اقدامات قانونی بعد از فوت پدر

فوت والدین، علاوه بر اینکه برای فرزندان، چالش بزرگی است و آن ها را با یک بحران و فقدان عاطفی و روحی بزرگ، مواجه می کند، برایشان، آثار و تبعات حقوقی خاصی نیز به همراه خواهد داشت. قانون گذار، در قوانین مختلف، من جمله قانون مدنی، در خصوص مسائل قانونی بعد از فوت پدر، نظیر ارث، بدهی، طلب، حضانت فرزندان و سایر موارد، پیش بینی های لازم را نموده است. از جمله مسائلی که فرزندان، بعد از فوت پدر خود، با آن، رو به رو می شوند، مسائل مربوط به دو حوزه ارث و حضانت است که باید در خصوص مسائل مربوط به این دو مقوله، کاملا مطابق قواعد قانون مدنی عمل کرد تا با کم ترین مشکل حقوقی، مواجه شد.

بعد از فوت پدر چه باید کرد؟

مرگ، پدیده ای است همه گیر که گریزی از آن، نمی باشد. بعد از فوت افراد، عموما اطرافیان و بازماندگان وی، علاوه بر مسائل روحی و رنج ناشی از فقدان عزیز از دست رفته، با مسائل حقوقی ناشی از فوت متوفی نیز رو به رو می شوند. از همین رو، قانون گذار، در قوانین مختلف از جمله قانون مدنی، در خصوص مسائل مربوط به بعد از فوت افراد، نظیر حضانت مادر بعد از فوت پدر و سایر موارد، تعیین تکلیف کرده است. مسائلی که بعد از فوت یک فرد، مطرح می شود و بازماندگان متوفی و وراث وی، با آن ها رو به رو خواهند شد، مواردی نظیر امور مربوط به ارث و وصیت نامه متوفی، نحوه تقسیم ارث، میان وراث قانونی وی، مهریه زوجه، در صورت متاهل بودن متوفی، حضانت فرزندان وی، در صورت فرزند داشتن او و دیون و بدهی های وی می باشد. پدر خانواده، از جمله اعضای خانواده بوده که فوت او، فرزندان را با مسائل مختلف قانونی، مواجه می کند. از این رو، در این قسمت، قصد داریم، به بررسی این موضوع بپردازیم که بعد از فوت پدر چه باید کرد؟ در پاسخ به این پرسش که اقدامات قانونی بعد از فوت پدر چیست یا بعد از فوت پدر چه باید کرد؟ می توان گفت: عمده ترین مسائلی که فرزندان، بعد از فوت پدر با آن، روبرو می شوند، تعیین تکلیف راجع به وصیت نامه متوفی، مسائل مربوط به ارث باقی مانده از پدر آنها و دیون و بدهی های وی می باشد. بر این اساس، اقدامات فرزندان، می تواند، شامل موارد زیر باشد:

اقدامات مربوط به گواهی فوت

از جمله مهم ترین اقدامات بعد از فوت پدر، انجام مراحل مربوط به صدور گواهی فوت و جواز دفن است. برای این امر، فرزندان باید، با در دست داشتن شناسنامه و کارت ملی متوفی، همچنین، مدارک صادر شده، توسط پزشک قانونی یا پزشک بیمارستان، به ثبت احوال مراجعه کنند و تقاضای صدور گواهی فوت نمایند.

اقدامات مربوط به وصیت نامه پدر

تنظیم وصیت نامه، از جمله حقوق قانونی است که هر فرد، از آن، بر خوردار می باشد. این وصیت، می تواند به سه صورت، رسمی، خودنوشت یا سری نوشته شود. هر فرد می تواند، به موجب وصیت، در خصوص تمام یا بخشی از دارایی های خود، بعد از مرگ، تعیین تکلیف کند که البته، وصیت تا یک سوم اموال، نافذ است و مابقی، نیاز به اجازه وراث دارد یا به موجب وصیت عهدی، وراث یا شخص ثالثی را مامور، به انجام امری نماید. یکی از اقدامات قانونی بعد از فوت پدر، تعیین تکلیف، در خصوص وصیت وی و عمل به آن می باشد.

اقدامات مربوط به ارث باقی مانده از پدر

از دیگر اقدامات قانونی بعد از فوت پدر، انجام مراحل مقدماتی مربوط به تقسیم ارث است. جهت این امر، یکی از وراث، تمامی آن ها یا نماینده قانونی شان، باید از طریق مراجعه به مراجع ذی صلاح، اقدام به درخواست گواهی انحصار وراثت نمایند.

اقدامات مربوط به بدهی های پدر

از آنجا که در تقسیم ارث، ابتدا باید بدهی های متوفی کنار گذاشته شود، یکی از مهم ترین اقدامات بعد از فوت پدر، تعیین تکلیف، در خصوص بدهی های به جا مانده از وی می باشد. پس از پاسخ به این پرسش که بعد از فوت پدر چه باید کرد، در ادامه، قصد داریم، در خصوص اقدامات قانونی مربوط به ارث و حضانت فرزندان، بعد از مرگ پدر صحبت کنیم.

بعد از فوت پدر در رابطه با ارث چه باید کرد؟

در قسمت قبل، به این پرسش پاسخ دادیم که بعد از فوت پدر چه باید کرد و گفتیم که تقاضای صدور گواهی فوت و جواز دفن، یکی از مراحل مهم و از اقدامات قانونی لازم، بعد از مرگ پدر است. در این قسمت، قصد داریم، در خصوص این موضوع صحبت کنیم که بعد از مرگ پدر، در رابطه با ارث، چه باید کرد. یکی از مهم ترین مسائلی که فرزندان، بعد از فوت پدر، باید در خصوص آن، اقدامات قانونی لازم را انجام دهند، مساله مربوط به ارث است. اقدامات لازم در این زمینه، به شرح زیر می باشد:

تقاضای صدور گواهی انحصار وراثت

اولین و مهم ترین اقدامی که بعد از فوت پدر، در خصوص ارث باید انجام داد، گرفتن گواهی انحصار وراثت است. گواهی انحصار وراثت، نشان دهنده وراث قانونی وراث متوفی می باشد و مرجع صالح صدور آن، شورای حل اختلاف است. تقاضای صدور این گواهی، می تواند، به موجب ثبت دادخواست گواهی انحصار وراثت، توسط فرزندان متوفی یا سایر وراث و ذینغعان صورت گیرد. مدارک لازم جهت درخواست این گواهی، شناسنامه و کارت ملی متوفی، شناسنامه و کارت ملی وراث، گواهی فوت، استشهادیه محضری تنظیمی در دفاتر اسناد رسمی می باشد.

دادخواست تقسیم ترکه

پس از گرفتن گواهی انحصار وراثت، به موجب ثبت دادخواست و طی کردن مراحل قانونی آن، چنانچه وراث، در تقسیم ارث، به توافق نرسند، هریک از وراث، می تواند، اقدام به ثبت دادخواست تقسیم ترکه نماید تا تقسیم ترکه متوفی، مطابق سهم الارث قانونی و شرعی وراث و بر اساس قانون جدید تقسیم ارث بین فرزندان، انجام شود. بعد از تقسیم ترکه، هر یک از وراث و فرزندان متوفی، می توانند، نسبت به انتقال یا خرید و فروش سهم خود، اقدام کنند.

دادخواست تحریر و مهر و موم ترکه

شایان ذکر است، چنانچه فرزندان، از اموال پدر خود، بعد از فوت، خبر نداشته باشند یا بیم سوء استفاده از ماترک متوفی، توسط یکی از وراث برود، هر یک از فرزندان یا سایر وراث، می توانند اقدام به ثبت دادخواست تحریر و مهر و موم ترکه نماید، به موجب دادخواست تحریر ترکه، از دارایی های فرد، استعلامات لازم به عمل می آید و لیست اموال او تهیه خواهد شد و به موجب دادخواست مهر و موم ترکه، تا تعیین تکلیف، در خصوص تقسیم ارث، ترکه توسط ماموردادگاه، لیست برداری و مهر و موم می شود و عندالزوم یک امین، برای نظارت، تعیین می گردد. از دیگر مسائل مهمی که زوجه و فرزندان، با آن مواجه می شوند، مساله حضانت فرزندان بعد از مرگ پدر است که معمولا به دلیل نا آگاهی، گمان می شود که با جد پدری خواهد بود و مادر، هیچگونه حقی ندارد. از این رو، در ادامه، به توضیح مساله حضانت فرزندان، بعد از مرگ پدر می پردازیم.

بعد از فوت پدر در رابطه با حضانت فرزندان چه باید کرد؟

در قسمت های قبل، در خصوص اینکه راجع به ارث بعد از مرگ پدر چه باید کرد و اقدامات لازم چه می باشد، توضیح دادیم و گفتیم که در مساله ارث، در ابتدا، فرزندان، باید اقدام به گرفتن گواهی انحصار وراثت نمایند تا وراث قانونی متوفی، مشخص شوند. پس از صحبت در خصوص مساله ارث بعد از مرگ پدر، در این قسمت، قصد داریم، مساله حضانت فرزندان، بعد از مرگ پدر را بررسی کنیم و بگوییم در خصوص حضانت فرزندان بعد از مرگ پدر، چه باید کرد. قانون مدنی، در خصوص حضانت فرزندان، بعد از مرگ پدر، تعیین تکلیف نموده و در مواد خود، مسئول حضانت فرزندان بعد از فوت پدر را مشخص کرده است. ماده 1171 قانون مدنی، در خصوص حضانت فرزندان، بعد از فوت والدین بوده و مقرر می دارد: "در صورت فوت یکی از ابوین، حضانت طفل، با آنکه زنده است خواهد بود، هر چند متوفی، پدر طفل بوده و برای او، قیم معین کرده باشد." بر اساس این ماده،بعد از فوت پدر، حضانت با مادر خواهد بود و ذکر این نکته ضروری است که حضانت فرزند بعد از فوت پدر و ازدواج مادر، همچنان با مادر است. شایان ذکر است، حضانت به معنای سرپرستی و نگهداری بوده و با ولایت که صرفا از آن پدر و جد پدری است، متفاوت می باشد. بر این اساس، حتی اگر حضانت با مادر باشد، ولی قهری طفل، بعد از فوت چدر او، همچنان جد پدری وی خواهد بود. البته، مادر می تواند از پدربزرگ، تقاضای نفقه فرزندان را داشته باشد.

بنابراین در خصوص اینکه بعد از فوت پدر چه باید کرد، می توان گفت، اقدامات بعد از فوت پدر، شامل امور مختلفی، نظیر ارث، حضانت فرزندان و گرفتن گواهی انحصار وراثت می باشد. مساله ارث، بعد از مرگ پدر، بدین صورت خواهد بود که فرزندان، بعد از گرفتن گواهی انحصار وراثت، مطابق سهم الارث قانونی خود، از ماترک متوفی ارث می برند. حضانت فرزندان، بعد از مرگ پدر، با مادر آن ها بوده و این امر، به صراحت، در قانون مدنی، ذکر گردیده است.

سهم مرد از ارث زن چقدر است؟