تاریخچه بازی یه قل دو قل
هر شهر و دیاری بازی های بومی و محلی خاص خودش را دارد. این بازی ها اغلب بسیار نشاط آور و پرجنب وجوش هستند. بازی یه قل دو قل یکی از این بازی های بومی و محلی است که به افزایش سرعت عمل افراد کمک می کند. این بازی در استان های مختلف مثل اردبیل، آذربایجان و خراسان به نحو های متفاوتی بازی می شود و به اسم های متفاوتی مثل بش بش، سنگ چران یا رگ رگ شناخته می شود. همچنین در استا ن های مختلف مراحل متفاوتی دارد.
جالب است بدانید که فدراسیونی یه نام ورزش های سنتی و بازی های بومی و محلی وجود دارد که به ترویج این بازی ها کمک می کند و حتی برای آن ها آیین نامه های دقیقی نیز نوشته شده است. بازی های محلی همچون یه قل دو قل علاوه بر سرگرمی، مشارکت، شادابی و جنب وجوش را به دورهمی های کوچک خانوادگی برمی گردانند. پس بهتر است در جمع های کوچک خود این بازی را فراموش نکنیم.
بازی یه قل دو قل در شهر های مختلف، متفاوت بازی می شود. شما ممکن است مراحل متفاوتی از آن را دیده باشید. همچنین با استفاده از قوای خلاقیت خود می توانید مراحل جدیدی به آن اضافه کرده و بازی را از آنچه هست سخت تر انجام دهید. در بعضی استان ها این بازی را تا ۲۰ مرحله هم پیش می برند.
این بازی اهداف آموزشی نیز دارد. در هنگام انجام این بازی فرد یاد می گیرد که هرچه بهتر دستان خود را کنترل کند و از آن ها استفاده کند. به این کاربرد تقویت هوش حرکتی جنبشی می گوییم. علاوه بر این هوش، بازی یه قل دو قل هوش منطقی ریاضی را نیز در کودکان تقویت می کند.
بازی یه قل دو قل
اهداف بازی: اهداف کلی بازی یک قل دو قل، ایجاد حس تفکر و اندیشه و خیال، دقت در نگاه و حرکات موزون دستهاست. سرگرمی و درک کاربرد ریاضی در مسائل زندگی و اقتصادی نیز از هدف های جزئی بازی یک قل دو قل به شمار می رود.
تعداد بازیکنان: برای این بازی معمولاً دو نفر بازیکن لازم است، اما گاهی اوقات این سرگرمی به وسیله گروه های دو و بیشتر نیز بازی می شود.
ابزار بازی: 5 سنگ کوچک و ترجیحاً گرد را انتخاب کرده.(اندازه سنگ ها باید طوری انتخاب شود که همه آنها در داخل مشت بازیکن ها جا بگیرند)
شرح بازی: ابتدا با جفت یا تک آمدن، آغاز کننده بازی را مشخص می کنند، به این گونه که یکی از بازیکنان سنگ ها را در مشت می گیرد تا دیگری بگوید زوج است یا فرد این بازی چندین مرحله دارد و بازیکن با اجرای موفق هر مرحله، به مرحله دیگر راه می یابد، ولی اگر در هر مرحله مرتکب اشتباه شود، می بازد و باید بازی را به نفر بعدی واگذار کند.
مرحله اول (قل اول): در مرحله اول بازی، بازیکن هر پنج سنگ را در مشتش گرفته و به طوری که جدا از هم بایستند روی زمین می ریزد. سپس یکی از آن ها را انتخاب کرده و به بالا پرتاب می کند. در فاصله ی پایین آمدن آن سنگ، با همان دستی که پرتاب کرده است، یکی از سنگ های روی زمین را برمی دارد و سنگ پرتاب شده را می گیرد. سنگی که برداشته را در گوشه ای گذاشته و این کار را تکرار می کند تا تمامی سنگ ها را جمع کند.
مرحله دوم (دو قل): مرحله دوم بسیار شبیه به مرحله اول است با این تفاوت که بازیکن باید سعی کند سنگ ها را طوری بریزد که دوتا دوتا کنار هم قرار بگیرند سپس در فاصله ی پایین آمدن آن سنگ، باید با همان دست دوتا سنگ های روی زمین را جمع کند.
مرحله سوم (سه قل): در این مرحله باید سعی کند که یکی از سنگ ها را در یک پرتاب و سه تای دیگر را در یک پرتاب بردارد. در این مرحله نیز اگر سه عدد از سنگ ها نزدیک تر به هم قرار بگیرند بهتر است.
مرحله چهارم: در مرحله چهارم بازیکن ابتدا همه سنگ ها را در یک دست خود می گیرد، سپس یکی از سنگ ها را پرتاب کرده و در فاصله پایین آمدن آن، بقیه را روی زمین می گذارد و سنگ پرتاب شده را می گیرد. حالا باید مجددا پس از پرتاب کردن سنگ، در فاصله پایین آمدن آن بازیکن باید همه ۴ سنگ را جمع کند.
مرحله پنجم (قرتک): یک سنگ را به هوا می اندازد، در حالی که چهار سنگ دیگر در مشت است انگشت سبابه را به زمین می کشد، بعد سنگ را در هوا می گیرد.
مرحله ششم: بازیکن سنگ ها را پخش می کند یکی را بر می دارد و بالا می اندازد، در فاصله بازگشت، یکی از سنگ های روی زمین را بر می دارد و سنگ هوا را می گیرد و با یک پرتاب دیگر، سنگی را که از روی زمین برمی دارد با یکی از سنگ ها عوض می کند و به همین روش، مرحله را با تعویض تمامی سنگ ها به پایان می رساند.
آشنایی با بازی محلی ارهنگ ارهنگ اسب چه رنگ؟مرحله هفتم (بشکن): این مرحله دقیقا شبیه به مرحله اول است منتها با یک تفاوت! حالا بازیکن باید طوری سنگی که پرتاب کرده را بگیرد که بلافاصله با سنگ در مشتش، برخورد کند و صدا بدهد. او باید تک تک سنگ ها را با همین شرایط جمع کند. به همین خاطر به این مرحله بشکن می گویند.
مرحله هشتم (نشکن): همان بشکن است اما با قانون برعکس! بازیکن باید طوری سنگی که پرتاب کرده را بگیرد که اصلا با سنگ در مشتش، برخورد نکند و هیچ صدایی شنیده نشود. مجددا باید تک تک سنگ ها را با همین شرایط جمع کند. به این مرحله نیز نشکن می گویند.
مرحله نهم: در این مرحله، بازیکن بعد از ریختن سنگ ها روی زمین، دست چپ را در یک طرف آن ها به شکل عمودی بر زمین می گذارد و دیواری درست می کند.
با دست راست یکی را بعد از برداشتن به طرف بالا می اندازد و دو بار می گیرد و دراین فاصله باید یکی از سنگ ها را بردارد و آن سوی دیوار بگذارد و این حرکت را برای تمامی سنگ ها اجرا کند.
مرحله دهم: در این مرحله، بازیکن سنگ ها را یک جا به طرف بالا می اندازد و در فاصله بازگشت آن ها، به سرعت دست ها را به هم می چسباند و با دو کف دست، سنگ ها را می گیرد. دوباره آن ها را در همان حالت با دو دست به طرف بالا می اندازد و در این فاصله دست ها را وارونه می کند و از ناحیه انگشت سبابه به هم می چسباند و آن ها را با پشت دست هایش می گیرد و سپس سنگ ها را به بالا پرتاب می کند و با کف دو دست می گیرد. افتادن حتی یک سنگ موجب سوختن است و هر کدام از بازیکنان که این مراحل را بدون اشتباه بگذرانند، برنده بازی معرفی می شوند و اگر در هر مرحله بسوزند، باید بازیکن حریف بازی را ادامه بدهد.
مرحله یازدهم(پل): کم کم به مراحل سخت بازی یه قل دو قل نزدیک می شویم. در این مرحله بازیکن باید با یک دست پلی ایجاد کند. به صورتی که با انگشت شست و انگشت میانی روی زمین پل بسازد و انگشت های دیگر را بالا نگه دارد. سپس سنگ ها را با دست دیگر روی زمین می ریزد. در حالت حرفه ای تر سنگ ها را از پشت پل به آرامی به سمت جلوی پل پرتاب می کند، این باعث می شود سنگ ها بی نظم تر پخش شوند و گذراندن مرحله سخت تر شود. سپس او باید یکی از سنگ ها را بالا انداخته و حداکثر با سه ضربه سایر سنگ ها را از زیر پل رد کند.
توجه کنید در این مرحله یکی از حریفان سنگ هایی که اول و آخر از پل رد می شوند و سنگ پرتاب شونده را انتخاب می کنند. طبیعتا حریف ترتیب سنگ ها را به گونه ای انتخاب می کند که گذراندن مرحله را سخت تر کند.
مرحله آخر: مرحله تنبیه است و دو بازیکن رو به روی هم می نشینند؛ بازنده کف دستش را به زمین می چسباند و نفر برنده سنگ ها را یکی یکی با اسامی تنبیه ها مانند: «نوازش و برداشتن عسل از کندو» پشت دست او می چسباند، سپس باید با یک حرکت همه سنگ ها را به سوی بالا بیندازد و با کف دست بگیرد، اگر توانست همه را بگیرد تنبیهی متوجه او نیست اما اگر سنگی روی زمین بیفتد به تعداد سنگ های افتاده برای او جریمه تعیین می کنند.موضوع تنبیه را کسی که برنده شده تعریف می کند.
