هر جنبش اجتماعی و سیاسی در مقیاس انقلاب اسلامی ملت ایران در سال 57 به رهبری امام خمینی بر پایه آرمان هایی شکل می گیرد که ریشه در کمبودهایی دارد که نظام حاکم از مدیریت و برطرف ساختن آن آرمان ها قاصر است. بنابراین، مردم برای رسیدن به وضعیت مطلوب آهنگ مسیر دشوار تغییر نظام سیاسی می کنند و در این مسیر چه بسا جان های پاکی خود را فدای آرمان های اساسی جنبش سازند تا تداوم جهاد و مبارزه منجر به تغییراتی مؤثر گردد و وضعیت مطلوب دسترس پذیرتر شود. ملت ایران در طول سال ها مجاهدت خالصانه خود، با جانفشانی ها و ایثارهای خویش و لبیک گفتن به ندای الهی امام و قائد خویش، در پیش چشمان بهت زده عالمیان، طاغوت زمان را ساقط کردند تا به حکومت الله تحقق بخشند. بعد از گذشت 4 دهه و فراز و نشیب های موجود در حیات انقلاب اسلامی، پرسش از آرمان های انقلاب و بررسی عملکرد نظام در تحقق این آرمان ها در تعامل با ملت، پرسشی بایسته است. به بهانه روز 12 فروردین روز جمهوری اسلامی و جشن ملت ایران برای استقرار نظامی با رأی 98.2 درصدی، به سراغ یکی از برجسته ترین تحلیلگران مسائل ایران رفته ایم. جناب آقای دکتر علی مطهری نماینده مردم شریف تهران، ری، شمیرانات، اسلامشهر و پردیس در مجالس هشتم، نهم و دهم و نایب رئیس مجلس است. توجه مخاطبین ساعد نیوز را به مطالعه این مصاحبه دعوت می کنیم:
ساعد نیوز: چه آرمان هایی ملت ایران را به سمت انقلاب اسلامی سوق داد؟
دکتر علی مطهری: این آرمان ها را باید در دل شعارهایی جست که ملت در طول نهضت اسلامی می دادند. استقلال، آزادی و اسلام سه عنصر اساسی این حرکت بودند. استقلال سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی، آزادی تفکر و آزادی بیان و حاکمیت اسلام اینها آن چیزهایی بود که مردم را به دلیل کمبودها و کاستی هایی که در زمان رژیم گذشته به قیام تحت رهبری امام خمینی ترغیب کرد و این قیام به نتیجه رسید. در آن دوره ما استقلال نداشتیم. ما از آمریکا و شوروی، البته بیشتر از آمریکا، دستور می گرفتیم. ایران ژاندارم آمریکا در منطقه بود. استقلال اقتصادی نداشتیم. به طور مثال، به ما می گفتند این مقدار گندم بکارید و بقیه را از آمریکا وارد کنید یا این که فلان مقدار برنج بکارید و بقیه را از تایلند وارد کنید. به لحاظ فرهنگی نیز ما استقلال نداشتیم. غربزدگی شدید حاکم بود. آزادی بیان و تفکر نبود و اسلام نیز در کشور حاکم نبود. رژیم گذشته، فساد و فحشا را گسترش می داد. مشروبات الکلی در سطح جامعه عرضه می شد و خیلی مسائل دیگر. در سال 55 تاریخ اسلامی با تاریخ شاهنشاهی جایگزین شد و اینها همه برای کنار زدن اسلام از صحنه صورت می گرفت. به هر صورت، این مسائل ملت را تحریک کرد و امام خمینی هم از این موقعیت به صورت مؤثر استفاده کرد و نظام اسلامی ایران شکل گرفت.
ساعد نیوز: به نظر حضرتعالی در طی این چهل سال چه اندازه ما در مسیر تحقق آرمان های بنیادین انقلاب اسلامی و نظام مقدس جمهوری اسلامی قدم برداشته ایم و موفق بودیم؟
دکتر علی مطهری: تعیین درصد موفقیت خیلی دشوار است. اما باید عرض کنم که در بعضی قسمتها توفیقاتی داشته ایم و در برخی قسمت ها نیاز به کار و تلاش داریم. در زمینه استقلال سیاسی واقعاً ما خودمان برای خودمان تصمیم می گیریم. در استقلال اقتصادی هم توفیقاتی داشتیم ولی مدیریت مان خوب نیست. استقلال فرهنگی هم داریم. اما درباره آزادی بیان و آزادی تفکر در نقطه خوبی قرار نداریم. ما وضعیت مطلوبی درباره آزادی بیان نداریم. با منتقدان برخورد خوبی نمی شود و این به صلاح کشور نیست. در مسأله عدالت هم که جزو آرمان های انقلاب اسلامی بود ما با فراز و نشیب هایی مواجه هستیم. فاصله روستاها و شهرها بسیار زیاد بود. تا حدودی کم شده است. اما هنوز ما نیاز به کارهای بیشتری داریم. عده ای سیر سیر هستند و عده ای گرسنه. تفاوت زیادی میان اقشار مردم وجود دارد. ما نتوانستیم عدالت اجتماعی را به صورت مؤثری برقرار کنیم. از نظر حاکمیت احکام اسلامی هم به صورت نسبی موفق بوده ایم.
ساعد نیوز: اگر بخواهیم کارنامه هشت ساله دولت تدبیر و امید را از منظر آرمان های انقلاب اسلامی بررسی کنیم، چه ارزیابی ای ارائه می دهید؟
دکتر علی مطهری: اگر بخواهیم یک ارزیابی کلی از دولت آقای روحانی در این هشت سال ارائه دهیم باید این کار را در بستر شرایط موجود انجام دهیم. در سال های ابتدایی دولت بعد از تصویب برجام یک گشایش هایی صورت گرفت. البته عده ای راضی نبودند که برجام اجرا شود. با آمدن آقای ترامپ، برجام عملاً از اثر افتاد. خوب در دوره آقای روحانی یک عواملی وجود داشت که در عملکرد دولت تأثیرگذار بودند. عوامل طبیعی مثل سیل و زلزله، روی کار آمدن ترامپ در آمریکا. واقعاً ترامپ یک پدیده استثنایی بود. فشار حداکثری دولت ترامپ در تاریخ 42 ساله انقلاب سابقه نداشت. عامل سوم، بیماری کرونا بود که هر دولتی را از حالت طبیعی خارج می کند. با توجه به این شرایط ویژه، عملکرد آقای روحانی را باید متوسط ارزیابی کنیم. تصمیم درباره بنزین واقعاً بی موقع و ناشیانه صورت گرفت و به صورت بدی اجرا شد. با معترضان هم رفتار درستی نشد. منهای حادثه بنزین باید بگویم که این دولت یک دولت متوسط بود. در قسمت آزادی بیان، عملکرد خوبی نداشته است. البته بخشی از این موضوع دست قوه مجریه است و بخشی دیگر در دست قوه قضائیه است. اما باز نقش قوه مجریه قابل اغماض نیست. بعد از آمدن آقای رئیسی اوضاع کمی بهتر شده است. نیازی نیست وقتی کسی در یک جمع 50 نفره انتقادی را مطرح میسازد، ما او را با اتهام تشویش اذهان عمومی مواجه کنیم یا کسی که در تجمعی شرکت می کند به اقدام علیه امنیت ملی متهم شود. اینها موارد غیرضروری است که فقط برای کشور دردسر ایجاد می کند و بهانه ای میشود دست دشمنان ما که علیه مان تبلیغ کنند و ما را محکوم به نقض حقوق بشر کنند. این رفتارها باید کنار گذاشته شوند.
ساعد نیوز: پیشبینی تان درباره انتخابات خرداد 1400 چیست؟ کدام دولت می تواند مؤثرتر در مسیر تحقق آرمان ها قدم بردارد؟
دکتر علی مطهری: چگونگی دولت آینده به میزان مشارکت مردم در انتخابات بستگی دارد. اگر مردم مشارکت نکنند، فردی تندرو حاکم خواهد شد ولی اگر این مشارکت حداکثری باشد فردی معتدل می تواند به صورت مؤثرتری اهداف انقلاب اسلامی را دنبال کند. به نظرم اگر مشارکت حداکثری نباشد، مشکلاتی برای کشور پیش خواهد آمد که همه مردم چوبش را خواهند خورد و طبیعتاً انتخاب با خود مردم است.
عزیز اکبریان : جمهوری اسلامی میراث استقلال خواهی ملت ایران
