آیا می‌توان سیب‌زمینی جوانه‌زده را مصرف کرد
مصرف سیب زمینی جوانه زده ممکن است خطرناک باشد
سیب زمینی یک منبع طبیعی از سلانین و کاکونین است. این دو ماده دو ترکیب گلیکوکالوئیدی هستند که به طور طبیعی در مواد غذایی مختلفی از جمله بادمجان و گوجه فرنگی یافت می‌شوند.
مصرف گلیکوکالوئید‌ها در مقادیر اندک می‌تواند خواصی از جمله خواص آنتی بیوتیکی و اثرات کاهش دهنده کلسترول خون و قند خون را به همراه داشته باشند. با این حال در صورت مصرف بیش از حد ممکن است اثر سمی روی بدن داشته باشد.
با جوانه زدن سیب زمینی، محتوای گلیکوکالوئید آن شروع به افزایش می‌کند؛ بنابراین خوردن سیب زمینی که جوانه زده است می‌تواند باعث شود تا مقدار زیاد از این ترکیبات وارد بدن شود. علائم مسومیت با این مواد معمولاً پس از خوردن سیب زمینی جوانه زده در طی چند ساعت تا 1 روز ظاهر می‌شوند.
مصرف بیش از حد گلیکوکالوئید در دوز‌های پایین معمولا منجر به استفراغ، اسهال و درد شکم می‌شود. در صورت مصرف بیش از حد این ترکیبات ممکن است با افت فشار خون، سریع شدن نبض، تب، سردرد، سردرگمی و در برخی موارد حتی مرگ مواجه شوید.
علاوه بر این چند مطالعه کوچک نیز نشان داده اند که خوردن سیب زمینی جوانه زده در دوران بارداری ممکن است خطر نقص مادرزادی نوزاد هنگام تولد را افزایش دهد؛ بنابراین زنان باردار به ویژه باید از خوردن سیب زمینی جوانه زده اجتناب کنند.
آیا می توان این ترکیبات سمی را از سیب زمینی جوانه زده جدا کرد
گلیکوآکالوئید‌ها بیشتر در برگ، گل و جوانه سیب زمینی متمرکز شده اند. علاوه بر جوانه زدن، خراب شدن ظاهری، سبز شدن و ایجاد طعم تلخ از جمله علائمی هستند که نشان می‌دهند گلیکوکالویید‌های یک سیب زمینی به طرز چشمگیری افزایش یافته است.
از این رو جدا کردن جوانه ها، پوست سبز و قسمت‌های کبود شده سیب زمینی ممکن است به کاهش خطر مسمومیت کمک کند. علاوه بر این پوست کندن و سرخ کردن این ماده نیز ممکن است به کاهش سطح گلیکوکالوئید‌های آن کمک کند. اگرچه به نظر می‌رسد جوشاندن، پختن در آتش و پخت در مایکروفر دارای اثرات کمی بر روی گلیکوکالوئید‌های سیب زمینی است.
بر همین اساس در حال حاضر مشخص نیست که آیا این شیوه‌های پخت برای محافظت از بدن در برابر مسمومیت با گلیکوکالوئید‌ها کافی هستند یا خیر؟ به همین دلیل مرکز National Capital Poison Center که به عنوان مهمترین مرکز کنترل مسمومیت در آمریکا نیز شناخته می‌شود؛ پیشنهاد می‌کند که بهتر است سیب زمینی‌های جوانه زده و یا سبز شده را مصرف نکنید و آنها را دور بریزید.
چطور از جوانه زدن سیب زمینی جلوگیری کنیم
یکی از بهترین راه‌ها برای کاهش جوانه زدن سیب زمینی، انبار نکردن آن است؛ بنابراین بهتر است که سیب زمینی را عمده خرید نکنید و هر هفته به میزان نیازتان از این ماده خریداری کنید.
علاوه بر این دور ریختن سیب زمینی‌های خراب و اطمینان از خشک بودن محل نگهداری و دیگر سیب زمینی‌ها نیز می‌تواند از جوانه زدن آنها جلوگیری کند. سیب زمینی‌ها را حتما در یک مکان خنک، خشک و تاریک نگهداری کنید. این روش نگهداری ممکن است احتمال جوانه زدن را کاهش دهد.
گزارش‌های تجربی حاکی از آن هستند که نگهداری سیب زمینی با پیاز در یک محل نیز می‌تواند باعث جوانه زدن سیب زمینی شود. کنار هم قرار دادن این دو ماده ممکن است روند جوانه زدن را تسریع کند. اگرچه در حال حاضر هیچ مدرک علمی برای حمایت از این ادعا وجود ندارد.
سیب زمینی سبز چطور
سیب‌زمینی‌های سبز را نباید خورد: نور خورشید سیب‌زمینی‌ها را با تولید کلروفیل سبز می‌کند، اما مشکل واقعی تجمع سموم مضر است.
شوماکر نیز همین نظر را دارد: دیدن قسمت‌های سبز روی سیب‌زمینی نشان‌دهنده تشکیل سم سولانین است که در جوانه‌ها نیز یافت می‌شود. اگر لکه‌های سبز کوچکی روی سیب‌زمینی وجود دارد، می‌توان آنها را جدا کرد اما اگر لکه‌های سبز بزرگ هستند، توصیه می‌شود سیب‌زمینی را دور بریزید. جوانه‌ها و رنگ مایل به سبز نشانه‌های اصلی خراب شدن سیب‌زمینی یا شروع به خراب شدن آن هستند.
اگر سیب‌زمینی چروکیده و نرم باشد، قطعا نشانه آن است که باید آن را دور انداخت. باید گفت در حالی که عوارض مصرف سیب‌زمینی خراب عمدتا گوارشی است، سولانین در موارد شدید، می‌تواند باعث فلج شدن شود.
بنابر گزارش ایندیپندنت، به طور کلی بهتر است از مصرف سیب‌زمینی‌های بدریخت اجتناب کنیم به خصوص اگر شروع به سبز شدن کرده باشند؛ هنگامی که سیب‌زمینی علائم سبزی، غده‌ها و جوانه‌ها را نشان می‌دهد، طعم تلخی نیز پیدا می‌کند و حتی دیگر حاوی مواد مغذی چندانی هم نیست.
با در نظر گرفتن این موضوع، اگر با یک سیب‌زمینی با ظاهر معمولی سروکار دارید، مطمئن باشید که در هر لقمه، هزاران ویتامین و مواد معدنی ضروری دریافت می‌کنید و می‌توانید از دانستن اینکه انواع سیب‌زمینی مغذی هستند، احساس خوبی داشته باشید. سیب‌زمینی معمولی حاوی ویتامین ث و پتاسیم و سیب‌زمینی شیرین به دلیل رنگ نارنجی‌اش منبعی عالی از ویتامین آ است.
در واقع سیب‌زمینی در گذشته به معنای واقعی کلمه جان انسان‌ها را نجات داده است؛ چرا که میزان بالای ویتامین ث آن به جلوگیری از ابتلا به بیماری اسکوربوت (بیماری کمبود ویتامین ث که باعث خونریزی لثه و غشای مخاطی می‌شود) کمک کرده است؛ بنابراین اجازه ندهید ترس از سولانین شما را از مصرف سیب‌زمینی منصرف کند. فقط سعی کنید سیب‌زمینی‌ها را در مکانی خنک و خشک یا حتی در یک کیسه کاغذی تازه نگه دارید و از نور خورشید محافظت کنید. اگر هم سیب‌زمینی‌ها شروع به سبز شدن کردند، باید آنها را دور ریخت یا در باغچه کاشت.