به گزارش سایت خبری ساعد نیوز، آمنیوسنتز؛ Amniocentesis، یکی از آزمایش های تشخیصی قبل از تولد است که پزشک با استفاده از نمونه برداری مایع آمنیوتیک شما و آزمایش آن می تواند اختلالات و ناهنجاری های کروموزمی ای که ممکن است منجر به مشکلاتی در کودک شود مانند سندرم داون را پیش از تولد تشخیص دهد. این آزمایش با توجه به خطرات ممکن برای همۀ زنان باردار تجویز نمی شود و تنها برای زنانی انجام می شود که سن آنها بالای ۳۵ سال باشد، در آزمایش های غربالگری سه ماهۀ اول یا غربالگری سه ماهۀ دوم در گروه پرخطر طبقه بندی شده باشند یا سابقۀ خانوادگی داشتن فرزندی با اختلالات کروموزومی یا نقص های لولۀ عصبی داشته باشند.
اطلاعاتی در مورد جنین و کیسه آب:
یک جنین مواد مغذی را از طریق جفت بدست می آورد. جفت تنها ساختاری است که در تمام طول بارداری به دیواره رحم چسبیده است. جنین اکسیژن و مواد مغذی را از طریق جفت از مادر بدست می آورد. و همچنین مواد مضر را از طریق جفت دفع می کند. خون جنین از راه بند ناف به جفت می رود.
چگونگی انجام آمنیوسنتز :
آمنیوسنتز عملی است که طی آن مقدار اندکی از مایع اطراف جنین (مایع آمنیوتیک) نمونه برداری می شود. آمنیوسنتز در مطب پزشک یا بیمارستان و معمولا در هفته های ۱۵ تا ۲۱ بارداری انجام می شود.
هنگام انجام آمنیوسنتز، پزشک از مانیتور سونوگرافی که تصویری روشن از وضعیت جنین در رحم و نیز مایع آمنیوتیک ارائه می دهد، استفاده می کند. پس از مشاهده و بررسی تصویر مزبور، وی سوزن بسیار باریکی را از راه شکم به درون رحم زن باردار فرو برده و حدود ۲۰ میلی لیتر از مایع آمنیوتیک را بیرون می کشد.
انجام این بخش از آمنیوسنتز تنها چند دقیقه به طول می انجامد. به گفته بسیاری از زنان باردار انجام آمنیوسنتز هیچ گونه صدمه و ناراحتی خاصی در بر ندارد. پس از تهیه مایع آمنیوتیک، می توان آزمایش های گوناگونی را برای تشخیص بسیاری از اختلالات کروموزومی و سایر بیماری ها بر روی آن انجام داد.
اقدامات پس از عمل جراحی:
بیماران ممکن است در ابتدا احساس ضعف و تهوع داشته باشد.
موارد هشدار در مورد ریزش مایع یا خون
- درد شدید شکمی برای چند ساعت
- تب ( درجه حرارت بالای ۳۸ در جه سانتی گراد.)
- برخی از پرشکان انجام فعالیت جنسی و ورزش را یک روز پس از عمل ممنوع می کنند. روز پس از عمل می تواند فعالیت طبیعی خود را دنبال کنند .
- زنان با گروه خون دارای RH منفی بایستی روگام تزریق کنند.
کدام گروه از زنان باردار داوطلب انجام آمنیوسنتز هستند؟
تست های غربالگری که با نمونه گیری مقدار اندکی از خون زن باردار و گاه همراه سونوگرافی انجام می شوند، می توانند ریسک ابتلا به سندرم داون یا اختلالات لوله عصبی را مشخص کنند. انجام این تست ها محدود به سن خاصی نیست و برای تمامی زنان باردار در هر سنی قابل انجام است.
وقتی نتایج آزمون های غربالگری نشان دهنده ریسک بالای بارداری برای ابتلا جنین به هر یک از بیماری های مادرزادی مورد بررسی باشد، باید آمنیوسنتز را به عنوان یک تست تشخیصی مد نظر قرار داد. همچنین زنانی که به دلیل سن بالا و یا وجود سابقه فامیلی اختلالات کروموزومی دارای ریسک بالایی هستند نیز کاندید انجام آمنیوسنتز به شمار می روند.
زنان باردار میانسال در مقایسه با زنان باردار جوان به میزان بیشتری در معرض خطر ابتلا جنین خود به سندرم داون و یا دیگر بیماری های مادرزادی قرار دارند. اگر زن بارداری مایل به انجام آمنیوسنتز نیست یا برای انجام آن با منعی مواجه است باید در این مورد با پزشک خود و یا مشاور و متخصص ژنتیک مشورت کند.
در اوایل بارداری، از آمنیوسنتز برای تشخیص ناهنجاری های کروموزومی و مشکلات جنینی دیگر استفاده می شود. مانند:
- سندرم داون (تریزومی ۲۱)
- تریزومی ۱۳
- تریزومی ۱۸
- سندرم X شکننده
- ناهنجاری های نادر متابولیکی ارثی
- نقص لوله عصبی (آنانسفالی و اسپینابیفیدا)بوسیله سطح آلفافیتوپروتیین پلاسما
چه مواردی را نمی توان با آمنیوسنتز مورد بررسی قرار داد؟
در هر بارداری ریسک حدود ۵-۳ درصد برای بروز اختلالات مادرزادی با علل نامشخص، وجود دارد. برای نمونه می توان از عارضه لب شکری، اختلالات ذهنی و آسیب های قلبی – عروقی نام برد. روش آمنیوسنتز در بررسی این گروه از اختلالات و بیماری های مادرزادی کاربردی ندارد.
خطرات و عوارض جانبی آزمایش آمنیوسنتز
آزمایش آمنیوسنتز ژنتیکی به بررسی وجود ۲۳ جفت کروموزوم و طبیعی بودن ساختار آن ها می پردازد. این یک آزمایش عادی نیست و به همه افراد توصیه نمی گردد. این آزمایش ممکن است عوارضی در پی داشته باشد، البته تمام بیماران دچار این عوارض و خطرات نمی شوند؛ ولی داشتن اطلاعات در این باره می تواند مفید باشد.
گرفتگی عضلانی و لک بینی
ممکن است بعد از انجام آزمایش، به مدت چند ساعت دچار گرفتگی عضلانی شوید؛ که بهترین درمان برای این گرفتگی استراحت است. اگر بعد از آزمایش دچار لکه بینی شدید، نگران نباشید ممکن است یک تا دو روز ادامه داشته باشد.
نشت مایع آمنیوتیک
چکیدن زیاد و مداوم مایع آمنیوتیک می تواند خطرناک باشد و در این صورت حتماً با پزشک خود تماس بگیرید. اما در ۱ تا ۲ درصد از بیماران، چکیدن به میزان ۱ تا ۲ قاشق چای خوری از طریق واژن، به وجود می آید؛ که در اکثریت موارد غشای پرده در عرض ۴۸ ساعت بسته می شود و این چکیدن متوقف می شود و بارداری به حالت عادی خود باز می گردد.
آسیب دیدگی جنین
آزمایش آمنیوسنتز به همراه سونوگرافی صورت می گیرد. از طریق سونوگرافی محل قرارگیری جفت، جنین و کیسه آمنیوتیک مشخص می گردد و سپس سرنگ آمنیوسنتز وارد کیسه آمنیوتیک می شود. به دلیل همکاری سونوگرافی در این آزمایش، آسیب دیدن جنین بسیار نادر است.
سقط جنین
آزمایش آمنیوسنتز حدود یک درصد خطر سقط را به همراه دارد. در این آزمایش باید مزایای آن را سنجیده و انجام آن بر مبنای خطرات، صورت پذیرد. مثلا ممکن است مادری که بالای ۴۰ سال دارد و سابقه نازایی داشته است؛ حاضر به انجام هیچ گونه آزمایشی که خطر سقط جنین را افزایش می دهد نباشد، حتی اگر قرار باشد فرزندش با ناهنجاری های کروموزومی به دنیا بیاید.
بلوغ ادامه دهند.
