عفونت بعد از جراحی لثه
عفونت بعد از جراحی لثه در اثر تجمیع باکتری های موجود در جرم تکثیر می شوند و روند پیشرفت آنها در زیر خط لثه و شیار لثه می باشد.باکتری های جمع شده در شیار لثه به مرور زمان از خود موادی ترشح می کنند که بافت سفت لثه فرو می ریزد و شیار خیلی عمیق تر خواهد شد. این پیشروی به سمت ریشه های دندان رفته و ریشه دندان دچار آسیب جدی می شود. این فرایند نهایت به شل شدن دندان منجر شده، درد و پس از آن جراحی لثه پیش روی شما خواهد بود.
کاربردهای جراحی لثه
عمل لثه با هدف درمان بیماری لثه و آسیب های ناشی از آن انجام می شود. از کاربردهای جراحی لثه می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- رشد مجدد بافت ها و استخوان های آسیب دیده
- پیشگیری از آسیب دیدن و از دست دادن دندان
- کاهش فاصله های لثوی بین دندان ها که اصطلاحاً مثلث سیاه گفته می شود.
- شکل دادن به استخوان فک به منظور کاهش خطر رشد باکتری ها در شکاف های استخوانی
- از بین بردن باکتری و عفونت
جراحی لثه می تواند عارضه های بسیاری مانند ژنژیویت (التهاب لثه) را درمان کند؛ در واقع درمان بعضی بیماری های لثه مانند التهاب لثه و بافت های اطراف آن مستلزم انجام جراحی است. ژنژیویت نوع خفیفی از بیماری لثه است که باعث خونریزی دادن، متورم شدن و قرمز شدن لثه ها می شود. ژنژیویت عموماً پی آمد کوتاهی در رعایت بهداشت دهان و دندان و ایجاد پلاک و جرم است. درمان تخصصی می تواند این عارضه را معکوس کند.
پریودنتیت نوع شدیدتری از بیماری لثه است و در واقع ژنژیویت پیشرفته و تشدید شده است. پریودنتیت باعث بروز واکنشی التهابی می شود که استخوان و بافت ها را تخریب می کند.
لثه ها در زمان رخ دادن فرآیند التهابی از دندان ها جدا می شوند، در نتیجه فضاهایی موسوم به پاکت ایجاد می شود. پاکت ها به محل تجمع باکتری ها تبدیل می شوند و در نتیجه عفونت ایجاد می شود. در نهایت دندان از دست می رود و استخوان آسیب می بیند.
انواع عمل جراحی لثه
دندانپزشک روش مناسب جراحی لثه را با توجه به نوع و شدت بیماری لثه انتخاب می کند. جراح دندانپزشک گاهی جرم گیری عمیق (اسکیلینگ) را قبل از جراحی برای زدودن جرم و باکتری از روی لثه ها و دندان ها انجام می دهد.روت پلنینگ یا تسطیح سطح ریشه درمان دیگری است که به منظور صاف کردن سطوح ریشه های دندان انجام می شود، به این ترتیب مکان های کمتری برای جمع شدن باکتری ها و تشکیل پلاک وجود خواهد داشت. همچنین جرم جمع شده روی ریشه دندان در این عمل پاک می شود.جرم گیری عمقی و تسطیح سطح ریشه معمولاً هم زمان انجام می شوند.
جراحی فلپ لثه
جراحی فلپ به بیمارانی توصیه می شود که با مشکل جمع شدن جرم در پاکت های عمقی مواجه هستند. جراح دندانپزشک لثه ها را از روی دندان ها کنار می زند و جرم جمع شده در پاکت ها را تمیز می کند.لثه ها پس از جرم گیری و پاکسازی دوباره در محل مناسب دور دندان ها بخیه زده می شود. گاهی اوقات لازم است که استخوان نیز در طول عمل لثه تراش داده شود.
پیوند استخوان
اگر استخوان دور ریشه دندان آسیب دیده و تخریب شده باشد، جراحی پیوند استخوان ضرورت می یابد. جراح استخوان جدید را جایگزین استخوان آسیب دیده می کند. استخوان لازم برای پیوند می تواند استخوان خود بیمار، استخوان مصنوعی یا استخوان اهدایی فرد دیگری باشد.هدف از پیوند استخوان این است که دندان محکم در جای خود باقی بماند و دوباره رشد کند.
بازسازی هدایت شده بافت
جراح قطعه کوچکی از ماده ای تور مانند را بین بافت لثه و استخوان بیمار قرار می دهد. این ماده اجازه نمی دهد که لثه داخل فضاهای خالی مربوط به استخوان رشد کند، در نتیجه استخوان و بافت پیوندی دوباره در محل مناسب رشد می کند.
پیوند بافت
تحلیل رفتن لثه و پایین آمدن خط لثه پی آمد از بین رفتن بافت لثه است. در این حالت برای جلوگیری از آسیب دیدگی بیشتر لازم است که جراحی پیوند بافت نرم انجام شود.جراح دندانپزشک بافت لازم برای پیوند را از بخش دیگری از بدن می گیرد و آن را به ناحیه تحلیل رفتن لثه پیوند می زند. بافت پیوندی غالباً از سقف دهان گرفته می شود.پیوند بافت خطر آسیب دیدگی را در آینده کاهش می دهد و ریشه های نمایان و بدون محافظ دندان ها را می پوشاند.
روش های دیگر
- جراحی با لیزر: هرچند در حال حاضر شواهدی وجود ندارد که سودمندی و کارآمدی لیزردرمانی را در درمان بیماری های لثه تایید کند، اما برخی دندانپزشکان از لیزر برای کوچک کردن پاکت ها و بازیابی بافت پیوندی آسیب دیده استفاده می کنند.
- پروتئین های تحریک کننده بافت: ژل حاوی پروتئین برای تحریک رشد بافت و استخوان به کار برده می شود.
آمادگی قبل از جراحی لثه
دندانپزشک معاینه دقیقی را قبل از جراحی لثه انجام می دهد تا مطمئن شود که مانع و خطری برای انجام عمل لثه وجود ندارد.
دندانپزشکان معمولاً اقدامات زیر را در معاینه قبل از جراحی لثه انجام می دهند:
- بررسی پرونده پزشکی بیمار و معاینه کامل بیمار
- بررسی وضعیت دندان ها، دهان و فک و ارزیابی سلامت و استحکام دندان ها
- بررسی وجود نشانه های عفونت، آبسه یا ضایعات دیگری که می تواند دوران بهبود بعد از جراحی را پیچیده تر کند.
- توضیح دادن مزایا و خطرات احتمالی عمل لثه و اجازه گرفتن از بیمار برای انجام جراحی
مراقبت بعد از جراحی لثه
احتمالاً تا به حال داستان های وحشتاکی درباره دردناک بودن جراحی پیوند لثه شنیده اید، اما نباید اجازه بدهید که این داستان های بی پایه و اساس مانع انجام درمان های لازم شود. درست است که برخی بیماران نسبت به جراحی حساس تر از بقیه هستند، اما روش های متعددی برای کاهش درد و کمک به بهبود بدن وجود دارد. انتظار می رود که بیماران ظرف فقط دو هفته به طور کامل بهبود یابند. ده توصیه زیر را رعایت کنید تا دوران نقاهت بعد از جراحی لثه را بدون هیچ مشکلی پشت سر بگذارید.
مصرف آنتی بیوتیک
آنتی بیوتیک برای عفونت گزینه خوبی می باشد.برای جلوگیری از بروز عوارض جراحی لثه معمولا دندانپزشکان به شما توصیه می کنند که آنتی بوتیک مصرف کنید. در نتیجه برای جلوگیری از بروز این مشکلات باید آنتی بیوتیک را طبق دستور پزشک مصرف کنید.
استنت کامی
اگر بافت لازم برای پیوند از سقف دهان گرفته شده باشد، باید شرایط مناسبی را برای التیام زخم سقف دهان فراهم کنید. اگر دندانپزشک قبلاً استنت در اختیارتان قرار نداده است، از ایشان درباره مناسب بودن استفاده از استنت سوال کنید. استنت از سقف دهان در زمان التیام زخم محافظت می کند، خطر خونریزی را به حداقل می رساند و ناحیه زخم را تا زمان کشیدن بخیه ها تمیز نگه می دارد.
همچنین استنت از گیر کردن غذا لای زخم جلوگیری می کند و به این ترتیب به کاهش درد و تسریع فرآیند التیام کمک می کند.
استفاده از کیسه یخ
کیسه یخ پس از عمل لثه دوست خوب شما است. ناحیه جراحی پس از جراحی لثه ورم می کند و کبود می شود. یخ درمانی برای رفع این عوارض موثر است؛ بنابراین از کیسه یخ برای تسکین ناراحتی و از بین بردن ورم کمک بگیرید.برای این که کیسه یخ بیشترین فایده را داشته باشد، گذاشتن کیسه یخ را به محض خروج از کلینیک دندانپزشکی شروع کنید و کیسه یخ را هر بیست دقیقه یک بار روی صورتتان بگذارید.وقتی بدن فرآیند التیام را شروع کند، محل پیوند لثه بیشتر از قبل ورم خواهد کرد، بنابراین استفاده از کیسه یخ را به هیچ وجه فراموش نکنید.
داروهای مسکن
اگر از ابتدا از کیسه یخ استفاده کرده باشید، احتمالاً دردتان به راحتی قابل مدیریت خواهد بود. بااین حال اگر دردتان شدید بود، می توانید از داروهای مسکن بدون نسخه کمک بگیرید.بسیاری از بیماران دردی را که در سقف دهان احساس می کنند، مانند درد سوختگی شدید با غذا توصیف می کنند. قاعدتاً برای تسکین چنین درد خفیفی به مسکن های قوی تر نیاز نخواهید داشت، اما اگر نگران تحمل درد بعد جراحی هستید، حتماً در این باره با دندانپزشک معالجتان مشورت کنید.
ممنوعیت غذاهای بسیار سرد و داغ
تا یک روز پس از جراحی لثه از مصرف نوشیدنی های بسیار سرد و داغ خودداری کنید، چون غذاهای سرد یا داغ محل زخم را تحریک می کنند و باعث بیشتر شدن ورم می شوند. در عوض برای این که ناراحتیتان به حداقل برسد، غذاها و نوشیدنی های ولرم میل کنید. شاید غذاهای ولرم چندان لذیذ نباشند و سرحالتان نیاورند، اما دهانتان در چنین وضعیتی بابت این احتیاط از شما ممنون خواهد شد.
پس از جراحی لثه رژیم غذایی مایع داشته باشید
اگر در دوران کودکی ارتودنسی کرده باشید، احتمالاً یادتان می آید که اولین روزهای بعد از سیم کشی دندان یا تنظیم کردن بریس چقدر درد داشتید.متاسفانه بعد از جراحی پیوند لثه یک بار دیگر باید فداکاری کنید و مانند دوران ارتودنسی غذایی نخورید که دندان هایتان را اذیت کند. سوپ و عصاره غذاهای مناسبی برای بعد از جراحی لثه هستند؛ اگر بتوانید نوشیدنی را با نی بخورید که دیگر عالی می شود.
غذاهای نرم میل کنید
وقتی زخمتان بهتر شد، می توانید غذاهای نرم تر و پوره میل کنید. غذاهایی مانند پوره سیب زمینی، موز، فرنی جو دوسر، آووکادو و تخم مرغ غذاهای نرم و خوبی برای بعد عمل لثه هستند که ناحیه جراحی را تحریک نمی کنند.
غذاهای تند و پرادویه را مدتی برای خودتان ممنوع کنید. این غذاهای بی مزه را تا مدتی بعد از جراحی لثه تحمل کنید تا زخم جراحی تحریک نشود و آزارتان ندهد.این نوع رژیم غذایی را باید حداقل یک هفته و احتمالاً کمی طولانی تر رعایت کنید؛ مدت پرهیز غذایی به زمان التیام یافتن زخم لثه ها و سقف دهان بستگی دارد. اگر از استنت استفاده می کنید، باید استنت را هنگام غذا خوردن در دهان بگذارید تا غذا خوردن برایتان راحت تر شود.
بهداشت روزانه دهان و دندان را به خوبی رعایت کنید
بعد از جراحی لثه هم باید دندان هایتان را مسواک بزنید، اما مراقب باشید که محل جراحی لثه را مسواک نزنید. مسواک را به آرامی روی دندان ها حرکت بدهید و مراقب باشید که مسواک به محل جراحی پیوند لثه برخورد نکند.تا چند هفته بعد از جراحی لثه یا تا زمان التیام یافتن زخم های دهان نباید نخ دندان بکشید.احتمالاً دندانپزشک دهانشویه مخصوصی را برایتان تجویز می کند؛ برای تمیز نگه داشتن دهانتان به طور مرتب از این دهانشویه استفاده کنید.
استراحت
استراحت و ممنوعیت ورزش های سنگین تا حدی به هم مرتبطند؛ درهر حال فراموش نکنید که بعد از جراحی لثه واقعاً به استراحت نیاز دارید. بنابراین فکر نکنید که روز بعد از جراحی می توانید در محل کار حاضر شوید یا با دوستانتان بیرون بروید.بدن در زمانی که در حال استراحت هستید، زخم ها را التیام می دهد؛ بنابراین به خوبی استراحت کنید و تا جایی که می توانید بخوابید. استراحت کردن فرآیند بهبود را تسریع می کند و به این ترتیب سریع تر می توانید کارهایی را که دوست دارید، با خیال راحت انجام بدهید.
معاینه بعد از جراحی لثه
دندانپزشک از شما می خواهد که یک تا دو هفته بعد از جراحی به مطب مراجعه کنید تا بتواند روند التیام یافتن لثه ها را بررسی کند و بخیه ها را در صورت لزوم بکشد.ظاهر و احساس لثه ها بعد از جراحی با قبل تفاوت خواهد داشت. لثه ها و دندان ها التیام می یابد و محکم تر و قوی تر می شود. برخی بیماران بعد عمل لثه دچار حساسیت به گرما یا سرما می شوند، این مشکل با استفاده از خمیردندان ضدحساسیت به راحتی برطرف می شود.دندانپزشک زمان های معینی را برای ویزیت های بعدی تعیین می کند تا با معاینات منظم بتوانید سلامت دهان و دندان هایتان را در آینده حفظ کنید.