ریحان گیاه پر فایده و مفیدی است و خواص بسیار زیادی دارد ریحان حاوی اسانس های روغنی فرار مملو از آنتی اکسیدان است که آب گریزند. یعنی در آب حل نمی شوند و آن قدر کوچک و سبک هستند که از هوا و منافذ پوست مان عبور می کنند. عطر و طعم متمایز ریحان به دلیل وجود این اسانس های فرار است که البته ویژگی های شفابخشی را نیز در خود دارند.
خاصیت درمانی ریحان این سبزی سرشار از آنتی اکسیدان
ریحان داروی بسیار مهمی در بیشتر سیستم های دارویی سنتی و رایج بین عموم مردم، مانند آسیای جنوب شرقی و هند است. هندی ها، ریحان را با نام تولسی می شناسند و آن را گیاهی مقدس می نامند. هزاران سال است که از این گیاه در بیش از ۳۰۰ درمان گیاهی در طب آیورودا در هند، از جمله تنتور(که با خیساندن گیاه در الکل سفید و آب تهیه می شود)، دمنوش، پماد و نوشیدنی، استفاده می شود. آیورودا طب باستانی است که در آن از گیاهان طبی، ماساژ و یوگا برای درمان بیماری ها استفاده می شود. همچنین تولسی، الهه و سمبل مهمی در مذهب هندوست. درحقیقت تولسی در زبان سانسکریت به معنای بی همتاست.
ریحان حاوی آنتی اکسیدان های ضد بیماری است
یکی از خواص اسانس ریحان، توانایی آن در مبارزه با صدمات رادیکال های آزاد و مراقبت از ساختار دی ان ای و سلول های بدن است. ریحان حاوی دو نوع آنتی اکسیدان فلاونوئید مهم حلال در آب به نام های اورینتین (orientin) و وایسینر (viceninare) است که از گلبول های سفیدخون ،محافظ سیستم ایمنی بدن، و همچنین ساختارهای سلولی که در آنها دی ان ای ذخیره می شود، مراقبت می کنند.آنتی اکسیدان های موجود در ریحان از تغییر شکل کروموزوم ها که موجب جهش سلولی و رشد سلول های سرطانی می شود، پیشگیری می کنند. در بدن به دلیل مواد سمی موجود در رژیم غذایی، آلودگی های محیط زیست و تابش نور خورشید، تنش اکسایشی رخ می دهد. در تنش اکسایشی، تعداد رادیکال های آزاد بیماری زا در بدن افزایش می یابد و بدن مستعد ابتلا به سرطان می شود. اما آنتی اکسیدان های ریحان، با اکسیده شدن مبارزه می کنند و درعین حال از اثرات پیری می کاهند.
تاثیر مصرف ریحان در سلامت و تقویت معده
ریحان در ایتالیا به شکل ویژه ای استفاده می شود چرا که برگ ریحان اثر آرام بخشی دارد و باعث می شود تا شما احساس پر بودن و سنگین بودن معده را نداشته باشید ، این کار باعث می شود تا اسید معده شما به حداقل برسد.
تاثیر ریحان در پیشگیری از زخم معده
ترکیب های شیمیایی موجود در ریحان می تواند به افزایش مخاط محافظ موجود در معده کمک کرده و از بروز زخم معده جلوگیری کند.وباعث حفاظت از مخاط موجود در معده می شود و همچنین خواص آن به گونه ای می باشد که از زخم معده پیشگیری می کند.استفاده از برگ تازه ریحان در کنار غذا به سلامت معده کمک می کند.
نقش ریحان در کاهش سطح کلسترول بدن
ریحان با توجه به خاصیت خود می تواند سطح کلسترول بدن را کاهش دهد. مواد شیمیایی گیاهی و آنتی اکسیدان های موجود در برگ ریحان باعث می شود تا سطح کلسترول بد خون کاهش پیدا کند ، ریحان برای جلوگیری از تصلب شرایین مفید است.
خواص ضد سرطانی ریحان
مطالعات بالینی تغذیه و سرطان نشان می دهد، ریحان حاوی گیامغذی هایی است که به طور طبیعی می تواند از بروز سرطان پوست، کبد، سرطان دهان و سرطان ریه ناشی از وجود مواد مضر شیمیایی جلوگیری کند. همچنین ریحان فعالیت آنتی اکسیدانی را افزایش داده و سلول های مضر را ازبین می برد و جلوی رشد تومورهای سرطانی را می گیرد.در آزمایش های روی حیوانات مشخص شد، عصاره ی ریحان از بدن در برابر سرطان و مرگ ومیر مراقبت می کند و در همان حال می تواند بافت های سالم و سلول ها را از اثرات منفی درمان های مربوط به سرطان مانند پرتو درمانی یا شیمی درمانی دور نگه دارد. درواقع می توان از عصاره ی ریحان به عنوان نوعی روش درمانی مکمل سرطان استفاده کرد. این عصاره حتی برای افرادی که تحت انواع درمان های سنتی هستند نیز کاربرد دارد.
کاهش فشار خون بالا باریحان
مطالعات انجام شده نشان می دهد که ریحان سرشار از پتاسیم می باشد و برای تنظیم فشار خون موثر است، روغن چرب دانه های ریحان دارای اثرات کاهندگی فشار خون دارد. گیاه ریحان باعث می شود تا مانع از زیاد شدن فشار خون در بدن شود و با توجه به خواص آن باعث کاهش فشار خون می شود.
پیشگیری از ابتلا به اسهال باریحان
ریحان دارای خواص ضدباکتریایی دارد ، اجزای موجود در ریحان باعث می شود تا اسهال برطرف شود. شما می توانید به کسانی که دچار بیماری اسهال هستند مقداری ریحان بدهید.
خواص ضد باکتری ریحان
روغن ریحان باعث می شود تا باکتری ها رشد نکرده و نابود شوند چرا که دارای خواص ضدباکتری می باشد. عصاره ریحان برای جلوگیری از رشد مقاوم باکتری هایی که به آنتی بیوتیک پاسخ نمی دهند مفید می باشد.
ریحان در پیشگیری از ابتلا به آلزایمر و زوال عقل
ریحان می تواند از ترشح آنزیم استیل کولین استراز جلوگیری کند ، این آنزیم باعث ضعف حافظه می شود که توسط ریحان از ترشح آن جلوگیری می شود. عصاره ریحان باعث می شود تا عملکرد شناختی بدن بهبود پیدا کند و همچنین از بیماری های مختلف مانند بیماری آلزایمر و زوال عقل جلوگیری می کند.
ریحان داروی طبیعی تقویت نیروی جنسی است
قرن هاست که ریحان در ایتالیا، سمبل عشق است. اعتقاد بر این است که عطر ریحان، میل جنسی را افزایش می دهد. احتمالا با افزایش جریان خون و انرژی و کاهش التهاب می تواند شهوت و میل جنسی را تقویت کند. در مذهب هندو و طب آیورودا، ریحان مقدس (تولسی) را «اکسیر حیات» می دانستند و از آن برای بهبود عملکرد جنسی و افزایش شادی استفاده می کردند.
خواص ضد میکروبی ریحان
روغن ریحان دارای طیف زیادی از باکتری ، قارچ ، کپک و ویروس می باشد که دارای خواص ضدباکتری است و می تواند بدن را در مقابل انواع ویروس ها و ناراحتی های پوستی مقاوم کند.
بهبود و تقویت بینایی باریحان
ویتامین آ موجود در ریحان دارای اثرات تقویت کننده بینایی می باشد. ویتامین آ موجود در این گیاه باعث بهبود بینایی می شود.
درمان عفونت گوش با ریحان
برگ های حاوی روغن های معطر مانند ریحان دارای خواص ضدالتهابی دارد و می تواند به درمان عفونت گوش کمک کند.برای استفاده می توانید آب برگ له شده ریحان را بگیرید و در اطراف گوش ماساژ دهید ولی مواظب باشید داخل گوش نریزد.
ضد استرس و اضطراب باریحان
ریحان به عنوان یک آداپتوژن عمل می کند و از این طریق استرس را کاهش می دهد. مطالعات نشان می دهند که ریحان این توانایی را دارد که به عنوان یک آداپتوژن طبیعی عمل کند. این سبزی به بدن برای سازگاری با استرس کمک کرده و اثرات مضر عوامل استرس زا را خنثی می کند. در یک مطالعه ی حیوانی محققان اثرات ضداسترس برگ های ریحان تازه را روی خرگوش هایی بررسی کردند که در یک محیط استرس زا قرار داشتند. محققان به این نتیجه رسیدند که خرگوش ها کاهش قابل توجه استرس اکسیداتیو را تجربه کردند.علاوه بر این سیستم قلبی و عروقی و تنفسی خرگوش هایی که به مدت ۳۰ روز ۲ گرم برگ ریحان تازه دریافت کردند، در برابر عوامل استرس زا مقاوم شد. همچنین سطح قند خون خرگوش ها به طرز چشمگیری کاهش پیدا کرد.
سلامت استخوان و دندان باریحان
ریحان دارای منبع مفیدی از ویتامین کا می باشد که برای حفظ و سلامت استخوان ها و دندان ها موثر است ، ویتامین کا موجود در ریحان می تواند به جذب کلسیم و جلوگیری از ضعیف شدن استخوان ها کمک کند.
ریحان بدن را قلیایی می کند و گوارش را بهبود می بخشد
ریحان موجب تعادل اسید در بدن شده و سطح pH خون را در وضعیت مناسبی قرار می دهد. همچنین با افزایش باکتری های مفید روده، گوارش و سیستم ایمنی بدن در وضعیتی بهتری قرار می دهد. درعین حال ریحان می تواند از سطح باکتری های مضر بیماری زا بکاهد. از دیگر خواص ریحان که به طور سنتی از آن استفاده شده است، کاهش نفخ و احتباس آب، کاهش اشتها، رفع گرفتگی معده، بهبود رفلاکس اسید معده است. حتی ریحان می تواند کرم ها و انگل های معده را از بین ببرد. تجمع بیش ازحد مایعات در سیستم گردش خون و بافت های بدن را احتباس آب گویند.
افسردگی را برطرف می کندبا ریحان
ریحان به افرادی که به اختلالات روانی یا خلق وخوی، مانند افسردگی و اضطراب مبتلا هستند نیز کمک می کند. این گیاه همچون داروی ضد افسردگی عمل می کند و روی عملکرد مغز درون قشر آدرنال، اثر مثبت می گذارد. درواقع ریحان، انتقال دهنده های عصبی را که مسئول تنظیم هورمون های شادی بخش و انرژی زا هستند، تحریک می کند.
درمان عفونت های قارچی باریحان
اگر شما دچار مشکلات پوستی هستید بهتر است از برگ ریحان کمک بگیرید ، این امر باعث می شود تا ناحیه عفونی شده درمان شود. روغن برگ ریحان که دارای خواص ضد قارچی می باشد برای جلوگیری از رشد عفونت موثر است.
پیشگیری از سرماخوردگی باریحان
طبیعت ریحان در اوّل گرم و در دوم خشک است. برگ ریحان دارای خواص ضدویروسی دارد که این امر می تواند برای جلوگیری از عفونت آنفلوآنزا موثر باشد. شما برای جلوگیری از سرفه و سرماخوردگی می توانید از ریحان استفاده کنید که باعث رفع آب ریزش بینی و سرفه می شود. نام های رایج ریحان عبارتند از: صعتر هندی، نازبویه، شاهسفرم، سلطان الریاحین، ضیمران، ریحان الملک، ضمیران.
سلامت قلب و عروق باریحان
ریحان با خواص آنتی اکسیدانی و ضدالتهابی خود می تواند به ماهیچه های قلب کمک کند که عملکرد رگ های خونی مسئول انقباض و استراحت را به خوبی کنترل کنند. همچنین ریحان می تواند از تجمع خطرناک پلاکت ها در رگ های خونی که سبب لخته شدن خون و در نهایت منجر به ایست قلبی می شوند، جلوگیری کند.عصاره های ریحان با مهار ترشح سیتوکین های پیش التهابی، از التهابی که منجر به بیماری قلبی-عروقی می شود، نیز پیشگیری می کنند. سیتوکین ها، پروتئین هایی هستند که از سلولی تولید شده و بر سلول دیگر اثر می گذارد و بدین ترتیب با یکدیگر ارتباط برقرار می کنند و توانایی سیستم دفاعی بدن را بالا می برند. اما هنگامی که این اتفاق در دوره های طولانی مدت رخ دهد، بدن به شکل «آبشاری التهابی» واکنش نشان می دهد و همه ی اندام های بدن دچار تنش می شوند و از سرعت جریان خون، تنظیم هورمونی و عملکرد فرآیندهای شناختی کاسته می شود.
سلامت پوست از طریق ریحان
ریحان دارای ویتامین سی و مواد شیمیایی می باشد که برای پوست فواید زیادی دارد، شما می توانید از ریحان به صورت مرتب استفاده کنید چرا که باعث کاهش آسیب رادیکال های آزاد در بدن می شود.
سم زدایی و سلامت کبد باریحان
ریحان به دلیل خواص بی نظیر خود می تواند از عملکرد کبد در مقابل بیماری های مختلف جلوگیری کند. شما می توانید به راحتی با مصرف ریحان سم زدایی بدن خود را انجام دهید.
درمان سر دردباریحان
شما از برگ ریحان می توانید برای درمان سردرد استفاده کنید ، رایحه ی ریحان باعث کاهش دردهای اعصاب شده و ضربان رگ های خونی مغز را کاهش می دهد. شما می بایست مقداری پودر ریحان را در یک ظرف کوچک ریخته و آن را بو بکشید ، این کار برای جلوگیری از سردرد موثر است.
پیشگیری از سفید شدن موها باریحان
ریحان ترشح کاتالاز را زیاد می کند ، این آنزیم باعث می شود از سفید شدن موهای سر جلوگیری شود. با قرار دادن ریحان در رژیم غذایی خود می توانید از سفیدی زودرس موهای سر جلوگیری کنید.
درمان زخم ناشی از گزیدگی باریحان
اگر حشره ای شما را گزید شما می توانید برای درمان زخم ناشی از گزیدگی به راحتی از ریحان استفاده کنید. ریحان دارای خواص ضدالتهابی می باشد و برای درمان زخم ناشی از گزیدگی موثر می باشد.
ریحان حاوی ویژگی های ضد باکتریایی است
یکی دیگر از خواص اسانس های ریحان، محافظت از بدن در برابر رشد باکتری های مضر است. در بررسی ها مشخص شده که عصاره ی ریحان حتی می تواند جلوی رشد گونه های مقاوم باکتری هایی را که به درمان های آنتی بیوتیکی پاسخ نمی دهند، بگیرد. هنگامی که محققان دانشگاه علوم پزشکی دانشگاه لودز در لهستان، درمورد اثر فعالیت ضدباکتریایی روغن ریحان روی بیماری هایی مانند ایی-کولی (E.coli) و باکتری های قدرتمند دیگر جمع آوری شده از بیماران مبتلا به عفونت بررسی کردند، به این نتیجه رسیدند که ریحان علیه گونه های مختلف باکتری ها عمل کرده و جلوی رشد آنها را می گیرد. دستیابی به این نتیجه، محققان را تشویق کرد تا درمورد چگونگی مبارزه ی ریحان و دیگر اسانس های ضدباکتری با بیماری ها و عفونت های مقاوم در برابر آنتی بیوتیک نیز تحقیق کنند.
مصرف ریحان در دوران بارداری
در بارداری به دلیل اثر تحریک کننده ی رحم و سقط آوری، همچنین اثر موتاژنیک ترکیب موجود در روغن فرار آن (استراگل) نباید مصرف شود. البته مصرف آن به اندازه ی مقدار کمی که در سبزی خوردن استفاده می شود مشکلی ایجاد نمی کند بلکه به صورت دارویی و دمکرده نباید استفاده شود.
مصرف ریحان در دوران شیردهی
در مادران شیرده به خاطر اثر موتاژنیک جزئی فرار آن یعنی استراگل نباید مصرف شود.
خواص ضد التهابی ریحان
ریحان دارای روغن های قدرتمند می باشد ، از جمله ی آن می توان به اوژنول ، سیترونلول و لینالول اشاره کرد. این روغن ها باعث مهار آنزیم ها می شود و به کاهش التهاب کمک می کند. برای جلوگیری از بیماری های مختلف نظیر بیماری های قلبی ، آرتریت روماتوئید و مشکلات التهاب روده ای موثر است.
تقویت سیستم ایمنی بدن باریحان
ریحان می تواند به شکل چشمگیری تعداد سلول های اینترفرون گاما ، لنفوسیت تی ، اینترلوکین ۴ را افزایش دهد ، این ترکیبات برای عملکرد سیستم ایمنی بدن ضروری است.
موارد منع مصرف ریحان
* مصرف طولانی مدت آن به خاطر پتانسیل اثر سرطان زایی ترکیب استراگل ممنوع است.
* مصرف این گیاه در اطفال و یا کودکان نوپا ممنوع است که به خاطر جزء سمی استراگل آن می باشد.
* مضرّ دماغ است.
تداخلات دارویی و ریحان
با توجه به نبود مستندات علمی، بهتر است با احتیاط مصرف شود.