برفک دهان
برفک دهان نوعی بیماری است که به واسطه تجمع قارچ کاندیدا آلبیکانس در پوشش داخلی دهان به وجود می آید. نام دیگر این بیماری، کاندیدیازیس دهانی است. کاندیدا نوعی ارگانیسم طبیعی در دهان است، اما اگر بیش از حد رشد کند و تعداد آن زیاد شود، علائم و مشکلاتی به وجود می آورد که نیاز به رسیدگی دارند. برفک دهان باعث می شود روی زبان و پوشش داخلی گونه، ضایعاتی به رنگ کرم و سفید ایجاد شود. گاهی اوقات، برفک در سقف دهان، لثه، لوزه ها و انتهای گلو هم پخش می شود. امکان وقوع این مشکل برای همه افراد وجود دارد، اما بچه ها و افراد مسن به دلیل ضعف سیستم ایمنی بیشتر در معرض ابتلا هستند. افرادی که سیستم ایمنی ضعیف یا مشکلات جسمانی دیگر دارند و از داروهای خاصی استفاده می کنند هم در معرض ابتلا به برفک دهان هستند. به طور کلی، این مشکل حاد و پیچیده نیست اما احتمالا برای کسانی که ضعف سیستم ایمنی دارند به مشکلی جدی بدل می شود.
علائم و نشانه ها
در شروع بروز برفک دهان، احتمالا متوجه وجود چنین مشکلی هم نخواهید شد:
- وجود زخم و ضایعاتی به رنگ کرم و سفید روی زبان، پوشش داخلی گونه، سقف دهان، لثه و لوزه ها؛
- رشد تدریجی زخم هایی به شکل پنیر کاتیج یا کوتاژ در دهان؛
- قرمزی، زخم و سوزش در دهان که مانع از بلع و خوردن می شود؛
- خون ریزی ملایم در صورت ساییده و خراشیده شدن زخم های دهانی؛
- ترک خوردن و سرخی در گوشه های دهان؛
- از دست دادن چشایی؛
- احساسی شبیه وجود پنبه در دهان.
در موارد حاد که فرد مبتلا به سرطان است یا سیستم بدنی به خاطر بیماری هایی مانند ایدز (HIV) ضعیف شده، زخم های ناشی از برفک دهان در نقاط دیگر بدن مثل مری هم پخش می شوند. مِری، ماهیچه ای به شکل لوله ای بلند است که از انتهای دهان تا معده امتداد پیدا می کند (کاندیدیازیس مری). اگر برفک در این نواحی هم پخش شود، بلع همراه با درد خواهد بود یا احساس گیر کردن غذا در گلو به وجود می آید.
علت برفک دهان چیست؟
برخی از شایع ترین علت های برفک دهان در نوزدان و بزرگسالان شامل موارد زیر می شود:
برفک دهان در افراد بزرگسال
درمان های سرطان: درمان های سرطان مانند شیمی درمانی می توانند به غشای مخاطی دهان آسیب بزنند و برفک دهان ایجاد کنند..
دندان مصنوعی: استفاده از دندان مصنوعی می تواند سبب برفک دهان شود. این یکی از علت های اصلی به وجود آمدن برفک دهان در افراد سنین بالا که از دندان مصنوعی استفاده می کنند است.
بیماری ها: افرادی که دچار بیماری هایی مانند ایدز و دیابت هستند ممکن است دچار برفک دهان شوند.
سیگار کشیدن: سیگار کشیدن می تواند برفک دهان ایجاد کند.
داروها: استفاده از دارو هایی مانند آنتی بیوتیک ها و کورتیکواستروئید ها می توانند منجر به برفک دهان شوند.
برفک دهان در نوزادان
سرایت از مادر: بیشتر نوزادان در زمان تولد، برفک دهان را از مادر خود می گیرند. معمولا این اتفاق در صورتی می افتد که مادر سابقه ی عفونت قارچی واژینال از همان نوعی را داشته باشد که سبب برفک دهان می شود.
ضعف سیستم ایمنی: بچه ها سیستم ایمنی ضعیفی دارند و از این رو به راحتی می توانند مبتلا به قارچ و برفک دهان شوند.
آنتی بیوتیک ها: احتمال ابتلا به برفک دهان در بچه هایی که تحت درمان با آنتی بیوتیک هستند زیاد است.
راه های درمان خانگی
سرکه سیب
شما به یک لیوان آب، یک قاشق غذاخوری سرکه سیب و کمی عسل نیاز دارید. یک لیوان آب را گرم کنید، سرکه سیب را به آن اضافه کرده و در صورت تمایل کمی عسل هم در آن بریزید و یک یا دو بار در طول روز این ترکیب را بنوشید. سرکه سیب دارای خاصیت ضد قارچی بوده و نوشیدن روزانه ی آن کمک می کند با عفونت قارچی ناشی از برفک دهان مبارزه کنید.
روغن نارگیل
شما به یک قاشق غذاخوری روغن نارگیل نیاز دارید. هر روز صبح با معده خالی، روغن نارگیل در دهان تان بچرخانید، ۱۰ تا ۱۵ دقیقه این کار را ادامه دهید و سپس تف کنید. روغن نارگیل می تواند به درمان برفک دهان کمک کند، زیرا خاصیت ضد قارچ دارد و می تواند به رفع عفونت ناشی از برفک دهان کمک کند. خاصیت آنتی اکسیدانی روغن نارگیل برای پاکسازی سموم داخل بدن نیز مفید است.
ماست
فقط به یک قاشق چایخوری ماست نیاز دارید. ماست را داخل دهان تان قرار دهید و بگذارید ۵ دقیقه بماند، سپس ماست را بخورید. این کار را دست کم سه بار در روز انجام دهید. ماست، تولید پروبیوتیک ها را در بدن افزایش می دهد و بیشتر شدن باکتری های خوب در داخل دهان به درمان برفک دهان کمک می کند.
جوش شیرین
شما به یک دوم قاشق چایخوری جوش شیرین و یک لیوان آب نیاز دارید. جوش شیرین را در آب بریزید و خوب حل کنید. دهان تان را با این محلول بشویید. دست کم ۲ تا ۳ بار در روز این کار را انجام دهید تا نتیجه بگیرید. جوش شیرین که به نام سدیم بی کربنات نیز معروف است، قارچ های مخمر را که سبب برفک دهان می شوند از بین می برد.
عصاره های گیاهی و روغنی برای درمان برفک دهان
روغن درخت چای
شما به دو قاشق چایخوری روغن درخت چای و دو قاشق چایخوری آب نیاز دارید. روغن درخت چای و آب را با هم ترکیب کنید و محلول به دست آمده را ۳۰ تا ۶۰ ثانیه در دهان بچرخانید و سپس تف کنید. این کار را چند بار در روز انجام دهید. روغن درخت چای یک ضد عفونی کننده ی طبیعی است و خاصیت ضد التهابی دارد. روغن درخت چای می تواند با قارچ هایی که سبب برفک دهان می شوند مبارزه کرده و جلوی تکثیر آن ها را بگیرد.
روغن ارگانو
سه تا شش قطره روغن ارگانو را در یک لیوان آب بریزید و این محلول را بنوشید. روزی دو بار این کار را انجام دهید. روغن ارگانو برای درمان خیلی از بیماری ها کاربرد دارد و بابت خاصیت ضد قارچی و ضد میکروبی که دارد معروف است، در نتیجه می تواند برفک دهان را برطرف نماید.
روغن نعنا فلفلی
دو تا سه قطره روغن نعنا فلفلی و یک لیوان آب چیزی است که برای این راهکار به آن نیاز دارید. روغن نعنا فلفلی را در یک لیوان آب بریزید و از این ترکیب به عنوان دهان شویه استفاده کنید. این کار را روزی دو تا سه بار انجام دهید. روغن نعنا فلفلی یک درمان طبیعی برای بسیاری از بیماری هاست، زیرا خواص ضد میکروبی، ضد قارچی و آنتی باکتریال دارد. از این رو می تواند با عامل برفک دهان نیز مبارزه کند.
سیر
یک حبه سیر خام را در دهان گذاشته و بجوید. این کار را روزی یک تا دو بار انجام دهید. سیر حاوی ترکیبی به نام آلیسین است. آلیسین بابت ویژگی قدرتمند ضد قارچی و ضد ویروسی و آنتی بیوتیکی که دارد معروف است و می تواند علائم برفک دهان را برطرف کند.
محلول آب نمک
یک دوم قاشق چایخوری نمک را با یک فنجان آب گرم مخلوط کنید و با این محلول، دهان را بشویید. این کار را سه بار در روز انجام دهید. خاصیت ضد قارچ و ضد باکتری نمک، محیط مناسب دهان برای قارچ ها را از بین می برد و کمک می کند برفک دهان رفع شود.
آب کرن بری
هر روز یک فنجان آب کرن بری شیرین نشده بنوشید. می توانید روزی یک یا دو بار این کار را انجام دهید. آب کرن بری سرشار از مواد مغذی بوده و اسیدی است. آب کرن بری می تواند یک محیط اسیدی در دهان ایجاد کرده و تکثیر قارچ ها در دهان را غیرممکن کند.
آبلیمو
شما به نصف یک عدد لیموترش تازه، یک لیوان آب و کمی عسل نیاز دارید. آب لیموترش را بگیرید و با آب و عسل مخلوط کنید و فورا بنوشید. این کار را روزی یک بار انجام دهید. لیموترش دارای خاصیت ضد قارچی است و اسیدی بودن آن می تواند به از بین بردن قارچ های عامل برفک دهان کمک کند.
ویتامین C
هر روز دو عدد کپسول ۱۰۰۰ میلی گرمی ویتامین C مصرف کنید. ویتامین C یک آنتی کسیدان طبیعی بوده و خاصیت اسیدی دارد. ویتامین C می تواند تولید اسید معده را افزایش داده و سیستم ایمنی را تقویت کند. در نتیجه جلوی رشد قارچ های برفک دهان گرفته خواهد شد.
نکته: برفک دهان می تواند ناشی از کمبود ویتامین B ۳ یا آهن نیز باشد. در چنین مواردی، باید طبق دستور پزشک، دارو و مکمل لازم را مصرف کنید تا برفک دهان تان درمان شود.