روده بزرگ یا کلون بلندترين قسمت از روده بزرگ است که آب و عناصر غذایی باقیمانده در غذایی که از روده کوچک دریافت کرده و تقریباً به طور کامل هضم شده است را جذب می کند و فضولات باقیمانده (مدفوع) را به راست روده (رکتوم) منتقل می کند. اصطلاح چسبندگی به حالتی گفته می شود که بافت اسکار بین حلقه های روده (روده کوچک یا روده بزرگ) و پوشش داخلی در دیواره شکم (پوشش صفاقی) یا با سایر اعضا در داخل حفره شکم (کبد، کیسه صفرا، رحم و لوله های فالوپی آن و تخمدانها و مثانه ادراری) تشکیل شود. چسبندگی همچنین می تواند بین حلقه های روده کوچک اتفاق بیافتد.
مسدود شدن روده باعث ممانعت از عبور غذا، مايعات و گازها از مسير آن به طور طبيعي مي شود. روده کوچک يک اندام لوله اي شکل دراز در داخل شکم است که غذايي که تا حدودي هضم شده است را از معده مي گيرد و پس از هضم کامل آن در مسير خود، غذاي کاملاً هضم شده را به روده بزرگ منتقل مي کند.
علت چسبندگی روده
چسبندگی زمانی رخ می دهد که التهاب بر روی سطح اندام های شکم و یا حفره صفاق حفره شکم رخ دهد؛ شکل گیری بافت زخم، بخشی طبیعی از بهبود است که التهاب وجود دارد. علت چسبندگی روده می تواند بطور قابل توجهی متفاوت باشد. ممکن است به علت التهاب یک عضو (به عنوان مثال، کولسیستیت، آپاندیسیت)، جراحی قبلی که در آن اندام شکمی برداشته شود یا تحت جراحی قرار بگیرد، التهاب شکم (پریتونیت) یا در معرض قرار گرفتن اشعه ایکس را نام برد. از عوامل التهاب شکمی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- دست زدن به ارگان های شکمی در زمان جراحی
- قرار گرفتن اجسام خارجی در زمان عمل جراحی در داخل شکم (به عنوان مثال، یک تکه گاز)
- خونریزی حفره صفاقی
- بیماری های مربوط به زنان (به عنوان مثال، بیماری التهابی لگن)
در شرایط عادی، حلقه های روده کوچک و روده بزرگ آزاد هستند و مواد غذایی در طول روده به راحتی حرکت می کنند. هنگامی که چسبندگی روده رخ می دهد، روده ها دیگر قادر به حرکت آزادانه نیستند. در محل هایی که چسبندگی رخ می دهد، روده می تواند در خود پیچ خورده و پیچ خوردن ممکن است سبب تضعیف جریان خون یا حرکت طبیعی محتوای آن، به ویژه در روده کوچک شود. اغلب اوقات پیچش متناوب است، اما گاهی اوقات چرخش به طور خود به خود معکوس نمی شود. علائم چسبندگی ممکن است به زودی پس از فرآیند التهابی ایجاد شود؛ با این حال، به طور معمول چند ماه یا حتی چند سال بعد از التهاب رخ می دهد.
جراحی شکم بیشترین علت چسبندگی روده است. علل مرتبط با جراحی عبارتند از:
- برداشتن اندام های داخل شکم از قبیل کیسه صفرا، آپاندیس
- جراحی اندام های داخلی
- تماس بافت های داخلی با مواد خارجی مانند گاز، دستکش های جراحی و بخیه
- خون یا لخته های خون که در طول عمل جراحی شستشو داده نشده
علت چسبندگی روده به غیر از جراحی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- التهاب آپاندیس
- آسیب دیدگی روده ها در اثر پرتودرمانی
- عفونت های زنان و زایمان
- عفونت شکمی
- جای زخم ها و یا چسبندگي (اتصال نواری شکل بين دو نقطه از بافت روده به همديگر) در محل جراحت هايي که بعد از عمل روده بزرگ یا روده کوچک باقی مانده است.
- تأثیر داروهای خاصی از قبیل مخدرها، داروهای ضد اسهال و بعضی از داروهای شیمی درمانی که بر مجاری گوارشی اثر می گذارد.
- فشردگی مدفوع که طی آن یک توده بزرگ، خشک و سخت از مدفوع به دلیل یبوست مزمن در داخل راست روده تشکیل می شود و مسیر روده بزرگ را مسدود می کند. تومورهایی که مسیر روده ها را مسدود می کند نیز می توانند علت چسبندگی روده باشند، در برخی موارد انواع سرطان (سرطان معده، پروستات، روده،…) نیز ممکن است علت چسبندگی روده باشد. به ندرت، چسبندگی روده بدون علت ظاهر می شود.
علائم چسبندگی روده
علائم چسبندگي و انسداد روده مي تواند بسته به علت به وجود آورنده آن و چندين عامل ديگر، در افراد مختلف، متفاوت باشد. مهم ترين علائم انسداد و چسبندگي روده عبارتند از:
- درد شکم
- گرفتگي مداوم عضلات شکم
- ورم یا نفخ شدید شکم
- استفراغ
- اسهال
- خشک شدن دهان
- یبوست
- اسهال (ممکن است مدفوع شل از مواد دفعي جامد موجود در روده بزرگ، خارج شود)
- عدم تحرک مدفوع در روده بزرگ و تغيير در عادات دفعي
- ناتواني در دفع گاز معده يا باد شکم
- بوي بد دهان
- تب
انسداد روده می تواند منجر به ایجاد یک فرورفتگی یا سوراخ در روده کوچک یا بزرگ شود که آن را زخم روده می نامند. ایجاد چنین سوراخی در دیواره روده باعث می شود که محتویات آن به حفره شکمی نشت کند و باعث ایجاد عفونت روده شود. این نوع عفونت را پریتونیت می نامند.
در صورتی که هر یک از علائم فوق را مشاهده کردید، بلافاصله به پزشک مراجعه کنید.
عوامل خطر چسبندگی روده:
بعضی از عوامل می تواند خطر چسبندگی روده را افزایش دهد:
- بالا بودن سن
- مشکلات گوارشی
- ناتعادلی در الکترولیت
- سابقه مشکلاتی در شکم
- آسیب روده ای
- لاغر شدن در زمان کوتاه
- مسمومیت عفونی
- سابقه اختلالات روده ای، مثل بیماری التهاب روده و مشتقات
چسبندگی روده چگونه تشخیص داده می شود ؟
پزشک قبل از هر چیزی به علائم گفته شده توسط شما گوش می کند و سپس در مورد تاریخچه مصرف دارو از شما سوال می کند و وضعیت های پزشکی مثل جراحی های اخیر را بررسی می کند و همچنین ممکن است که یک آزمایش جسمی از شما بگیرد و شکم تان را معاینه کند و سفت بودن و ورم آن را بسنجد .پزشک همچنین به صدا های روده و معده شما گوش خواهد داد و اگر روده های تن به دلیل چسبندگی ، حرکتی نداشته باشد، پزشک در این حالت چیزی نمی شنود یا ممکن است صدا های اضافی به گوشش برسد .تصویر برداری ها در این مورد می تواند تشخیص خوبی را بدهند . پزشک همچنین از روش هایی استفاده می کند که از طریق آن بتواند محتوای روده را بررسی کند و این آزمایشات می تواند شامل موارد زیر باشد :
فیلم هایی توسط اشعه ایکس : این کار می تواند گاز های مسدود شده و حذف شده درون روده را نشان دهد .
آزمایش سی تی اسکن : که می تواند تصاویر را با جزئیات بهتر و بیشتر در اختیار پزشک قرار دهد تا بتواند چسبندگی روده را تشخیص دهد .
امواج فراصوت : این تکنیک عکس برداری برای تشخیص چسبندگی روده در کودکان رایج است .
بیماری آسم چیست؟
