درد معده در کودکان یک بیماری بسیار شایع است. اغلب اوقات مساله نگران کننده ای در بین نیست. دلیل آن معمولا بروز یک مشکل گوارشی خفیف، یبوست یا گرسنگی است. گاهی نیز کودکان برای نرفتن به مدرسه یا سرباز زدن از انجام کاری تمارض یه معده درد می کنند! اما درد معده ممکن است نشانه ای از یک مشکل جدی تر نیز باشد.
درد معده در کودکان چه علائمی دارد؟
علائم درد معده با توجه به علت خاص آن متفاوت است.
علائمی که با درد معده همراه می شوند ممکن است شامل تهوع، استفراغ، اسهال، تب، یبوست، نفخ و از دست دادن اشتها می باشند. این نیز بسته به علت اصلی درد معده متفاوت است.
درد شکم بیشتر احتمال دارد نشانه ای از جدی بودن آن باشد اگر کودک شما را از خواب بیدار کند یا اگر درد در ناحیه خاصی از شکم باشد، به عنوان مثال، در آپاندیسیت درد معمولا تیز است و درد اغلب در وسط شکم شروع می شود و سپس به سمت راست پایین شکم حرکت می کند. کودک شما همچنین ممکن است تب، از دست دادن اشتها و استفراغ داشته باشد.
اگر درد معده با از دست دادن اشتها، تهوع، استفراغ و اسهال همراه باشد، مشکل می تواند گاستروانتریت یا مسمومیت غذایی باشد.
گرفتگی و درد عمومی ممکن است با گاز اضافی همراه باشد.
درد روده ای که از بین نمی رود، یبوست یا عفونت مجاری ادراری است. اگر کودک شما دارای عفونت مجاری ادراری باشد، ممکن است هنگام انجام عمل جراحی، درد عضلانی بیشتری نسبت به حالت طبیعی داشته باشد و ممکن است تب، استفراغ و احساس تحریک پذیری داشته باشد.
درد ناگهانی ملایم ممکن است با پنومونی یا عفونت ویروسی همراه باشد. در این مورد، کودک شما احتمالا تب، سرفه و گلودرد نیز دارد.
به چه علت کودک دچار معده درد میشود؟
دل درد کودکان یکی از دلایل رایج مراجعه ی والدین برای مراجعه به پزشک است. ارزیابی شدت دل درد و علت های آن ممکن است هم برای والدین و هم برای پزشکان چالش برانگیز باشد. زمینه ساز دل درد کودکان ممکن است دلایل ساده و بی اهمیت یا مشکلات حاد باشد. خوشبختانه در بیشتر موارد، دل درد کودکان خیلی سریع بهبود پیدا می کند. داشتن اطلاعات مناسب، تصمیم گیری و اقدام به موقع در بهبود کودک تعیین کننده خواهد بود. در ادامه مقاله شما را با دلایل درد معده کودکان آشنا میکنیم.
یبوست و تغییر در رژیم غذایی در دل درد کودکان
یکی از شایع ترین مشکلات گوارشی در کودکان کوچک که هر روز غذاهای بیشتر و بیشتری را به رژیم غذایی شان اضافه می کنند، یبوست است. یبوست به معنای این است که فرد به مدت 2 یا 3 روز عملِ دفع انجام ندهد و پس از آن نیز تکه های کوچک و سفتی از مدفوع را دفع کند.
اگر کودک شما مبتلا به یبوست شده، آرامشتان را حفظ کنید. پس از چند هفته، سیستم گوارشی او با تغییرات ایجاد شده در رژیم غذایی اش هماهنگ خواهد شد و او دوباره به روال دفع عادی خود بر خواهد گشت.
شما می توانید با دادن مایعات کافی در طول روز به برطرف شدن هر چه سریع ترِ این مشکل کمک کنید. در روزهایی که به نظر می آید دچار یبوست شده است، به او غذاهایی بدهید که مدفوعِ روان تری تولید می کنند (مثل زردآلو، گلابی، آلو و نخود فرنگی) و آن دسته از غذاها را که مدفوع سفت تری ایجاد می کنند کنار بگذارید (مثل موز، سیب و پورهٔ سیب، هویج، برنج، و کدو).
همچنین ورزش نیز می تواند به حرکت روده ها کمک کند، پس کودک خود را به داشتنِ فعالیت تشویق کنید.
بیماری های تنفسی فوقانی در دل درد کودکان
می خواهید باور کنید یا نه، اما باید بگوییم که سرماخوردگی یا آنفلوانزا معمولی هم می تواند باعث ایجاد دل درد در کودکان شود. دلیل این امر این است که مقدار زیادی از مخاط ایجاد شده در اثر بیماری مربوط به مجاری بالای تنفسی به گلو راه می یابد. وقتی این مخاط بلعیده شود، می تواند موجب سوزش معده کودک شود.
انسداد روده در دل درد کودکان
در صورتی که کودکتان لحظه ای خوب به نظر می رسد و لحظه ای بعد ناگهان از درد به خود می پیچد، زمان را از دست ندهید، به خصوص اگر این علایم رفته رفته شدیدتر و سریع تر تکرار شوند و کودکتان در حال استفراغ باشد.
آپاندیسیت و دل درد کودکان
علایم شناخته شدهٔ آپاندیسیت، دل درد (مخصوصاً در قسمت راست پایین شکم)، تب، و استفراغ هستند. اگر کودک شما استامینوفن بچه خورده است و تب او کاهش نیافته، دردش رفته رفته بدتر می شود و نمی تواند چیزی را در معدهٔ خود نگه دارد، حتی آب را، ممکن است آپاندیسیت داشته باشد. او را به نزد پزشک ببرید یا به اورژانس برسانید.
شما خود خوب می دانید که چقدر گاز معده اذیت کننده است. برای کودکان هم گاز معده درد آور است؛ و ممکن است همان عامل درد مزمن شکمی باشد که پزشک نمی تواند کشفش کند. وقتی کودکتان از گاز رنج می برد، باید بفهمید به تازگی چه خورده است. یکی از دلایل احتمالاً آبمیوهٔ زیاد است؛ بسیاری از آبمیوه ها، مانند آب سیب، و آب گیلاس حاوی سوربیتول هستند که فرمی هضم نشدنی از قندهاست.
دل درد مزمن یک علامت شایع در کودکان ونوجوانان است که والدین با آن مواجه بوده و در برخورد با آن دچار چالش هستند. طبق تعریف، به دل دردی که حداقل سه ماه طول کشیده باشد “مزمن”اطلاق می شود ولی بعضی پزشکان دردهای طولانی تر از یک ماه را نیز مزمن تلقی می کنند. دردی که بیش از سه نوبت تکرار شده باشد و در هر نوبت شدت آن فعالیت های طبیعی کودک را مختل کرده باشد “دل درد مراجعه” می گویند.
شیوع دل درد مزمن در 9تا15 درصد کودکان بوده و حداکثر شیوع آن در سن 5تا6سالگی است.شایع ترین فرم دل درد کودکان دردهای عملکردی یا فونکسیونل است که درگیری عضوی یا بیماری ارگانها یا اختلالات فیزیولوژیک یا ساختمانی برای آن یافت نمی شود. دردهای عملکردی اغلب در اطراف ناف و با کیفیت مبهم بوده و ارتباطی با غذا خوردن و فعالیت های فیزیکی ندارند. اگر چه گاهی کودک همراه با درد دچار رنگ پریدگی ،تهوع، سردرد و خستگی می شود ولی کودک هیچ علامت دیگری در سایر ارگانها مانند مفاصل و همچنین هیچ علامت گوارشی دیگری مانند استفراغ، اسهال ،یبوست ودفع خون ندارد.
راهکارهای برای تسکین معده درد کودکان:
کودک خود را در یک پتو بغل کنید.
کودک خود را در آغوش بگیرید و به اطراف قدم بزنید یا او را تکان دهید.
از صدای سفید به عنوان حواس پرتی استفاده کنید.
پستانک ارائه دهید.
فرزندتان را برای معاینه فرزندتان نزد پزشک ببرید اگر:
شکایت شدید درد در شکم یا زمانی که از خواب بیدار می شود، داشته باشد.
درد شکمی که از بین نمی رود و یا می رود و باز می گردد.
درد ناخودآگاه است و علاوه بر درد نیز تب دارد.
زمانی که او حرکت می کند درد بدتر شده و موجب شکایت فرزندتان می شود.
همراه با اسهال یا استفراغ است که از بین نمی رود.
خونریزی یا استفراغ به رنگ سبز روشن دارد.
در مدفوع خود خون دارد.
ممکن است چیزی سمی خورده باشد.
از دست دادن وزن یا درد یکه روی سطوح انرژی او تاثیر می گذارد.
درمان های خانگی برای دل درد کودکان
والدین یا مراقبان کودک باید وضعیت کودک را تحت نظر داشته باشند و درصورت نیاز، در زمان مناسب با پزشک متخصص تماس بگیرند. کودک را به خصوص زمانی که روبه بهبودی است زیرنظر داشته باشید. ممکن است فرزند نوجوان تان دوست نداشته باشد مراقبش باشید، اما این وظیفه ی شماست که از او مراقبت کنید.
استراحت درمان برای هر کودک بر اساس سابقه، معاینه ی پزشک و نتایج آزمایش ها متفاوت خواهد بود. درمان می تواند به سادگیِ استراحت در منزل، مصرف مایعات و رعایت تغذیه، ساده باشد. در موارد جدی، بستری شدن در بیمارستان و انجام عمل جراحی دور از انتظار نیست. در اغلب موارد، دل درد کودکان با استراحت بهبود پیدا می کند. خوابیدن روی شکم می تواند به رفع پیچش گاز در شکم کمک کند، اما بهترین وضعیت حالتی است که کودک در آن احساس راحتی داشته باشد.
رژیم مناسب انسان قادر است بدون خوردن غذاهای جامد به زندگی ادامه بدهد، اما نوشیدن مایعات هرگز نباید فراموش شود. نشانه های وجود کم آبی در بدن، سریع نمایان نمی شوند، پس همیشه هم لازم نیست کودک را به نوشیدن آب وادار کنید. بدن کودکی که تهوع و استفراغ دارد، نمی تواند مقدار زیاد مایعات را تحمل کند. توصیه ی پزشکان این است که هر ۱۵ تا ۲۰ دقیقه حدود ۳۰ میلی لیتر (۲ قاشق غذاخوری) آب به کودک بدهید و کم کم مقدار مایعات را بیشتر کنید. از نوشیدنی های رنگ دار، گازدار، کافئین دار، چاق کننده یا شور و شیرین (مثل نوشابه، چای، قهوه، شیر، نوشیدنی های ورزشی یا انرژی زا و آب میوه ها) استفاده نکنید.
نوشیدنی های مناسب از دادن آب یا شیر جوشیده به نوزادان خودداری کنید، زیرا این نوشیدنی ها می توانند با میزان نمک درون بدن کودک مشکلات جدی به وجود بیاورند. همچنین هضم شیر برای معده ای که دچار مشکل شده سخت تر خواهد بود. پزشکان نوشیدنی هایی مثل او آر اس (ORS) را توصیه می کنند. سعی کنید برنامه غذایی نوزاد را هرچه زودتر به حالت قبل دربیاورید.
انتخاب دیگر برای بچه های بزرگ تر استفاده از نوشیدنی زنجبیل یا یک سوپ آبکی ساده است. از دادن شیر، آب میوه، نوشیدنی های گازدار، نوشیدنی های انرژی زا و قهوه به بیماران مبتلا به اسهال خودداری کنید، چراکه احتمالا معده ی آنها در این وضعیت تحمل این نوشیدنی ها را ندارد. اگر کودک شما تقاضای نوشابه کرد، نوع بدون کافئین آن را به او بدهید. تکان دادن نوشابه های گازدار و خارج کردن گاز آنها برای کودک قابل هضم تر خواهد بود.
غذای جامد زمانی که کودک آمادگی بازگشت به برنامه ی غذایی روتین اش را داشته باشد، شما را آگاه می سازد. پله پله برنامه ی گذشته را پیاده کنید. اول، با نان تست یا کراکرها شروع کنید و به تدریج به رژیم غذایی عادی کودک بازگردید. موز، پوره سیب، نان تست خالی یا برنج پخته گزینه های خوبی برای شروع تغییر رژیم مایعات به غذاهای جامد هستند.
داروها می توانید از استامینوفن برای قطع تب استفاده کنید. بیشتر پزشکان استفاده از آسپرین را برای کودکان توصیه نمی کنند. اگر پزشک برای کودک آنتی بیوتیک تجویز نکرده، از دادن آن به کودک خودداری کنید. معمولا پزشکان مصرف داروهای گیاهی یا راه حل های خانگی را توصیه نمی کنند. اگر از این شیوه استفاده کرده اید و پس از آن نزد پزشک رفته اید، حتما جزئیات موارد مصرفی را به او گزارش بدهید. چراکه ممکن است مصرف این مواد با داروهایی که پزشک تجویزکرده تداخل داشته باشد.
