در مورد خانه استاد شهریار چه می دانید؟

خانه استاد شهریار یا موزه استاد شهریار مربوط به دوره پهلوی دوم است و در تبریز، در محله مقصودیه شهر واقع شده و این اثر در تاریخ ۲۷ اسفند ۱۳۸۶ با شمارهٔ ثبت ۲۲۷۲۹ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. ساختمان این موزه، قبلاً محل زندگی محمدحسین شهریار، شاعر مشهور ایران بوده است. این خانه در سال ۱۳۶۷ و بعد از درگذشت استاد، از سوی شهرداری تبریز خریداری شده و هم اکنون زیر نظر این نهاد اداره می شود. منزل استاد شهریار، در زیربنایی بالغ بر ۲۵۰ متر و مساحت ۲۲۵ متر در ۲ طبقه ساخته شده است.

چرا بازدید از خانه استاد شهریار پیشنهاد می شود؟

استاد شهریار در سال ۱۲۸۵ در منطقه چایکنار تبریز و بازارچه میرزا نصرالله چشم به جهان گشود. حاج میرزا آقا خشکنابی پدر استاد شهریار، مردی فاضل، خوش نویس و از وکلای مبارز دادگشتری تبریز در زمان خود بود. در طی جریان های مشروطیت در تبریز که در سال ۱۳۲۸ اتفاق افتاد، پدر استاد شهریار او را برای دور ماندن از وقایع و خطر به روستای "خشکناب قمیش قورشاق" منتقل کرد و بدین ترتیب دوران کودکی استاد شهریار در دامان طبیعت این روستا سپری شد و بعدها نیز برای نوشتن "منظومه حیدربابا" الهام بخش او شد. شهریار در سال ۱۳۰۰ پس از به پایان رساندن دوره سیکل اول متوسطه راهی تهران شد تا در آن جا ادامه تحصیل دهد. او تا سال ۱۳۰۳ در مدرسه دارالفنون تحصیلاتش را ادامه داد و سپس وارد مدرسه طب شد. از این زمان زندگی پرفراز و نشیب شهریار شروع گردید. استاد شهریار ۷ماه قبل از آن که فارغ التحصیل شود، عاشق دختری شد و پس از آن که جواب منفی از معشوقش دریافت کرد، ترک تحصیل نمود و به شعر روی آورد.

ازجمله آثار بسیار ارزشمند و نامی استاد شهریار "منظومه حیدربابایه سلام" است و جزو شاهکارهای ادبیات ترکی آذربایجانی به حساب می آید. استاد شهریار در گونه های مختلف چون شعر فارسی غزل، مثنوی، قصیده، رباعی و نیمایی شعر سروده است. اما غزل از عمده شهرت استاد بود و "علی ای همای رحمت" و "آمدی جانم به قربانت" از مهم ترین و تئثیرگذارترین غرلیات وی هستند. استاد شهریار پس از یک دوره بیماری، در ۲۷م شهریور سال ۱۳۶۷ دار فانی را وداع گفت و به وصیت خودش در مقبرة الشعرای تبریز به خاک سپرده شد.
اشعار ترکی استاد شهریار همچون اشعار فارسی اش بسیار ارزشمند و پربار هستند، اما حس و حالی که در اشعار ترکی وی وجود دارند، در ترجمه به هیچ زبانی دیگری تمام و کمال انتقال نمی یابد. برای احساس عمیق تک به تک بیت هایش باید زبان ترکی را یاد گرفت تا آن مهارت و استادی را در شعرسرایی او عمیقا احساس کرد. استاد شهریار نه تنها در ایران، بلکه در تمام جهان افتخار آذری زبان ها و محبوب دل همگان بوده و خواهد ماند. از این رو اگر بلیط هواپیما به مقصد تبریز را خریداری کرده اید فراموش نکنید سری هم به خانه موزه این شاعر پرآوازه بزنید.

معرفی خانه استاد شهریار

خانه استاد شهریار سومین منزلگاه استاد شهریار، شاعر معاصر ایران بوده که در سال ۱۳۴۷توسط ایشان خریداری شده و در بیست سال پایانی عمر استاد میزبان و محل تراوشات ذهنی ایشان بوده است. در سال ۱۳۶۷، پس از درگذشت استاد منزل مسکونی وی از سوی شهرداری تبریز خریداری و با توافق خانواده استاد و همکاری آن ها در اهدای وسایل وی به موزه ادبی استاد شهریار تبدیل شد. این موزه از آن دوران تا به امروز زیر نظر این نهاد اداره می شود.

پس از افتتاح موزه در سال ۱۳۷۰، در فراخوانی از مردم دعوت شد تا اسنادی را که از این شاعر گرانقدر در اختیار دارند، در اختیار موزه قرار دهند و در نتیجه این اقدام، مردم کلیه اسناد و مدارک مربوط را به موزه سپردند و حتی بسیاری از شاعران آذربایجان وسایلی با ارزش مانند کمانچه ای از کشور آذربایجان، بشقاب قدیمی شاعر زنجانی و ... را به موزه اهدا کردند.

قدمت این خانه به سال های دهه ۱۳۳۰ باز می گردد و دارای زیربنایی در حدود ۲۵۰ مترمربع و مساحتی بالغ بر ۲۴۱ و شامل دو طبقه (فوقانی و زیرزمین) با مصالح جدید است. خانه استاد شهریار در سال ۱۳۸۶ توسط سازمان میراث فرهنگی و گردشگری با شماره ۲۲۷۲۹ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

استاد شهریار کیست؟

استاد شهریار در سال ۱۲۸۵ در بازارچه میرزا نصرالله تبریز –واقع در منطقه چایکنار- چشم به جهان گشود. پدر وی، حاج میرزا آقا خشکنابی از وکلای مبارز دادگستری تبریز و مردی فاضل و از خوش نویسان دوره خود بود. در سال ۱۳۲۸ و در جریان حوادث مشروطیت در تبریز، پدرش وی را به روستای خشکناب –قمیش قورشاق- منتقل کرد و به این ترتیب دوره کودکی استاد در دامان طبیعت سپری شد که بعدها الهام بخش خلق منظومه «حیدربابا» شد.

در حوالی منطقه چایکنار تبریز در بازارچه میرزا نصرالله، استاد شهریار در سال 1285 به دنیا آمد. پدرش حاج میرزا آقا خوخنابی مردی نیکوکار، از خوشنویسان زمان خود و از وکلای سرسخت دادگستری تبریز بود. پدرش او را در سال 1328 در جریان مشروطیت در تبریز به روستای خوخناب (قمیش قرشق) منتقل کرد و به استاد اجازه داد تا در دل طبیعت بزرگ شود که بعدها الهام بخش شعر «حیدربابا» شد. پس از پایان سیکل اول متوسطه در تبریز در سال 1300 برای ادامه تحصیل به تهران رفت و تا سال 1303 در مدرسه دارالفنون به تحصیل پرداخت و در پی این دوره به دانشکده پزشکی رفت و فراز و نشیب های زندگی او آغاز شد.

طبق گفته ها، استاد هفت ماه قبل از فارغ التحصیلی عاشق دختری شد و پس از رد شدن، مدرسه را رها کرد و به طور جدی شروع به شعر گفتن کرد. استاد شهریار در 27 شهریور 1367 در پی یک دوره بیماری درگذشت و به وصیت خود در مقبره مکبر الشرعی تبریز به خاک سپرده شد.

منظومه «حیدر بابایه سلام» که از برترین آثار ادبیات ترکی آذربایجانی به شمار می رود، از ساخته های بی ارزش این شاعر است. او در تمام قالب های شعر فارسی از جمله غزل، قصیده، مثنوی، رباعی و نیمایی مهارت داشت، اما بیشتر به خاطر استاد بودن در شعر شهرت داشت. عمیدی جنم به قربانت و علی و همای رحمت دو غزل معروف او هستند. بیش از 500 مورد از جمله کتاب، کیف، عصا، آثار چاپی، دفتر و اسناد دست نویس از آثار استاد شهریار و نیز وسایل شخصی مانند ظروف تحریر و وسایل روزمره در مجموعه گنجانده شده است. اگر علاقه مند به خانه های تاریخی هستید، بد نیست مطالعه ای هم درباره دیگر خانه های تاریخی کشور نظیر خانه تاریخی چنذاب اردبیل و خانه غلام حسین ساری اصلانی ساری داشته باشید.

درخانه استاد شهریار از چه چیزهایی می توان بازدید کرد؟

بیش از ۵۰۰ قطعه باارزش از اشیا و وسایل استاد شهریار شامل دستخط، یادبودها، کتاب، هدیه های داخلی و خارجی، لوازم زندگی استاد، عکس ها، اسناد قدیمی، وسیله های شخصی استاد مانند لباس ها، لوازم التحریر، بستر استراحت، رختخواب، اتاق پذیرایی منزل استاد، لوح های تقدیر، تندیس های وی و ... در خانه استاد شهریار به نمایش گذاشته شده اند. همچنین، آثار خط نستعلیق و سه تار معروف استاد نیز در این خانه موزه به نمایش گذاشته شده اند.

خانه استاد در مرکز شهر قرار دارد. برای رفتن به خانه استاد شهریار می توانید به خیابان ارتش شمالی رفته و وارد محله مقصودیه شودید. در انتهای محله کوچه ای وجود دارد و در ابتدای آن سمت چپ خانه استاد شهریار قرار دارد. و یا می توانید از میدان ساعت وارد مقصودیه شوید. در آخر محله یک کوچه وجود دارد که خانه استاد در ابتدای آن قرار دارد.

از اینکه در این مطلب همراه ما بودید متشکریم...

در مورد خانه مشروطه تبریز چه می دانید؟