنیدنش اشک از چشمانتان سرازیر خواهد شد به یادماندنی ترین سکانس عاشقانه سریال شهرزاد / از بله گفتن شهرزاد تا مرگ مرگ بزرگ آقا نقش دختر رهبر انقلاب در ترمیم دست مجروح ایشان/ فرزند دختری که به پدر اُنس داشت (عکس) شوخی ظریف با آقای ظریف؛ از مقایسه ظریف با مِسی تا انداختن ماسک به شکل آقای رئیس جمهور!!