روده‌ها محفظه‌هایی توخالی‌اند و صدایشان در طول فرایند هضم غذا، اغلب شبیه صدای حرکت آب در لوله‌ها است.
بیشتر صداهایی که از معده و روده خود می‌شنوید، به دلیل هضم طبیعی و عملکرد دستگاه گوارش است. پس معمولاً جای نگرانی وجود ندارد. اما برخی از بیماری‌های روده هم باعث چنین وضعیتی می‌شوند و برای همین، اگر شدت و تُن صدای شکم غیرعادی شده و تغییر کرده، بهتر است که به دنبال علت باشید و حتماً سری به متخصص گوارش بزنید. گاهی اوقات، بیش‌فعالی و در برخی موارد هم کم‌فعالی روده یا اختلالات گوارشی موجب می‌شوند که صداهایی غیرعادی بشنوید.
صدای شکم نوعی سیگنال داخلی است. در بسیاری از مواقع، یعنی بدن گرسنه است و غذا می‌خواهد. وقتی گرسنه هستید، مواد هورمونی در مغز، میل به خوردن را فعال می‌کنند. این مواد سیگنال‌هایی را به روده و معده می‌فرستند. در نتیجه ماهیچه‌های دستگاه گوارش شما منقبض می‌شوند و صداهایی ایجاد می‌کنند.
متخصص گوارش و کبد پزشکی است که به بررسی مشکلات و بیماری‌های مربوط به دستگاه گوارش و کبد می‌پردازد. پزشکان متخصص در حیطه گوارش به مشکلات اندام‌هایی توجه دارند که در فرایند بلع و دفع کاربرد پیدا می‌کنند. سیستم صفراوی بدن هم که صفرا و آنزیم‌های گوارشی را به روده‌ها می‌رساند، از سوی دکتر گوارش و کبد مورد مطالعه قرار می‌گیرد. پزشکان با تخصص در این زمینه، امکان استفاده از روش‌های متنوعی مانند کولونوسکوپی جهت تشخیص وضعیت بیماران را پیدا می‌کنند. با آگاهی از اینکه تخصص گوارش چیست و متخصص گوارش و کبد کیست ، در زمان بروز مشکلات مربوط به آن می‌توانید به‌موقع به متخصص مراجعه کنید.
در برخی مواقع، روده‌ها نمی‌توانند عملیات و وظایف خود را پیش ببرند. در این صورت، فقدان حرکات طبیعی آن‌ها باعث بروز صدای شکم می‌شود. برای مثال، ایلئوس فلجی یک مشکل در اعصاب روده است. این بیماری حرکات روده را کند و باعث ایجاد صداهایی در آن می‌شود.
سایر علل صداهای کم فعالی روده عبارتند از:
بیهوشی عمومی و تابش اشعه به شکم
بی‌حسی نخاعی و جراحی در شکم
مصرف برخی از داروها مانند اپیوئیدها (از جمله کدئین)، آنتی کولینرژیک‌ها و فنوتیازین‌ها هم باعث صدای شکم می‌شود.
بسیاری از بیماری‌های روده هم می‌توانند موجب صدای شکم شوند. با درمان و کنترل بیماری‌های دستگاه گوارش، احتمال اینکه صداهای شکم همچنان برقرار باشند، بسیار اندک خواهد شد. از جمله بیماری‌هایی که در این زمینه نقش دارند، باید به موارد زیر اشاره کنیم:
اسهال و آلرژی غذایی
بیماری آرتریت عفونی
کولیت زخمی روده
بیماری کرون
خونریزی دستگاه گوارش هم در ایجاد صداهای شکمی نقش دارد و می‌تواند مشکلاتی به همراه بیاورد.
دلیل صدای شکم هنگام درازکشیدن
زمانی که دراز می‌کشید، احتمالاً صدای شکم خود را شنیده‌اید. در واقع، چنین صدایی در موقعیت درازکش بدن، بیشتر شنیده می‌شود. حرکت روده‌ها و ماهیچه‌های معده در این شکل از قرارگیری بدن بیشتر خواهد بود. این عضلات برای حرکت‌دادن غذا و مایعات در دستگاه گوارش منقبض می‌شوند. زمانی که انقباضات با هوا یا مایعات داخل روده برخورد می‌کند، صداهایی شکل می‌گیرند. در حالت درازکش، حرکات روده‌ها آسان‌تر می‌شوند و محتویات روده و معده به خاطر جاذبه، به سمت پایین حرکت می‌کنند. اینها عوامل احتمالی افزایش صدا در زمان درازکشیدن هستند. در حالت دراز کشیده، گازهای تولیدی در روده‌ها راحت‌تر حرکت می‌کنند و می‌توانند صداهای بیشتری به وجود بیاورند.
غرغر معمولی نیازی به درمان ندارد. با این حال، برخی تغییرات در سبک زندگی و رژیم غذایی می‌توانند به توقف صدای شکم کمک کنند. محدودکردن مصرف غذاهای نفاخ در این زمینه موثر است. از خوردن غذاهایی که باعث تجمع گاز در روده می‌شوند، خودداری کنید. در ادامه به روش‌های دیگر کنترل صدای شکم هم اشاره می‌کنیم.
تغذیه و تاثیر آن بر صدای شکم را نادیده نگیرید. با تغییراتی مانند کم‌کردن حجم وعده‌های غذایی یا جلوگیری از کم‌آبی بدن می‌توانید از مشکل صدای شکم پیشگیری کنید. حتماً آهسته غذا بخورید و خوراکی‌ها را به خوبی بجوید. سعی کنید از نِی چیزی ننوشید و نوشیدنی‌ها را هورت نکشید. این دو باعث ورود هوا و تجمع گاز در دستگاه گوارش می‌شوند. پیاده‌روی بعد از غذاخوردن هم راهی برای جلوگیری یا کنترل صداهای شکمی است.
اگر دچار عدم تحمل غذایی هستید، و مثلا نمی‌توانید مواد حاوی لاکتوز، گلوکز یا هیستامین مصرف کنید، باید در انتخاب رژیم غذایی دقت به خرج دهید. سعی کنید که از غذاهای ممنوعه و محرک دور بمانید و نگذارید که معده نسبت به خوراکی‌های دریافتی واکنش نشان دهد و عملکردش تغییر کند. در نتیجه فشار وارد بر معده، امکان بروز صداهایی در روده به وجود خواهد آمد.
اگر با یک بیماری مانند بیماری کرون یا کولیت اولسراتیو دچار هستید، احتمالاً برای کمک به درمان علت زمینه‌ای و تسکین علائم به دارو نیاز خواهید داشت. پزشکان با بررسی وضعیت و تشخیص مشکل اصلی، اقدام به درمان آن می‌کنند. در جریانِ مداوای بیماری زمینه‌ای، عوارض آن مانند صدای شکم هم از بین خواهند رفت. در برخی موارد، امکان دارد که برای برداشتن انسدادها به جراحی نیاز داشته باشید.
اگر صداهایی غیرعادی از شکمتان به گوش می‌رسد یا بسامد تکرار آن‌ها زیاد است، به متخصص گوارش مراجعه کنید. با علم به اینکه تخصص گوارش چیست، سعی کنید از میان متخصصان این حوزه، به موردی ماهر و باتجربه مراجعه داشته باشید. متخصصان گوارش انواع صدای شکم را می‌شناسند و می‌توانند به شما در یافتن علت کمک کنند. دلیل صدای شکم که مشخص شود، تجویز دارو یا شروع مسیر درمان به جریان می‌افتد. صدای غرغر شکم مشکل خاصی ایجاد نمی‌کند، اما اگر به دلیل بیماری‌های دستگاه گوارش رخ دهد، یعنی عملکرد روده یا معده درست نیست. برای بررسی عملکرد دستگاه گوارش و تشخیص بیماری‌های روده به متخصصی کاربلد مراجعه کنید. اگر علائمی مانند خونریزی راست روده، حالت تهوع، اسهال یا استفراغ را تجربه می‌کنید، حتماً به متخصص گوارش مراجعه داشته باشید. او با بررسی انواع صدای شکم و معاینات به نتیجه‌گیری خواهد رسید.
اگر با مشکلات گوارشی یا کبدی روبرو هستید، مراجعه به یک متخصص گوارش و کبد ضروری است. این پزشکان با تجربه و دانش خود به شما کمک می‌کنند تا بهترین روش درمان را انتخاب کنید و از پیشرفت بیماری جلوگیری کنید. برای دریافت مشاوره و درمان از دکتر گوارش و کبد، می‌توانید به راحتی از طریق سامانه نوبت‌دهی آنلاین دکتردکتر نوبت خود را رزرو کنید. این سامانه امکان نوبت‌گیری سریع و آسان را فراهم می‌کند و شما را به متخصصان برتر در این زمینه متصل می‌کند. همین حالا نوبت خود را رزرو کنید و از خدمات حرفه‌ای ما بهره‌مند شوید. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره صدای شکم و علایم و درمان فوری صدای غرغر شکم پیشنهاد می‌کنیم به https://drdr.ir/mag/abdominal-sounds/ در مجله سلامت دکتردکتر مراجعه نمایید.
