از دست دادن فرزند خانواده را برای همیشه دگرگون می کند. به منظور نجات یافتن از تاثیر عاطفی از دست دادن فرزند، به خوبی از خود مراقبت کنید و از دیگران کمک بخواهید. همچنین مشاوره با روانشناس یا مشاور هم می تواند به شما کمک کند.مهم نیست از دست دادن فرزند چه زمانی اتفاق بیفتد یا شرایط چه باشد. چه نوزاد پس از تولد فوت کند و چه زمانی دیگر، در هر صورت این اتفاق ویران کننده است. اما زمان درمان کننده است. به خودتان اجازه سوگواری دهید و این اتفاق را بپذیرید و بعد به فکر آینده باشید.
چرا مرگ فرزند دردناک تر است؟
بسیاری از والدین وابستگی شدید به فرزندان خود دارند و به دلیل داشتن ژنتیک و احساسات زیاد نسبت به نوزاد آن را بخشی از وجود خود می داند. علاوه بر این فرزندان نشانه های امید، آرزو ها و اثر بخش در ایجاد حس فنا ناپذیری و جاودانگی در والدین هستند چرا که افراد انتظار دارند آنها پس مرگشان به عنوان میراثی از خود بمانند.علاوه بر این عوامل بسیار دیگری نیز ممکن است در این روند تاثیر گذار باشند که باعث می شود مرگ فرزند فشار زیادی بر والدین وارد کند و بر اساس تخمین ها، بیشترین عامل استرس در والدین ایرانی از دست دادن فرزندان به حساب می رود.بسیاری از والدین ایرانی وابستگی شدیدی به فرزندانشان دارند
درک فرآیند سوگواری از دست دادن فرزند
ممکن است بعد از از دست دادن فرزند دچار طیف گسترده ای از احساسات شامل موارد زیر شوید:
- انکار: ابتدا درک واقعیت غیر ممکن به نظر می رسد. احساس شوک و ناباوری وجودتان را فرا می گیرد.
- احساس گناه: با خود فکر می کنید آیا کاری از دستتان برمی آمد که برای جلوگیری از این اتفاق انجام دهید یا نه.
- خشم: صرف نظر از دلیل این اتفاق، از خود، شریک یا همسر، پزشک یا خدا عصبانی می شوید. همچنین ممکن است از این بی عدالتی به تنگ آیید.
- افسردگی: ممکن است دچار علائم افسردگی مانند بی میلی به انجام فعالیت های عادی، تغییر در عادات خواب و غذایی و اختلال در تمرکز و تصمیم گیری شوید.
- حسادت: ممکن است شدیدا به زنان باردار حسادت کنید. ناگهان به نظر می رسد به هر طرف که نگاه میکنید نوزاد و زن باردار میبینید.
- اشتیاق: عمیقا احساس می کنید دلتان می خواهد کنار فرزندتان باشید. با خود در مورد کارهایی که قرار بود با نوزادتان انجام دهید خیالپردازی می کنید.
سایر نزدیکان، از جمله پدربزرگ و مادربزرگ نوزاد نیز ممکن است دچار همین احساسات اضطراب ، تلخی و ناامیدی شوند. سوگواری زمان می برد. طی این فرآیند، بعضی از احساسات سریع و بعضی دیگر دیرتر می گذرد. ممکن است بعضی از عواطف را اصلا تجربه نکنید.
توصیه هایی برای کنارآمدن با از دست دادن فرزند
شاید فکر کنید که دوران سوگواری باید بسیار کوتاه مدت طول بکشد اما از آن جایی که مرگ فرزند بسیار سنگین است، معمولا بیشتر از ۱۸ ماه طول می کشد. با گذر زمان سنگینی دوران سوگواری کمتر می شود اما همچنان ممکن است این غم بیاید و برود. مثلا در روز تولد فرزند، روز فارغ التحصیلی اش و… ممکن است همچنان به یاد او بیفتید و گریه کنید یا تصور کنید اگر فرزندتان زنده بود الآن چه شکلی می شد و در کدام مرحله از زندگی اش قرار می گرفت. این موارد طبیعی است. با گذر سال های طولانی هم ممکن است همچنان به یاد فرزندتان باشید چون این موضوع به هیچ عنوان فراموش شدنی نیست.
۱. اعضای خانواده را کنار هم نگه دارید
فرزند فوت شده شما هنوز هم بخشی از خانواده تان است و تا آخر عمر در قلب همه تان خواهد بود، اما این اتفاق نباید باعث از هم پاشیدن خانواده شود. کنار هم بمانید و به هم تکیه کنید. در حالی که همه افراد خانواده به زمانی برای خلوت با خودشان نیاز دارند، زمان باهم بودن هم مهم است. باهم بودن به شما کمک می کند به یاد بیاورید که در این غم تنها نیستید. از قدرت احساس تعلق به خانواده برای مهار غم خود استفاده کنید.
۲. از متخصص کمک بگیرید
بسیاری از والدین بعد از مرگ فرزندشان دچار غم و اندوهی پیچیده می شوند. طبیعی است که برای کنارآمدن با این غم و اندوه نیاز به حمایت داشته باشند.سعی نکنید به تنهایی با این مسئله کنار بیایید. مشاور خانواده می تواند به شما و خانواده تان مهارت هایی را یاد بدهد که برای کنارآمدن با این فقدان دشوار نیازشان دارید. درمانگر برای حل مشکلاتی که ممکن است در روابط با همسر، اعضای خانواده و دیگر عزیزان پیش بیایند، به شما کمک خواهد کرد. این تکنیک ها به شما کمک می کنند روزها، هفته ها و ماه های آینده را بهتر بگذرانید. در همین حال، فرزندان دیگرتان هم نحوه مهار احساساتشان را یاد می گیرند.
۳. به گروه های حمایتی بپیوندید
از دست دادن فرزند تجربه تلخی است و کمتر کسی می تواند احساس والدین را درک کند. در این شرایط، می توانید با پیوستن به گروه کسانی که فرزندشان را از دست دادند، کمی تسکین پیدا کنید. دانستن اینکه دیگران هم رنج مشابهی دارند، می تواند کمی شما را آرام کند. علاوه بر این، می توانید از راهبردهایی بهره مند شوید که آنها برای کنارآمدن با اندوهشان استفاده می کنند.گروه های حمایتی انواع مختلفی دارند:
- گروه های مبتنی بر همتا: بیشتر اوقات تسهیلگری این گروه ها را اداره می کند که تجربه ای مشابه دارد. تمرکز این گروه ها ایجاد ارتباط و پشتیبانی برای هر شرکت کننده است. این نوع گروه ها را می توان با جست وجوی اینترنتی بر اساس منطقه پیدا کرد.
- گروه های حمایت بالینی: معمولا متخصص سلامت روان این گروه را اداره می کند. بیشتر اوقات درمانگر این گروه را برای حمایت از مراجعانش تشکیل می دهد.
۴. کمک های دیگران را بپذیرید
بسیاری از والدین عزادار دوست دارند تنها باشند و این طبیعی است. در این شرایط، پاسخ دادن به سؤالات دیگران، صحبت کردن درباره خود و حتی کارهای روزانه عادی دردناک است.به اطرافیانتان اجازه بدهید در پختن غذا، نگهداری از فرزندان دیگرتان و انجام کارهای خانه کمکتان کنند و در زمان نیاز کنارتان باشند و به حرف های شما گوش کنند. سعی نکنید همه کارها را به تنهایی و بدون کمک انجام دهید.
۵. به سلامتی تان توجه کنید
بیشتر اوقات والدین و فرزندانشان چنان در غم ازدست دادن ناگهانی عزیزشان غرق می شوند که سلامتی خودشان را نادیده می گیرند. آنها ممکن است غذاخوردن را فراموش کنند، دیگر ورزش نکنند و از معاینات منظم پزشکی غافل شوند.تلاش برای تغذیه سالم و انجام تمرینات ورزشی مهم است، اما بابت نرفتن به باشگاه یا مصرف غذاهای حاضری، خودتان را سرزنش نکنید. گام های کوچک بردارید تا کم کم به مسیر اصلی بازگردید. کم کم می توانید تغییرات بیشتری ایجاد کنید و کارهای بیشتری را انجام بدهید. وقتی از نظر جسمی احساس بهتری داشته باشید، از نظر روحی هم احساس بهتری پیدا خواهید کرد.
۶. از افراد نامناسب دوری کنید
خیلی از افراد نمی دانند که چگونه با شفقت و همدلی با شما و خانواده تان همدردی کنند. آنها ممکن است از شما انتظارات غیرواقعی داشته باشند یا جملاتی مانند «تا الان باید با این موضوع کنار می اومدی» یا «باز خوبه بچه دیگه ای داری» بگویند.اندوه فرایند است و هرگز نقطه ای وجود ندارد که شما ناگهانی از آن عبور کنید. شما به جایی خواهید رسید که می توانید دوباره لبخند بزنید و بخندید، اما به این معنی نخواهد بود که مرگ فرزندتان را فراموش کرده اید.اگر دوستانی دارید که نمی توانند به احساسات شما احترام بگذارند و با شما مهربانانه رفتار کنند، باید ارتباطتان را با آنها قطع کنید. اطرافتان را با افرادی پر کنید که حامی و دلسوزند. این کار روند سوگواری را بسیار قابل تحمل تر می کند.
۷. همه چیز را به روال قبل برگردانید
روتین ها سبب احساس راحتی و امنیت می شوند، به خصوص برای کودکان. بنابراین مهم است که در اسرع وقت کارهای روزمره سابق را وارد زندگی تان کنید، مثل برنامه های روزمره آماده شدن برای رفتن به مدرسه یا محل کار، صرف شام با هم یا شرکت در مهمانی های خانوادگی.
توصیه هایی برای مقابله با غم و اندوه از دست دادن فرزند
یکی از مهم ترین راه های کنارآمدن با این اتفاق این است که کارها را به آرامی انجام دهید و انتظار نداشته باشید که احساسات دردناک خیلی زود فروکش کنند.
- احساسات تان را نادیده نگیرید: به احساسات تان توجه کنید و آنها را بپذیرید. به خودتان اجازه سوگواری بدهید.
- درگیر چیزی شوید: فعالیتی را پیدا کنید که باعث می شود روحیه تان تغییر کند. البته نباید از این فعالیت ها برای نادیده گرفتن احساسات تان استفاده نکنید. این فعالیت ها باید نوعی حواس پرتی موقت باشند که شما را با دیگران و احساسات مثبت مرتبط می کنند.
- به فرزندتان احترام بگذارید: راه هایی برای معنابخشیدن به مرگ فرزندتان پیدا کنید. می توانید برای بزرگداشت فرزندتان به مؤسسه خیریه کمک کنید یا در کارهای خیر داوطلب شوید و در فعالیت هایی شرکت کنید که فرزندتان از آنها لذت می برد.
غم و اندوه ازدست دادن ناگهانی کودک مانند هیچ کدام از تجربه های دیگر نیست. این اتفاق تا مدت ها شما را شوکه خواهد کرد. در حالی که کنارآمدن با این اتفاق کار آسانی نیست، اگر تلاشی کنید تا به عنوان خانواده کنار هم بمانید و از خودتان مراقبت کنید، از پس آن بر می آیید.
تست روانشناسی/ آیا شما فردی شاد هستید یا غمگین؟
