وقتی با کلمه انعطاف پذیری مواجه میشویم، موم نرمی به نظرمان می آید که میتوانیم آنرا به شکل دلخواهمان درآوریم، بدون مقاومت، بدون سختی و بدون رنج و عذاب. در واقع وقتی انسانی بتواند انعطاف پذیری را در خود رشد دهد، روان او به شکل همان موم نرم و قابل تغییر شکل در شرایط دشوار، سخت و یا در شرایطی که با تغییر، بهبود دو چندانی را تجربه میکند، مواجه میشود.
بهتر است بدانید در واقع انعطاف پذیری روانشناختی عبارت است از توامندی بیشتر برای ارتباط با لحظه ی اکنون وهمچنین تغییر در رفتار یا پافشاری بر آن وقتی در جهت ارزش های زندگی خود حرکت می کنید. همچنین شامل قدرت متمایز سازی خود ار افکار و تجارت درون روانی است و به توانایی افراد برای تمرکز بر موقعیت های کنونی و استفاده از فرصت های آن موقعیت برای گام برداشتن در راستای اهداف و ارزش های درونی با وجود رویداد های روانشناختی جالش برانگیز یا ناخواسته اشاره خواهد داشت.
به طور کلی هدف از انعطاف پذیری روانشناختی در اغلب موارد این است که به فرد این فرصت را می دهد تا با شرایط و موقعیت های جاری مواجه شده و آن را ارزیابی نماید. سپس از طریق چنین فعالیت هایی فرد مطمئن خواهد شد که به صورت اثربخش در آن شایط و موقعیت عمل خواهد کرد.
در واقع انعطاف پذیری را می توان یک فرآیند توانایی یا پیامد سازگاری موفقیت آمیز با شرایط تهدید کننده دانست که بنابراین به معنای در معرض خطر قرار گرفتن و پیامد هیای بهتر از حد مورد انتظار نشان دادن، حفظ سازگاری مثبت با وجود تجارت استرس آور و بهبودی خوب پس از آسیب خواهد بود.
همانطور که می دانید داشتن روحیه انعطاف پذیر عمدتا به تصمیم گیری های صحیح منجر می شود و همچنین نشان دهنده ی آرامش روانی و ذهنی فرد است. برخی از ویژگی های افراد انعطاف پذیر شامل موارد فوق خواهد بود:
سازگاری بیشتر در شرایط متفاوت
درس گرفتن از تجربه های گذشته
تصمیم گیری مناسب تر در هنگام بروز بحران ها و مشکلات
تمایل به داشتن تجربه های مختلف
پرهیز از تفکرات خشک و غیر منطقی
مشارکت در بحث های سیاسی، فرهنگی و اجتماعی
امیدوار بودن
صبور بودن
کنترل رفتار از طریق واکنش مناسب نسبت به احساسات و هیجانات
داشتن تفکر باز نسبت به عقاید، باور ها و سنت های متفاوت
تغییر پذیر بودن و یا آمادگی تغییر را داشتن
خوش بین بودن
نکته ای که باید در نظر داشته باشید این است که میزان انعطاف پذیری افراد انعطاف پذیر با توجه به تیپ شخصیتی و عقلانی شان در موضعات مختلف کاملا متفاوت حواهد بود.
انعطاف پذیری به دلایل مختلفی در زندگی روزمره شما مهم است. منعطف بودن میتواند به شما کمک کند تا تحت تاثیر تغییرات قرار نگیرید. شما همچنین توانایی بیشتری برای هدایت توسعه و زندگی شخصی خود خواهید داشت تا اینکه یک کارمند منفعل باشید. برخی از این مزایا عبارتند از:
سازگاری با تغییر
مدیریت اتفاقات غیرمنتظره
داشتن شغلی ثابت
رضایت از زندگی
در واقع انعطاف پذیری رواشناختی را می توان قسمتی از ادراک رفتار در آسیب شناسی روانی دانست که تاکید بر الگو های هیجان و نظم جویی رفتاری دارد. انعطاف پذیری ارتباط چشمگیری با دامنه ی وسیعی از پیامد های روانشناختی ناخوشایند شامل شدت علائم افسردگی، شدت حساسیت اضطراب، اختلالات ناهنجاری جنسی و پریشانی هیجانی در بافت میان فردی پر استرس و بیماری های روانشناختی عمومی خواهد داشت.
بهتر است بدانید میزا پایین آن نیز هسته اصلی رنج و آسیب های روانی انسان محسوب می شود. انعطاف پذیری پایین از اجتناب تجربی، آشفتگی شناختی شامل تجربیات، قوانین انعطاف ناپذیر، استدلال ها و عقاید محدوب ه خود و فقدان عمل متعهد به ارزش تشکیل شده خواهد بود.
همانگونه که در مواجه با پرخاشگری و کنترل خشم خود می توانیم روش هایی را به وجود آوریم، آن ها را امتحان کنیم. در اکثر موارد با استفاده کاربردی از این روش ها جواب مثبتی در کنترل خشم خود داشته باشیم، میتوانیم برای ایجاد انعطاف ذهنی در خود نیز روش هایی را ابداع کنیم و به کار گیریم.
دانستن این نکته که همه چیز گذرا است می تواند اتفاق مهمی در ایجاد انعطاف پذیری باشد. اگر هر فردی این نکته را به خود یادآوری کند که هر آنچه رخ داده، شنیده و یا دیده است، قطعا مانند هر زمان دیگری میگذرد و نسبت به اتفاقاتی که دلخواه او نیست، سخت گیرانه و با وسواس برخورد نکند، قطعا یکی از مهم ترین روش های انعطاف پذیری را در ذهن خود ایجاد کرده است.
همانطور که کنترل خشم و پرخاشگر نبودن، در ابتدای تمرین خود سخت و دشوار است. این مسئله که بتوانیم در شرایط سخت به این باور برسیم که همه چیز گذرا است و قطعاً، بودن در این لحظه و این اتفاق، دلیل خاص خود را دارد، می توانیم به مرور به ذهنی منعطف و سازگار با محیط دست پیدا کنیم.
انعطاف پذیری مرحله ای مهم از رشد انسانی است که در آن افراد با شناخت و بررسی شرایط و در نظر گرفتن میزان حسن و ایراد آنچه که باید بپذیرند، میتوانند منعطف تر رفتار کنند و آنچه را که نیازمند تغییر است بپذیرند
