افراد عصبانی در زندگی همه ما هستند. ممکن است، مادر، پدر، دوست، همسر، رئیس و… در اطرافتان عصبانی و زودخشم باشند . شاید خودتان هم یکی از افراد عصبانی این کره خاکی باشید.
در هر حال، برخورد با چنین افرادی از موارد اجتناب ناپذیری است که در زندگی همه پیش می آید. اما در مواجهه با این دسته از افراد چه باید کرد؟
گاهی اوقات، آنها به شدت عصبانی هستند. یعنی حتی گوش کردن، تلاش برای پرت کردن حواسشان یا راه کارهایی از این دست هم جوابگو نیست. در این مواقع، چه باید کرد؟ برخورد با افراد عصبانی و آرام کردن افراد عصبانی یک مهارت و هنر انسانی است. پس به آن توجه کنید.
دلایل عصبانیت
دلایل مختلفی وجود دارد که مردم دارای مشکلات عصبی هستند. برخی خصوصیات شخصیتی مانند خودشیفتگی، رقابت پذیری و تحمل کم و ناامیدی می تواند شخصیت مستعد را برای عصبانیت آماده کند. همچنین، وضعیت عاطفی یا جسمی ما قبل از یک رویداد تحریک آمیز می تواند به طغیان های عصبی کمک کند. اگر از قبل خسته، افسرده یا دچار اضطراب باشید، رفتارتان سریعتر به عصبانیی منجر می شود.
عصبانیت و پرخاشگری همچنین رفتارهای آموخته شده ای هستند که از والدین ما به ما منتقل شده اند. كسانی كه در یك خانواده عصبانی پرورش یافته اند و در آنجا مشاجره عادی بوده است، بیشتر احتمالاً عصبانی و تهاجمی خواهند بود. لین لینکا روانشناس دارای مجوز از آریزونا می گوید: “انرژی عصبانیت خاموش، مانند ویروس زننده ای مسری است. این می تواند خانواده شما را از طریق یک عضو آلوده کند و به دیگران منتقل شود. هر فرد تحت تأثیر عصبانیت در سیستم اجتماعی خود قرار می گیرد و آن را به روش منحصر به فرد خود اعمال می کند، خواه در سکوت از خشم باشد و یا با عصبانیت بر روی دیگران اعمال شود.”
افراد عصبانی ممکن است دلایل موجهی برای احساس ناراحتی شان داشته باشند اما دلایل این امر باعث نمی شود که تحمل بیماریشان را برای ما راحت تر کند. عصبانیت رنج عظیمی را ایجاد می کند نه تنها برای افراد عصبانی بلکه برای همه افرادی که در اطراف آنها هستند.
انواع خشم
از خیابان که رد می شوید صدای داد و بیداد فردی را می شنوید که به شدت عصبانی است، در مترو هنگام سوار شدن، در صف نانوایی، پشت میله زندان، در مطب پزشک، پشت دیوار خانه همسایه،… حتی چهاردیواری خانه خودتان بارها و بارها شاهد نزاع و مجادله بین اشخاص بوده اید. شما می توانید با رفتار صحیح و شیوه های کاربردی، خشم طرف مقابل را کاهش دهید و یا به گونه ای رفتار کنید که یک بحث و گفت وگوی ساده به صحنه جنگ مبدل شود. برای اینکه بدانید با فرد عصبانی و خشمگین چگونه رفتار کنید ابتدا باید انواع خشم را بشناسید، خشم طرف مقابلتان را شناسایی کنید، از طریق رفتار او به افکار او پی ببرید تا بتوانید نهایتاً به راه حل برسید.
خشم انواع مختلف دارد: خشم رفتاری، خشم کلامی، خشم تحریک آمیز و خشم منفعل
خشم رفتاری
این نوع خشم فیزیکی و مستقیم است، قابل پیش بینی نیست، فرد خشمگین ممکن است به طرف مقابل خود حمله کند و یا اقدام به شکستن اشیا و یا پرتاب وسایل اطراف نماید.
شیوه برخورد:
آرام باشید، جواب آتش را با آتش نمی دهند، اجازه دهید عصبانیت وی فروکش کند، مراقب نقطه ضعف های او باشید و در هنکام خشم روی این حساسیت ها دست نگذارید. حتی یک کلام اشتباه می تواند او را به کوه آتشفشان مبدل کند. این وضعیت بسیار آسیب پذیر است با آن ها درباره اینکه حق با کیست و مقصر کیست سخن نگویید. اجازه دهید خودش آرام شود سعی نکنید با منطقی صحبت کردن او را آرام کنید چون در این هنگام منطق برای آن ها مفهومی ندارد. بعد از آرام شدن از او بپرسید چه پیشنهادی دارد.
خشم کلامی:
این نوع خشم را خشم عاطفی یا روانی می دانند که هدف آن آسیب رساندن به فرد مقابل با استفاده از الفاظ و کلمات است. فرد خشمگین عصبانیت خود را با توهین، تحقیر و تهدید ابراز می کند. اغلب فرد خشمگین بعد از آرام شدن از بکار بردن این الفاظ اظهار پشیمانی می کند.
شیوه برخورد:
از الفاظ مشابه استفاده نکنید، مقابله به مثل نکنید این الفاظ تحت احساسات بیان شده اند آنها را بدل نگیرید. توجه داشته باشید که او بعد از آرام شدن از گفته های خود پشیمان خواهد شد. آنچه که اغلب افراد در این نوع خشم می گویند ریشه در عواطف و ترس هایشان دارد. اگر حرف هایش را جدی بگیرید فقط تنش را بیشتر کرده اید. سعی کنید اصلاً از لحاظ کلامی هم سطح او نشوید چون هیچ کمکی به شما نخواهد کرد. با شوخی یا یک طنز تنش را کمتر کنید. بعضی از این افراد ممکن است پا را فراتر از خطوط قرمز بگذارند و از کلمات رکیک استفاده کنند در این هنکام حدو مرز رابه او یادآوری کنید و بگویید این شرایط برای شما قابل تحمل نیست. اجازه دهید تا ارام شود، سپس کنترل مکالمه را در دست بگیرید.
خشم تحریک آمیز:
این افراد از خشم خود استفاده می کنند تا بتوانند تغییرات مثبت ایجاد کنند. در واقع فرد خشمگین مشکلات خود را به این طریق مطرح می کند. آن ها به دنبال تغییر مثبت هستند و پیام خود را با روشی آرام و منطقی منتقل می کنند. در این نوع خشم فرد خود را کنترل می کند و یا در بدترین حالت توهین لفظی می کند. آن ها در مورد راه حل با طرف مقابل بحث می کنند.
شیوه برخورد:
توجه داشته باشید که این افراد قصد آسیب رساندن به شما را ندارند آن ها در پی راه حل برای رفع مشکل خاصی هستند اما کلامشان خوشایند شما نیست پس دلیل خشم آن ها درک کنید. صحبت آن ها را صادقانه گوش دهید، با آن ها همدلی کنید. بفهمید از شما چه می خواهد، مشکل او را دریابید، به پیشنهاد او توجه کنید.
خشم منفعل:
در این نوع خشم فرد از رؤیارویی مستقیم اجتناب می کند و مخالفت و خشم خود را به گونه ای غیر مستقیم ابراز می نماید. احساس خشم خود را سرکوب می کند. کارمندی که خشم خود از رییس، با اهمال کاری در کار پرونده ارباب رجوع نشان می دهد درواقع خشونت منفعل دارد. این فرد از طریق رفتار مخالفت خودش را نشان می دهد.
شیوه برخورد:
با این فرد باید قاطعانه صحبت کرد. با او صریح باشید. چون این افراد از احساسات منفی خود سخن نمی گویند باید درباره مشکلش با او صحبت کنید او را با احساساتش روبه رو کنید اگر متوجه شدید که او از دست شما عصبانی است بخواهید در مورد عصبانیتش با شما سخن بگوید. به او بگویید که رفتارش چگونه شما را آزار می دهد و باعث رنجش شما است.
روش های مقابله با عصبانیت و رفتارهای تند دیگران
اگر در زندگی خود باید با افراد عصبانی دست و پنجه نرم می کنید، در اینجا چند روش برای مقابله با رفتارهای تند آنها آورده شده است:
- در مواجهه با افراد عصبانی مسائل را شخصی نکنید و به دل نگیرید
- حالت چهره و صدایتان را آرام نگه دارید
- از او بپرسید چه چیزی ناراحتش کرده است
- برای مشکل راه حل پیشنهاد دهید
- نگویید “آرام باشید”
- بابت اشتباه تان معذرت بخواهید
- ببینید آیا می توانید به فرد کمک کنید تا اوضاع را بهتر کند
- به طرف مقابل پیشنهاد کنید فضایش را عوض کند
- از فرد مقابل بپرسید برای آرام شدنش به چه چیزی نیاز دارد
- تشویقش کنید نفس عمیق بکشد یا مدیتیشن کند
- احساسات طرف مقابل را تأیید کنید
- برای احساسات افراد عصبانی ارزش قائل شوید
چگونه با افراد لجباز کنار بیاییم؟
