روش های صحیح نگهداری مواد غذایی یکی از دغدغه های مربوط به امور خانه داری است. نگهداری از برنج خام در منزل و بهترین ظرف برای نگهداری برنج از سوالاتی است که هر بانوی خانه دار با آن درگیر است. اگر شما هم از دسته افرادی هستید که برنج مورد نیاز یک سال را یکجا خریداری می کنید و به دنبال بهترین روش نگهداری از آن هستید، مطالعه این مقاله به شما کمک می کند.
یک ظرف نگهداری برنج مناسب باید چگونه باشد؟
بهترین ظرف برای نگهداری برنج همان کیسه ی برنج می باشد. البته جنس کیسه باید نخی باشد و نه پلاستیکی تا برنج کیفیت خود را از دست ندهد (زیرا کیسه های پلاستیکی رطوبت و گرما را در خود نگه می دارند). اما هیچ کس دوست ندارد یک گونی برنج را روی کابینت و یا داخل آن قرار دهد. نگهداشتن برنج با گونی در آشپزخانه میتواند باعث بروز مشکلاتی شود. اول اینکه با باز بودن مداوم در کیسه برنج دانه های برنج هوا کشیده و به خاطر گرما و بوی غذای آشپزخانه خیلی زودتر طعم و عطر خود را از دست می دهند. دوم این که جلوه ی زیبایی ندارد و سوم این که باعث شلختگی آشپزخانه شده و هر لحظه ممکن است بریزد و زحمت صاحب خانه را دو برابر کند. از این رو خانم های خانه دار یک ظرف را انتخاب کرده و به اندازه ای که می خواهند برنج را داخل آن ریخته و مصرف می کنند. اما اگر ظرف نگهداری برنج به درستی انتخاب نشود باعث می شود برنج خیلی زود تغییر رنگ و طعم داده و حتی دچار آفت شود پس باید نهایت دقت را در انتخاب ظرف نگهداری برنج به کار ببرید. برای یک انتخاب خوب باید به نکات زیر توجه داشته باشید:
استحکام ظرف برنج
اگر برنج خیلی در معرض هوا قرار بگیرد طعم آن به سرعت تغییر کرده و کیفیت خود را از دست می دهد. از این رو ظرف نگهداری برنج شما باید به گونه ای باشد که کاملا مهر و موم باشد و هیچ گونه راه نفوذ هوایی به داخل آن وجود نداشته باشد. بهتر است از ظرفهایی استفاده کنید که یک دریچه برای خروج برنج داشته باشند و هر بار که نیاز دارید از برنج استفاده کنید مجبور نباشید درپوش آن را بردارید. با استفاده از ظرف نگهداری برنج مستحکم و غیر قابل نفوذ می توانید کیفیت برنج را تا مدتها حفظ کنید.
جنس ظرف برنج
جنس ظرفی که برای نگهداری از برنج استفاده می کنید نیز بسیار مهم است. ظرف نگهداری برنج می تواند پلاستیک باشد. اما سعی کنید از ظروف پلاستیکی مرغوب استفاده کنید زیرا ظروف پلاستیکی که از مواد دسته دوم ساخته می شوند معمولا بوی مواد شیمیایی می دهند و برنج نیز به شدت جاذب بود است و بوی بد ظرف می تواند روی طعم و بوی برنج تاثیر بگذارد. ظرف نگهداری برنج شیشه ای نیز میتواند انتخاب خوبی باشد به شرط آنکه در کابینت نگهداری شود. هنگامی که برنج را داخل ظرف شیشهای میریزید اطمینان حاصل کنید که کاملا خشک و تمیز است و هیچ بویی نمی دهد. ظرف های فلزی که دارای روکش لعابی هستند نیز گزینه ی دیگری برای ظرف نگهداری برنج است. در این ظروف می توانید کیفیت برنج را تا مدتها حفظ کنید به شرط آنکه نسبت به نفوذ هوا عایق بندی شده باشند. همچنین میتوانید از کیسه های مخصوص بسته بندی مواد غذایی که معروف به کیسه های Mylar هستند به عنوان ظرف نگهداری برنج استفاده کنید. لایه ی داخلی این کیسه ها از فویل آلومینیومی است و دهانه ی آن یک زیپ محکم دارد.
شفافیت ظرف برنج
برنج نسبت به نور آفتاب بسیار حساس است و اگر مدت طولانی در معرض نور قرار بگیرد پوک شده و از بین می رود. ضمن اینکه گرمای نور آفتاب می تواند شرایط رشد شپشک را فراهم کند. بنابراین سعی کنید برای نگهداری برنج از ظروف مات استفاده کنید. اگر ظرف نگهداری برنج را در کابینت یا یک فضای تاریک قرار میدهید شفافیت آن مشکلی ایجاد نمیکند اما اگر فضای کافی ندارید و مجبورید برنج را بیرون از کابینت و در معرض نور قرار دهید سعی کنید از ظروفی استفاده کنید که کمتر نور خورشید را عبور داده و مات هستند. در چنین شرایطی بهتر است ظرف نگهداری برنج پلاستیک شفاف و شیشه ای نباشد. مخصوصا پلاستیک شفاف در شرایطی که ظرف در معرض نور خورشید است چندان مناسب نیست زیرا هم نور خورشید از آن عبور میکند و هم اینکه خودش گرم می شود. اگر در این شرایط از ظرف نگهداری برنج فلزی استفاده می کنید دقت داشته باشید که این ظرف دو لایه باشد و فقط بدنه ی آن فلزی بوده و داخل آن پلاستیک یا شیشه باشد.
گنجایش ظرف برنج
گنجایش ظرف نگهداری برنج نیز بسیار مهم است. هرچه ظرف بزرگتر باشد مقدار بیشتری در آن جای میگیرد و در نتیجه زمان مصرف آن نیز طولانی تر می شود و در نتیجه امکان تغییر کیفیت و طعم آن نیز افزایش مییابد. همچنین استفاده از ظرف های کوچک نیز باعث دردسر است. زیرا خیلی زود برنج داخل آنها تمام شده و شما مجبورید مدام به انبار سر زده و آن را پر کنید. بنابراین سعی کنید از ظروفی استفاده کنید که اندازه ی متعادلی داشته باشند و گنجایش آنها به اندازه ی نیاز کوتاه مدت شما باشد. معمولا ظرف نگهداری برنج مناسب ظرفی است که حداکثر ۵/۲ کیلوگرم برنج در آن جای بگیرد. اگر یک خانواده ی کم جمعیت اما با مصرف نسبتاً بالای برنج باشید این مقدار میتواند حدود یک هفته برای شما کافی باشد.
زیبایی ظرف برنج
از آنجا که برنج جز اصلی سفره ی غذایی ما می باشد و هر روز حداقل در یک وعده حتما برنج پخته می شود بنابراین ظرف نگهداری برنج نیز بارها مورد استفاده قرار میگیرد و حتی ممکن است کاملا در دید باشد، از این رو زیبایی نیز فاکتور مهمی برای انتخاب ظرف نگهداری برنج است. خوشبختانه امروزه ظرفهای برنج در جنس ها و رنگهای متنوع در بازار موجود می باشد و دست شما برای انتخاب باز است. شما می توانید ظرفی را انتخاب کنید که علاوه بر دارا بودن ویژگیهای فوق از زیبایی و طراحی شیک نیز برخوردار باشد. ضمن آنکه رنگ ظرف را نیز میتوانید به تناسب فضای آشپزخانه منزلتان انتخاب کنید.
نگهداری برنج
معمولا برنجی که از بیرون خریداری میکنید اگر از شرکت معروفی نباشد دارای کیسه های پلاستیکی است. به خاطر قیمت بالای این کیسه ها کمتر پیش می آید که برنج را در آنها بفروشند. قاعدتا امکان قرار دادن کیسه های برنج در آشپزخانه و در دیدرس افراد کار مناسبی نخواهد بود. در اینجا بحث استفاده از ظروف مخصوص نگهدرای برنج به میان خواهد آمد. استفاده از این ظروف نیز دارای شرایط خاص است. این ظرف های مخصوص از چند نظر مانند جنس ، گنجایش شفافیت و استحکام قابل بررسی هستند.همانطور که اشاره کردیم بهترین مکان برای نگهداری برنج ها در فضایی خنک و خشک است ؛ در غیر این صورت برنج دچار آفاتی مانند شپشک و کرم خواهد شد. شما میتوانید برنج مورد نیار خود را بسته به اندازه ظرف جداکرده و مابقی را در کیسه های نخی و دور از رطوبت و در جایی خنک نگهدارای کنید.
ظروف پلاستیکی
برنج را میتوان در ظروف پلاستیکی نگهداری کرد. یکی از ویژگی های این ظروف این است که دارای فضایی خشک هستند.سعی کنید در انتخاب این ظرف ها دقت لازم را داشته باشید و از ظرف های پلاستیکی دست اول برای این مورد استفاده کنید. برنج از لحاظ عطر محصولی بسیار حساس است و در صورتی که بسته ای شیمیایی قرار بگیرد امکان تغیر عطر برنج وجود خواهد داشت.
ظروف پلاستیکی مات
استفاده از ظروف پلاستیکی مات برای نگهداری مقدار کم برنج در آشپزخانه مناسب است. دقت کنید حتما از ظرف های پلاستیکی دست اول استفاده کنید، زیرا ظرف های دست دوم بوی مواد شیمیایی می دهد و برنج نیز به سرعت بو را جذب می کند و ریختن آن ها در ظرف های بی کیفیت پلاستیکی باعث کاهش کیفیت عطر و طعم برنج شما خواهد شد. توجه داشته باشید ظرف حتما خشک باشد، زیرا ظروف پلاستیکی باعث ماندگاری رطوبت برنج می شوند و نگهداری آن ها در مدت طولانی در این ظروف، باعث فاسد شدن برنج می شود.
ظروف شیشه ای
یکی دیگر از مناسب ترین جاها برای نگهدرای برنج ظروف شیشه ای است. این ظروف به دلیل نداشتن مواد شیمیایی بسیار مناسب هستند.در این باره باید نکاتی مانند نگهداری آن دور از نور خورشید و داشتن درب توجه کنید.
ظروف فلزی
نگهداری برنج در این ظرف ها پیشنهاد نمیشود همانند دو مورد بالا نیست اما میتوان از آنها برای نگهداری این محصول استفاده کرد. البته در صورتی که این ظرف ها دارای دو لایه و لایه داخلی از پلاستیک یا شیشه باشد استفاده ازآنها بلامانع است.نکته ای که دراین باره باید مورد توجه قرار بگیرد این است که قبل از ریختن برنج درون این ظروف حتما از خشک بودن آن ها اطمینان حاصل کنید و در محیط های سرد و خشک نگهداری کنید.
بهترین روش نگهداری برنج خام
همانطور که در بالا گفته شد، بهترین ظرف نگهداری برنج همان گونی های پارچه ای است. اما شرایط لازم برای نگهداری برنج خام در منزل به شرح زیر است:
۱- برنج را در محلی کاملا خشک و خنک، دور از نور خورشید نگهداری کنید.
۲- می توانید داخل کیسه برنج چد حبه سیر تازه پوست کنده قرار دهید. بوی سیر تازه مانع از حشره زدن برنج خواهد شد. برای از بین بردن حشرات موجود در برنج، مطلب ۷ روش برای از بین بردن شپشک برنج را از دست ندهید!
۳- ریختن چند قاشق نمک لابه لای برنج ها یا استفاده از چوب زردچوبه نیز به دور کردن حشرات از کیسه برنج کمک می کند.
۴- اگر چندین گونی برنج دارید، حتما گونی ها را با فاصله از یکدیگر بگذارید تا هوا به خوبی جریان داشته باشد. همچنین بهتر است گونی ها با دیوار نیز فاصله داشته باشند تا گردش هوا به خوبی انجام شود.
۵- بهتر است گونی های برنج را در مکانی بالاتر از سطح زمین قرا دهید. مثلا از یک سکو برای گذاشتن گونی های برنج استفاده کنید.
۶- برنج را در کیسه های حداکثر ۱۰ کیلویی نگهداری کنید تا نگهداری، زیر و رو کردن و جابه جایی آن ها آسانتر باشد.
۷- برای حفظ عطر برنج، سعی کنید حتما درب گونی ها را ببندید. باز بودن مداوم در کیسه برنج، باعث می شود دانه های برنج هوا کشیده و زودتر خراب شوند.
جلوگیری از کرم زدن برنج
احتمالا تا به حال برنج کرم زده را از نزدیک دیده اید. برای جلوگیری از آفت زدن یا شپشک زدن برنج، بهتر است که از همان ابتدا یک یا دو مورد از مواد زیر را در ظرف یا کیسه برنج قرار دهید.
- حبه سیر
- فلفل تند و خشک
- میخک
- آهن مانند میخ یا میلگرد
- برگ گردو
- پوست گردو
- برگ درخت چریش
- نمک
- زنجبیل
- زردچوبه