دکوراسیون داخلی خانه سنتی زمانی ایجاد می شود که ما برای طراحی دکور و چیدمان خانه خود از قابلیت ها و المان های طراحی و چیدمانی که گذشتگان ما برای مزین کردن خانه های خود از آن ها استفاده می کردند، بهره بگیریم.
در تعریف دکوراسیون سنتی ایرانی باید عرض کنیم که توجه به اصول و قواعد رنگ شناسی، در کنار رعایت فاصله ها و محاسبات ریاضی و هم چنین به کارگیری لوازم کاربردی در جای معین خود، از مهم ترین شاخصه های این سبک است و در حالی که ایران با اقلیمی چهار فصل بوده و قومیت های مختلف هر یک هنر مخصوص به خود را وارد دکوراسیون سنتی کرده اند، اما در مجموع یک الگوی خاص در همه این نوع دکوراسیون ها دیده می شود.
در بخش اندازه و محاسبات صحبت هایی گفته شد. نوبت به رنگ و رنگ شناسی سبک دکوراسیون سنتی ایرانی می رسد. استفاده از رنگ های گرم در خانه های مناطق سردسیر و همین طور ترکیب رنگ های سرد و گرم در مناطق میانی کشور و رنگ های سرد در مناطق جنوبی و گرم سیر از دستاوردهایی است که هر ایرانی در دکوراسیون سنتی از آن بهره برده است. رنگ قالب در بیشتر دکوراسیون های سنتی رنگ قرمزی است که نشان از حرکت و پویایی داشته و انرژی در خانه را به دنبال خود می کشد. رنگ بندی های پنجره و درب اوروسی نیز یک رنگین کمان زیبا را در خانه ترسیم می کند و با تابش نور خورشید بی نظیرترین نقاشی آماده در خانه به تصویر در می آید. از رنگ آمیزی که بگذریم نمادهای یک دکوراسیون سنتی را بیشتر در لوازم و دکوراتیوها خواهیم یافت. از بالا به پایین اتاق یا خانه، چلچراغ های بلورین و زیبا که نور را در خود می رقصاند و بعد به اتاق می رساند از اولین وسایل در جلوه گاه هنر ایرانی است. در مورد درب ها و پنجره ها را که صحبت شد، از لوازم دیگر باید به پشتی های قدیمی اشاره کنیم که امروز جای خود را به مبل ها و صندلی ها داده اند.
تاریخچه و تعریف سبک سنتی ایرانی
ویژگی های سبک سنتی ایرانی
در طراحی سبک دکوراسیون سنتی ایرانی، معمولا از الگوها و شاخص های ثابتی برای طراحی استفاده می شود. استفاده از نقش ها و طرح های منظم را می توان در میان تمامی آینه کاری ها و گچ بری های سبک سنتی ایرانی مشاهده نمود. همچنین در آینه کاری خانه قدیمی ایرانی، در کنار هنر، علم ریاضیات نیز قد علم کرده و توانسته ارتباط عمیق و زیبایی را با هنر برقرار کند. یکی دیگر از نکات بسیار جذاب و شگفت انگیزی که در سبک سنتی ایرانی می توان مشاهده نمود وحدت و یگانگی در میان تمام حوزه های تفکری و علمی است، و می توان گفت هنر اصلی در طراحی ایرانی همین ایجاد وحدت در میان علومی مانند ریاضیات، دکوراسیون داخلی و بیرونی، مذهب، فلسفه، نجوم و … می باشد.
ویژگی های مثبت
گوشه به گوشه فن دکور کردن منزل به وسیله اجزای سنتی، با فرهنگ و قدمت یک قلمرو و کشور اجین شده است و این که افراد نسبت به چیدمان منزل خود به واسطه المان های سنت گرایانه تمایل نشان می دهند، در واقع تجلی گر علاقه و کشش آن ها نسبت به زنده نگه داشتن یک فرهنگ غنی است.
بنابراین بهره گیری از دکوراسیون های سنتی در حقیقت اتکا به فرهنگ یک ناحیه و استناد به سبک زندگی گروهی از مردم است که در ادوار گذشته با سلایقی منحصر به فرد، به چیدمان منازل خود پرداخته اند و حالا مردمی که در این دوره زندگی می کنند قرار است به شیوه ای تقلید گونه از حسن سلیقه اجداد خود بهره بگیرند و خانه های خود را با این سبک های سنتی بیارایند.
دکوراسیون سنتی مدرن
گرچه امروزه صحبت کردن از دکور و چیدمان خانه ها اغلب سبب می شود که به طراحی داخلی خانه به سبک های مدرن و امروزی و اکثرا دکوراسیون های نشات گرفته از غرب و خصوصا محدوده اروپا روی بیاوریم اما باید بدانیم که دکوراسیون سنتی نیز در جای جای دنیا طرفداران پر و پا قرص خود را دارد و بسیاری از افراد راغب هستند که از شیوه های مدرن فاصله گرفته و به شیوه های سنتی متصل شوند.
گرچه استفاده از المان های نوگرایانه به موازات روش های سنتی برای دکوراسیون خانه ها قابل قبول تلقی می شود، اما باید به نوع و جزئیات این چیدمان نیز توجه کافی داشته باشیم تا ترکیب و ادغام سبک های سنتی و مدرن با هم به زیبا سازی فضا کمک کنند، نه این که از زیبایی هر یک از این سبک ها بکاهند.
پشتی ها در خانه های قدیمی مخصوص قسمتی از اتاق بود که میهمان را به آنجا راهنمایی می کردند و امروزه در دکوراسیون سنتی جز تزیینات به حساب می آیند. پیه سوزها و گردسوزهای لب طاقچه که زمانی تنها وسیله برای روشنی بخشی به فضای تاریک شب های هر خانه بود اکنون به یک دکوراتیو سنتی بدل گشته که با شکل و شمایل خاص خود اکنون در جایگاه یک وسیله تجملاتی نشسته است. به مهم ترین بخش از لوازم تزیینی در یک دکوراسیون سنتی ایرانی رسیدیم که هیچ بیننده ای تاب چشم برداشتن از این همه ذوق و هنر را ندارد. مهم نیست بیننده ایرانی باشد یا خارجی، جوان باشد یا سالخورده. مهم این است که فرش ایرانی برای خودش دنیایی از هنر است. بر کف همه خانه های ایرانی حداقل یک فرش قرار گرفته است. اما همه به خوبی می دانند که برای داشتن یک دکوراسیون سنتی نمی توان روی هر فرشی حساب باز کرد. فرش های مورد نظر در یک دکور سنتی از قواعد مشخصی پیروی می کند. قواعدی همچون رنگ فرش، دست بافت بودن و در مواقعی اندازه فرش. در این بین ممکن است مواردی وجود داشته باشد که به آن ها اشاره ای نشده است. اولویت ما با ساختار فکری مردم ایران بوده و به همین دلیل عموم مردم را در نظر گرفته ایم و مطالب را طوری تدوین می کنیم که برای همه قابل لمس باشد.
عناصر موجود در سبک سنتی
در عناصر به کار رفته در سبک دکوراسیون سنتی به هیچ عنوان خبری از عناصر پلاستیکی و یا فولاد های آب دیده نیست. در عوض از پرده های والون دار و در زیر آن پارچه های سفید جهت جلوگیری از ورود مستقیم نور آفتاب استفاده میشود. همچنین این پرده ها را می توان به صورت چین دار از بالا تا پایین، به طوری که روی زمین کشیده شده اند، مشاهده نمود. مابقی عناصر تزئینی مانند آباژورها، قاب های عکس و … نباید از الگوهای پیچیده امروزی تبعیت کرده و میبایست حتما در شکل و قالب کلاسیک باشند. برای کف خانه هم می بایست از کف پوش چوبی و روی آن فرشی دست باف و گران قیمت استفاده شود. روی میزهای سبک سنتی از پارچه های دست دوز ابریشمی استفاده می شود و برای لوازم ناهارخوری از قاشق های نقره و ظرف های چینی استفاده می گردد.