برنامهٔ ۲۵ سالهٔ همکاری های مشترک ایران و چین یا به اختصار سند همکاری ایران و چین یک توافق سیاسی، استراتژیک و اقتصادی میان جمهوری اسلامی ایران و جمهوری خلق چین برای سرمایه گذاری در صنعت نفت ایران، شرکت ملی صادرات گاز ایران، شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران، زیرساخت های ایران و همکاری نظامی، امنیتی، فرهنگی و قضایی است. برخی منابع غیررسمی اعلام کرده اند که حجم سرمایه گذاری معادل ۲۸۰ تا ۴۰۰ میلیارد دلار آمریکا است. بخش قابل توجهی از این سرمایه گذاری چینی ها طی سال نخست اجرای قرارداد ۲۵ ساله با آن ها به صنعت نفت و گاز ایران تزریق می شود و مابقی آن به صورت مرحله ای و براساس توافق دو طرف از سوی پکن در ایران انجام می شود. این سند بخشی از طرح یک کمربند یک راه چین است. آغاز بحث این توافقنامه به سفر شی جین پینگ، رئیس جمهور جمهوری خلق چین، به ایران در سال ۱۳۹۴ برمی گردد. از سال ۱۳۹۸ انعقاد این سند به طور جدی مورد بحث قرار گرفت و چند متن پیش نویس بین دو کشور مبادله شد. در نهایت، رئیس جمهور کشورمان پیش نویس نهایی برنامهٔ ۲۵ سالهٔ همکاری های جامع ایران و چین را ۱ تیر ۱۳۹۹ در جلسه هیئت دولت بررسی و تأیید کرد. در آن نشست به وزارت امور خارجه ایران مأموریت داده شد که طی مذاکرات نهایی با طرف چینی، براساس منافع متقابل بلندمدت، این برنامه را به امضای طرفین برساند. به گفتهٔ غلامرضا انصاری، معاون دیپلماسی اقتصادی وزارت خارجه جمهوری اسلامی، این سند، تنها اقتصادی نیست و سند نهایی در «در بخش های مختلف قضائی، مجلس و… دو کشور ورود کرده است.». به گفتهٔ وی اهداف این سند در مدت ۲۵ سال تکمیل می شود و قرار است معاملات با واحد پولی کشور چین یعنی «یوان» صورت گیرد. در ۷ فروردین ۱۴۰۰، این سند توسط محمدجواد ظریف و وانگ یی، وزرای خارجهٔ ایران و چین، امضا شد. بعد از به امضاء رسیدن این سند، جبهه استکبار به دروغ پراکنی و فضاسازی بر علیه این سند تاریخی پرداخته است. رسانه های غربی و ایادی استکبار در داخل این سند را که مورد تأکید سران نظام اسلامی است مورد حمله قرار داده اند. این نشان می دهد که حرکت استراتژیک ایران در این برهه تاریخی که تحریم ها با چندجانبه گرایی ایران بی اثر شده است، یک حرکت کاملاً حساب شده بوده است. برای بررسی بیشتر مسائل مرتبط با این سند به سراغ جناب آقای دکتر ابوالفضل عمویی سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی رفته ایم. نظر مخاطبان ساعد نیوز را به مطالعه این مصاحبه اختصاصی دعوت می کنیم:
ساعد نیوز: قرارداد 25 ساله ایران و چین بر اساس چه استراتژی ای در مقطع کنونی به امضای دو طرف رسید؟ چرا غرب از امضای این قرارداد عصبانی است و ایادی غرب در داخل بر علیه این قرارداد هجمه شدیدی را شکل داده اند؟
دکتر ابوالفضل عمویی: بسم الله الرحمن الرحیم. سند همکاری بلند مدت ایران و چین یک نقشه راه برای همکاری های دو کشور در آینده 25 ساله است و از این جهت، یک مسیر بلند مدتی را برای همکاری های ایران و چین تعریف می کند. در واقع، چین در اینجا تمایل خودش را برای تنظیم روابط با ایران در بالاترین سطح، بیان می کند. با توجه به جایگاه چین به عنوان دومین قدرت اقتصادی جهان و قدرت بزرگ سیاسی و راهبردی جهان نشان دهنده توجه این کشور به جمهوری اسلامی ایران است. این سند ماحصل چندین سال مذاکرات و گفتگوها برای تصویب آن، است، و مبنای آن سفر آقای شی جین پینگ، به تهران در سال 1394 بود. همچنین، در دیدار آقای شی جین پینگ با مقام موضوع رهبری، این موضوع مورد اشاره قرار گرفت. در واقع، در این مقطع، امضای این سند یک پیام روشنی دارد و آن پیام این است که تلاش غربی ها برای ایجاد یک زنجیره محاصره و فشار علیه ایران، تلاش بی نتیجه است و این زنجیره تحریم و فشار علیه ایران می تواند با همکاری چین شکسته شود. تلاش آمریکایی ها برای ایجاد انزوا علیه ایران که در دوره ترامپ در اوج خودش بود، با این توافق، بی مبنا و بی اثر خواهد شد. و در واقع، به همین دلیل است که غربی ها و علی الخصوص آقای بایدن شخصاً اعلام می کند که "بیش از یک سال نگران این موضوع بوده است". اگر رصدی بکنید در واکنش هایی که از طرف دشمنان ایران به این توافق شده است، از بایدن گرفته تا مقامات رژیم صهیونیستی و رسانه های وابسته به این رژیم، یا جریان های ضد ملت ایران مثل منافقین، در واقع این دشمنی از سوی این جریان ها نشان میدهد که این اقدام جمهوری اسلامی ایران، یک اقدام درست بوده است. ما به عنوان مجلس شورای اسلامی، هرچند مطلع هستیم که این سند، جنبه تعهدآور ندارد، بلکه بیان کننده دیدگاه سیاسی دو کشور و ابراز تمایل برای همکاریهای بلندمدت است، ولی ما از ابزار نظارتی مجلس استفاده خواهیم کرد تا مسیر اجرای این سند به درستی پیش برود و منافع ملت ایران در آن، حفظ بشود.
ساعد نیوز: امضای این قرارداد استراتژیک چه نسبتی با پروژه خنثی سازی تحریم ها که مورد تأکید حضرت آقا است دارد؟ امضای این قرارداد چه نقشی در شکل گیری تحرکات جدید برجامی آمریکا و واسطه گری اتحادیه اروپا برای شکل گیری دور جدیدی از گفتگوها میان ایران و آمریکا داشته است؟
دکتر ابوالفضل عمویی: ما در سیاست خارجی باید یک رویکرد متوازن با همه بخش های جهان را دنبال بکنیم. توجه انحصاری به غرب در واقع حل مشکلات اقتصادی ایران را در پی نخواهد داشت، بلکه ما باید سبدی از گزینه ها را باید برای همکاری با ایران در نظر داشته باشیم. یکی از این گزینه ها و اجزای اساسی گزینه های ایران برای مواجهه با فشارها می تواند همکاری بلند مدت با چین باشد. ما باید مشابه این سند را با کشورهای دیگر، از جمله همسایگان خودمان، مانند روسیه و یا اندونزی یا حوزه بریکس پیگیری بکنیم. اینها باعث می شود، فرصت های جدیدی در اختیار سیاست خارجه کشور قرار بگیرد تا بتواند رویکرد دیپلماسی متوازن و اقتصاد محور را دنبال بکند. حتماً با امضای این برنامه جامع همکاری برای غربی ها کاملاً روشن شده است که ایران، تک گزینه ای نیست. فقط موضوع برجام نیست. ما با استفاده از این مسیر در واقع می خواهیم مسیر تحریم آمریکا یا بدعهدی اروپا را پشت سر می گذاریم. این یک مصداق عملی از خنثی سازی و دور زدن تحریم ها است.
دکتر احمد علیرضا بیگی : چرا دولت مصرانه بر تصویب FATF تأکید دارد؟
