وقتی آقای خرازی می گوید که "پوشیده نیست که توانایی ساخت بمب اتم را داریم!" یعنی ایران قادر به ساختن بمب اتم است ولی به دلیل ملاحظات مربوط به امنیت ملی اش نمی خواهد چنین کاری کند.
ساعدنیوز: اظهارنظر جنجالی آقای دکتر خرازی رئیس شورای راهبردی روابط خارجی جمهوری اسلامی ایران و مشاور فرمانده کل قوا در مصاحبه با الجزیره مبنی بر وجود توانمندی فنی ساخت بمب اتم در ایران به نظر شما نشان از یک تغییر استراتژیک گفتمانی در ایران نسبت به مسأله هسته ای دارد و آیا این تغییر گفتمان می تواند زمینه تغییر در ساحت عمل را نیز فراهم کند؟
دکتر حسن بهشتی پور: این سخن آقای خرازی به عنوان رئیس شورای راهبردی روابط خارجی یک اظهارنظر شخصی در کسوت یک دیپلمات باسابقه نیست بلکه یک سخن پخته ای است که به نظر من، محصول مشترک شورای راهبردی روابط خارجی و اندیشکده مربوطه است. منظورم این است که روی این عبارت، فکر و کار شده و تصمیم برای بیان آن اتخاذ شده است. این یک هشدار به طرف مقابل است که با اقدامات رادیکال، جمهوری اسلامی تسلیم خواست آمریکا و متحدانش نخواهد شد.
وقتی آقای خرازی می گوید که "پوشیده نیست که توانایی ساخت بمب اتم را داریم!" یعنی ایران قادر به ساختن بمب اتم است ولی به دلیل ملاحظات مربوط به امنیت ملی اش نمی خواهد چنین کاری کند. به چنین کشوری هم اصطلاحاً می گویند، کشوری در آستانه ساخت سلاح اتمی! مثل ژاپن که توانایی ساخت سلاح هسته ای را دارد ولی به خاطر رویکرد سیاست خارجی اش این کار را نمی کند. رویکرد ایران هم عدم اشاعه سلاح های هسته ای است و به دلیل همین رویکرد هم از ساخت سلاح هسته ای امتناع می کند.
واقعیت این است که طرف مقابل، با اقدامات رادیکال در تلاش است تا با فشار ایران را مجبور به پذیرفتن شرایط مدنظرش بکند. حرف آقای دکتر خرازی در واقع این است که اگر ایران مجبور به ساخت سلاح هسته ای شود، این توانمندی در کشور وجود دارد. البته برای ساخت سلاح هسته ای راه های مختلفی وجود دارد؛ یکی از این راه ها، غنی سازی تا 90 درصد است. وقتی ما امروز غنی سازی 60 درصد را داریم، ظرف چند روز می توانیم به غنی سازی 90 درصد برسیم.
بنابراین، اظهارنظر آقای خرازی در واقع هشداری است به طرف مقابل، که با اقدامات رادیکال ایران را در مسیر ساخت سلاح هسته ای قرار ندهد! پس، این حرف آقای خرازی یک حرف احساسی نیست بلکه یک حرف کاملاً حساب شده است.
من معتقدم که این جمله به هیچ وجه جنبه بازدارندگی ندارد. حتی اگر ما سلاح اتمی هم داشته باشیم، این سلاح برای ما بازدارندگی به همراه نخواهد داشت.
ساعدنیوز: این اظهارنظر آقای دکتر خرازی مصادف است با سفر منطقه ای آقای بایدن به اسرائیل و عربستان؛ آیا اظهارات ضدایرانی آقای بایدن در اسرائیل و نیز در نشست جده می تواند سائق استفاده آقای خرازی از این عبارت جنجالی باشد؟
دکتر حسن بهشتی پور: در واقع مجموعه موضع گیری هایی که در اسرائیل و آمریکا علیه ایران اتخاذ شده، دلیل این حرف آقای خرازی است. مقامات اسرائیل و آمریکا مصرانه عنوان می کنند که به دنبال جلوگیری از هسته ای شدن ایران هستند، و حتی اسرائیلی ها از حمله به سایت های اتمی ایران و آمادگی برای جنگ با ایران صحبت می کنند. هرچند این نوع اظهارنظرها به اعتقاد من، یک فضاسازی رسانه ای و جنگ روانی علیه ایران است.
در چنین فضایی، آقای دکتر خرازی به عنوان رئیس شورای راهبردی روابط خارجی از توانمندی ایران برای ساخت سلاح اتمی می گوید. البته من معتقدم که این جمله به هیچ وجه جنبه بازدارندگی ندارد. حتی اگر ما سلاح اتمی هم داشته باشیم، این سلاح برای ما بازدارندگی به همراه نخواهد داشت. این اظهارنظر آقای خرازی در واقع تشدید جنگ لفظی میان ایران و آمریکا است.
ساعدنیوز: همان طور که مستحضرید تا ساعاتی دیگر، آقای اردوغان و پوتین به تهران سفر خواهند کرد و فردا نشست بسیار مهمی در تهران با حضور رؤسای جمهور ترکیه، ایران و روسیه برگزار خواهد شد. آیا تلاقی این اظهارنظر با این نشست پیام خاصی دارد؟ آیا این اظهارنظر می تواند به معنای شکل گیری ترتیبات امنیتی جدیدی در منطقه با محوریت این سه کشور باشد؟
دکتر حسن بهشتی پور: واقعیت این است که نشست سه جانبه تهران، در درجه نخست برای هماهنگی درباره سوریه است، در درجه دوم، این نشست به بررسی راهکارهای دور زدن تحریم های اتخاذ شده در غرب علیه ایران و روسیه برگزار خواهد شد. طبیعی است که مناسبات دو جانبه میان تهران-مسکو، تهران-آنکار و آنکارا-مسکو نیز جزئی از موضوعاتی است که در این نشست به بحث گذاشته خواهد شد.
اما باید این را مد نظر داشته باشیم که روسیه و ترکیه هیچ کدامشان موافق هسته ای شدن ایران نیستند. ترکیه و روسیه مخالف تولید سلاح هسته ای توسط ایران هستند و به نظر ارتباطی منطقی میان این نشست و اظهارنظر آقای خرازی نمی توان برقرار کرد. همان طور که عرض کردم، عبارت آقای خرازی یک عبارت هشداری است.