راش پوشک یا ادرار سوختگی نوزاد نوعی درماتیت یا التهاب پوستی می باشد که به صورت لکه پوستی قرمز رنگی ظاهر می شود که در نواحی پوشک قابل رویت خواهد بود.
علائم ادرار سوختگی کودکان
موارد زیر علائم ادرار سوختگی کودکان هستند:
- علائم پوستی: پوست قرمز، نازک شدن پوست در قسمت هایی که پوشک می شوند، ران ها، باسن و آلت تناسلی.
- تغییر در حالت کودکان: ممکن است متوجه شده باشید که کودکتان، به ویژه هنگام عوض کردن پوشک، بیشتر از حد معمول ناآرام است. کودکی که ادرار سوختگی دارد اغلب هنگام شستن یا لمس قسمت هایی که پوشک می شوند، ناآرام است یا گریه می کند.
- التهاب پوستی قارچ کاندیدا: رنگ پوست ناحیه ٔ پوشک شده قرمز پررنگ می شود و حتی به بخش هایی از پوست که پوشک نمی شوند نیز سرایت می کند. حتی ممکن است کودک عفونت قارچی در دهان داشته باشد.
- التهاب پوستی سبورئیک: پوست قرمز می شود و لکه های زرد چرب روی آن دیده می شوند. معمولا بر پوست صورت و سر و گردن نیز اثر می گذارد.
دلایل ایجاد راش پوشک یا ادرار سوختگی
راش ناحیۀ پوشک می تواند با هر چیزی، از خوردن یک غذای جدید گرفته تا ادرار کودک ایجاد شود. علل اصلی این مشکل عبارت است از:
رطوبت: پوشک مقداری از رطوبت ادرار را روی پوست فرزند شما باقی می گذارد و هنگامی که ادرار با باکتری های مدفوع ترکیب و تجزیه می شود و آمونیاک می سازد، می تواند برای پوست نوزاد آزاردهنده باشد. به همین دلیل، کودکانی که دفعات مدفوع زیاد یا اسهال دارند، بیشتر در معرض راش و التهاب در ناحیۀ پوشک هستند. اگرچه کودکی که مدت طولانی در یک پوشک کثیف مانده است، بیشتر احتمال ادرار سوختگی دارد، هر کودکی با پوست حساس می تواند دچار این التهاب شود، حتی اگر پدر و مادر در تعویض پوشک یا عوض کردن کهنهٔ کودک بسیار سخت کوش باشند.
حساسیت شیمیایی: راش ناحیۀ پوشک ممکن است ناشی از سایش پوشک روی پوست کودک باشد، به ویژه اگر او به مواد شیمیایی مانند عطرهای موجود در پوشک یک بارمصرف یا مواد شوینده ٔ مورد استفاده برای شستن کهنهٔ بچه حساسیت بیشتری دارد. همچنین ممکن است لوسیون یا پودری که هنگام تعویض پوشک استفاده می کنید با پوست کودکتان سازگاری نداشته باشد.
کدام بیماری ها شبیه آکنه نوزادی است؟
غذاهای جدید: ابتلا به ادرار سوختگی در کودکانی که شروع به خوردن غذاهای جامد یا یک غذای جدید می کنند رایج است. هر نوع غذای جدید می تواند ترکیب مدفوع را تغییر دهد، به ویژه اسید موجود در غذاهای خاصی مانند توت فرنگی و آب میوه ها می تواند برای برخی از کودکان دردسرساز باشد. یک غذای جدید ممکن است دفعات مدفوع کودک را نیز افزایش دهد. اگر کودک را با شیر مادر تغذیه می کنید، حتی ممکن است پوست کودک به چیزی که مادر می خورد واکنش نشان دهد.
آنتی بیوتیک ها: کودکانی که تحت درمان با آنتی بیوتیک هستند یا با شیر مادری تغذیه می شوند که آنتی بیوتیک مصرف می کند نیز گاهی دچار ادرار سوختگی یا عفونت قارچی می شوند، زیرا این داروها علاوه بر باکتری های مضر، تعداد باکتری های سالم را که به کنترل قارچ ها در بدن کمک می کنند نیز کاهش می دهند. همچنین آنتی بیوتیک می تواند باعث اسهال شود که خود اسهال هم در راش پوشک نقش دارد.
ناحیۀ زیر پوشک گرم و مرطوب است و دقیقاً همان شرایطی را دارد که مساعد رشد باکتری ها و قارچ هاست. پس غیر از بروز ادرار سوختگی، عفونتی به نام عفونت های باکتریایی یا قارچی وجود دارد که به سادگی می تواند ضایعات پوستی را به ویژه در ترک ها و چین های پوست فرزند شما ایجاد کند. برفک دهان نیز نوعی عفونت قارچی دهان است که برخی از کودکان مبتلا به آن، در ناحیۀ زیر پوشکشان نیز دچار عفونت قارچی می شوند.
چه زمانی برای رفع ادرار سوختگی نوزاد باید به متخصص اطفال مراجعه کرد؟
اگر پوست آسیب دیده نوزاد در اثر ادرار سوختگی، ظرف چند روز و با اقدامات مناسبی که در منزل می تواند انجام شود، بهبود نیافت باید با متخصص اطفال مشورت نمود. برخی اوقات برای درمان ادرار سوختگی نوزاد نیاز به استفاده از داروهای نسخه ای می باشد. بنابراین در صورت بروز موارد زیر به متخصص اطفال مراجعه کنید:
- شدید بودن و غیر معمول بودن ادرار سوختگی
- بدتر شدن شرایط با اعمال درمان های خانگی
- خونریزی، خارش و تخریب بافت پوست در محل ادرار سوختگی
- سوزش یا درد حین ادرار کردن یا مدفوع
- ناراحتی همراه با تب
