به نوزاد نارس خود چگونه شیر دهیم؟

نوزادان نارس نوزادانی هستند که دوره کامل بارداری را در رحم مادر خود نمی گذرانند و قبل از هفته 37 بارداری به دنیا می آیند. عوامل مختلفی مانند چند قلوزایی، تغذیه دوران بارداری، پارگی کیسه آب دور جنین و... در تولد نوزادان نارس موثرند. نوزادان نارس غالباً به مراقبت ویژه نیاز دارند و معمولاً در ابتدا در بخش مراقبت های ویژه نوزادان (NICU) نگهداری می شوند. تغذیه نوزادان نارس بسیار پر اهمیت است بنابراین این بخش را به تغذیه نوزادان نارس اختصاص می دهیم؟

شیردهی برای همۀ کودکان مزایای فوق العاده ای دارد، اما اگر کودکتان زودتر به دنیا آمده است، شیردهی اهمیت بیشتری هم پیدا می کند، زیرا بدن شما به طور طبیعی شیری می سازد که ویژۀ تغذیۀ نوزاد زودرستان ساخته شده است، بنابراین بهترین تغذیه برای نوزاد زودرس، شیر مادر خودش است. همچنین نیازهای تغذیه ای نوزادان زودرس با نوزادانی که در موعد مقرر تولدشان به دنیا آمده اند تفاوت دارد و رشد این نوزادان لازم است با همان روند رشد داخل رحمی ادامه پیدا کند و نیاز آنان به انرژی و پروتئین بیشتر از نوزادان دیگر است. در این مطلب می توانید با ضرورت شیر مادر برای نوزادان زودرس، چگونگی شیردهی به نوزاد زودرس و راهکارهای رفع مشکلات شیردهی به نوزاد زودرس آشنا شوید.

فواید شیردهی به نوزاد نارس

هرچه شیر مادر بیشتر باشد خطر ابتلا به بیماری او کمتر می شود. خطر انتروکولیت نکروز کننده (NEC) یک بیماری روده ای که به طور بالقوه کشنده است همچنین در نوزادانی که شیر مادر دارند در مقایسه با کسانی که از شیر خشک تغذیه می کنند ده برابر کمتر است. از همه مهم تر نوزادان نارس که با شیر مادر تغذیه می شوند به طور متوسط ​​دو هفته زودتر از نوزادانی که از شیر خشک تغذیه می کنند ترخیص می شوند.

شیر مادر به طرز شگفت انگیزی جوابگوی نیازهای نوزاد است و برای هر نوزاد به طور خاص تولید می شود. شیری که بدن شما برای نوزاد نارس خود تهیه می کند، حتی از شیر مادری که زایمان کامل داشته مغذی تر است. هر قطره شیری که به نوزاد می دهید مانند دارویی است که به قوی شدن و ساختن سیستم ایمنی نوزاد کمک می کند و کالری مورد نیاز نوزاد برای رشد او را فراهم می سازد. برخی از مادران احساس می کنند شیر دادن به نوزاد فقط جنبه مراقبت از نوزاد دارد، در حالی که مهمترین بخش شیر دادن ایجاد رابطه عاطفی با نوزاد کوچک است. تا زمانی که شیر تولید می کنید نوزاد از شیر شما تغذیه خواهد کرد و نیازی به دوشیدن پستان ها نیست. اگر تصمیم گرفتید نوزاد را از شیر بگیرید به تدریج دفعات شیردهی را کم کنید تا تولید شیر کم شود و مشکلی هم برای شما به وجود نیاید.

اگر نوزاد نارس باشد شیر تولید می کنیم؟

بله مادران در اواسط بارداری آماده تولید شیر مادر هستند. هنگامی که جفت پس از تولد نوزاد تحویل می شود سطح هورمون پروژسترون بارداری کاهش می یابد و به سینه ها اجازه می دهد آغوز شیر اولیه خود را تولید کنند. معمولاً شیر مادر توسط نوزاد تازه متولد شده به سینه او چسبیده و شیر می خورد اما اگر نوزاد شما زود به دنیا بیاید ممکن است در ابتدا نتواند به او شیر بدهد. شما می توانید با تحریک سینه ها و نوک سینه ها با دستان خود یا با استفاده از پمپ سینه احساساتی را تحریک کنید که می تواند به شما کمک کند آن آغوز غنی از مواد مغذی را برای نوزاد خود جمع آوری کنید. شیر مادر معمولاً حدود دو تا چهار روز پس از زایمان وارد بدن می شود اما اگر زایمان زودرس انجام شود گاهی اوقات می توان آن را به تأخیر انداخت. با این حال یک مطالعه اخیر نشان داد که مادرانی که ظرف یک ساعت پس از زایمان پمپاژ می کردند شیرشان در زمان مورد انتظار می رسید.

چگونگی شیردهی به نوزاد زودرس

تغذیه با شیر مادر در نوزادان زودرس با سن داخل رحمی بیشتر از ۳۲ هفته مثل تمام نوزادان دیگر و در صورت مناسب بودن وضعیت بالینی مادر و نوزاد بعد از تولد، از سینۀ مادرشان شروع می شود. اما در نوزادانی با سن داخل رحمی كمتر از ۳۲ هفته معمولاً شروع تغذیه با شیر دوشیده شدۀ مادر از طریق سرنگ، قاشق، فنجان مخصوص نوزاد یا در صورت نیاز با لولۀ معده است. هر وعده تغذیه با لولۀ معده به مدت ۲۰ تا ۲۵ دقیقه خواهد بود و تا زمانی كه شیرخوار در بیمارستان بستری است، مادر هم در كنار او در بیمارستان می ماند. بهترین وضعیت بعد از اتمام تغذیه در نوزادان زودرس، خوابیده به شكم یا به پهلوی راست و در نوزادان رسیده به پهلوی راست است.

والدین نوزادان زودرس با کارکنان بیمارستان که مراقبت از فرزندتان را به عهده دارند، همکاری نزدیکی خواهند داشت تا طبق یک برنامه، شیر دوشیده شدۀ مادر به نوزاد داده شود. همچنین ممکن است بسیاری از نوزادان زودرس به محض تولد، برای خوردن شیر مادرشان از سینه در بیمارستان آمادگی نداشته باشند و تا زمانی که از طریق تغذیه با شیر مادر یا شیر خشک، شروع به افزایش وزن نکرده اند، مرخص نخواهند شد.

اگر نوزادتان پس از تولد، هنوز برای شیر خوردن خیلی کوچک است، کار اول شما تحریک تولید شیر در سینه و حفظ میزان تولید شیر خواهد بود. مؤثرترین و راحت ترین راه برای این کار استفاده از یک شیردوش دو سر برای پمپ کردن و دوشیدن شیر است که پزشک و پرستاران در این کار به شما کمک خواهند کرد. وقتی نوزادتان آمادۀ شیر خوردن از سینه شد، یادگیری سینه گیری و مکیدن برای او می تواند دشوار باشد. بیشتر نوزادان رفلکس مکیدن، بلعیدن و تنفس را که برای تغذیه حیاتی است، تا سن ۳۲ هفتگی جنینی خود که در رحم هستند، ندارند.

وقتی نوزادتان توانست شیر خوردن از سینه را آغاز کند، لازم است مادران به دفعات زیاد به آنها شیر بدهند، گرچه ممکن است تا زمانی که کمی بزرگ تر می شوند و به موعد تعیین شدۀ زایمان شما و تولدشان نزدیک تر شوند، نتوانند شیر زیادی بخورند. به همین دلیل، شما باید پس از هر شیردهی، همچنان شیرتان را بدوشید تا هم سطح تولید شیرتان را بالا نگه دارید و هم بتوانید شیر لازم برای هر گونه وعده های تغذیۀ مکمل با شیرتان را در شیشه شیر داشته باشید. برای نوزاد زودرس ممکن است لازم باشد که شیوه های مختلف نگه داشتن سینه را امتحان کنید. پرستاران بیمارستان ممکن است بتوانند در زمان شیردهی به شما کمک کنند. همچنین برای شروع به تغذیۀ کمکی با شیر خشک و اطمینان از اینکه کودکتان فقط با خوردن شیر از سینه، شیر کافی و مورد نیازش را دریافت می کند یا خیر می تواند کمی سخت باشد که لازم است با پزشکتان در این مورد مشورت کنید و از او کمک بگیرید.

دفعات شیردهی به نوزاد نارس

همه نوزادانی که تازه به دنیا آمده اند باید مرتب شیر بخورند. نوزادان نارس نیز متفاوت نیستند. مقدار شیری که معده نوزاد قبول می کند بسیار کم است و شیر مادر به راحتی هضم می شود. اینکه نوزاد در طول ۲۴ ساعت بین ۸ تا ۱۲ مرتبه شیر بخورد امری طبیعی است، که حداقل یک بار آن شامل نیمه شب می شود.

فواصل شیردهی به نوزاد نارس

پرسنل بخش زایمان باید مطمئن شوند که تمام نوزادان تحت مراقبت آنها مقدار شیر مورد نیاز را برای رشد خود دریافت کرده اند. نوزادان نارس یا بیمار کمتر می توانند نیاز خود را به شیر ابراز کنند. به این دو دلیل، بخش زایمان طبق یک برنامه شیردهی که معمولا هر دو، سه یا چهار ساعت یک بار است به نوزادان شیر می دهد. اگر می خواهید در مورد زمان بندی دادن شیرهای مکمل به نوزاد تصمیم گیری کنید (هر نوع شیری غیر از شیر از پستان) خوب است به یاد داشته باشید که چهار ساعت یکبار برای نوزاد سالم و به موقع کم است. ممکن است بخواهید این نوع شیر را به عنوان وعده شیر «کمکی» در نظر بگیرید ، هر مقدار زمانی که برای شیردادن صرف می شود، پس از آن زمان صفر نمی شود، بلکه کالری اضافی تشویقی محسوب می شود.

نکات مهم در شیردادن به نوزاد نارس

یکی از مهم ترین مواردی که در بهبود روند رشد نوزاد نارس بسیار اهمیت دارد برقراری ارتباط عاطفی میان کودک و مادرش است. تماس بلافاصله بعد از زایمان بین مادر و نوزاد نارس و استنشاق شیر مادر نقش مثبت در تغذیه نوزاد نارس دارد.
هنگامی که نوزاد در تماس با پوست شکم و سینه مادر قرار می گیرد، اغلب بدون کمک، سینه مادر را پیدا کرده وتغذیه و مکیدن را شروع می کند بنابراین تماس پوستی در ساعت های اول بسیار مهم است. تغذیه با شیر مادر در حال حاضر یک ساعت بعد از تولد در نظر گرفته شده است. حتی اگر نوزاد نارس در کنار مادر نباشد باید شیر مادر دوشیده و با قطره چکان داده شود.
هرچه شیرخوار از سینه مادر تغذیه کند شیر مادر بیشتر می شود. هم اتاقی مادر و نوزاد، باعث می شود گریه و گرسنگی نوزاد مورد توجه و پیوندعاطفی مادر قرار گیرد و کیفیت خواب مادر و نوزاد بهتر می شود و نوزاد بهتر وزن می گیرد.
تغذیه نوزاد بر اساس میل نوزاد تنظیم کننده تغذیه است. حجم شیر مادر از روز سوم بیشتر شده و قند خون تنظیم و زردی نوزاد کمتر می شود. پستانک یا گول زنک یا بطری شیر برای نوزاد ممنوع است و برای نوزاد نارس در صورت ضعف مکیدن باید از فنجان، قاشق، قطره چکان یا سرنگ برای رساندن مکمل به شیرخوار استفاده شود.

چگونه به نوزاد خود قطره آهن بدهیم؟