گرفتگی بینی دلایل مختلفی دارد. در این مطلب مروری سریع خواهیم داشت بر دلایل کیپ شدن بینی .در این مطلب مروری سریع خواهیم داشت بر علل گرفتگی بینی. گرفتگی یا احتقان بینی مشکل شایعی است که افراد زیادی با آن درگیر هستند و معمولا با سرماخوردگی معمولی، عفونت سینوسی، آنفلوآنزا و حساسیت یا آلرژی در ارتباط است و ایجاد هر یک از این عوامل می تواند باعث بروز گرفتگی بینی شود. پیامد این حالت ها انسداد بینی است که باعث می شود فرد یا اصلا قادر به تنفس از راه بینی نباشد یا از راه بینی به سختی نفس بکشد. به طور کلی کیپ شدن بینی زمانی رخ می دهد که بافت داخل بینی و نیز عروق خونی که در بینی قرار دارند، متورم شوند و حالت تنگی یا گرفتگی ایجاد کند.در این میان حساسیت به برخی مواد همچون گرد و غبار، گرده های گل و گیاه، گرده های ریز موی حیوانات خانگی و حتی قرار گرفتن در معرض دود سیگار هم می تواند باعث بروز گرفتگی و حتی تشدید این حالت شود. البته برخی افراد به طور مزمن دچار کیپ شدن بینی هستند و دلیل مشخصی برای احتقان وجود ندارد که به این وضعیت رینیت غیر آلرژیک می گویند. در برخی از این افراد که دچار کیپ شدن بینی هستند گاهی آبریزش بینی وجود دارد و در برخی افراد مشاهده نمی شود.
مهم ترین عملکرد بینی:
تنفس است؛ بدین معنی که اگر تنفس از راه بینی مختل شود، اکسیژن خون کمتر از حد نرمال خواهد بود. مکانیسم های متعددی برای توجیه کاهش اکسیژن در اثر انسداد بینی شرح داده شده است که از جمله آنها می توان به «کاهش تبادل آلوئولی ریه در تنفس دهانی، کاهش فید بک ناشی از تماس جریان هوا با سطوح مخاطی بینی و مستعد شدن بیمار به حملات متعدد آپنه خواب» اشاره کرد. مقاومت داخل بینی یک مقاومت متغیر است. شرایط محیط و سیستم سمپاتیک و پاراسمپاتیک همان گونه که پیوسته بر روی قلب انسان تاثیر می گذارند، بر روی بینی نیز تاثیری همیشگی دارند، به طوری که بینی و شرایط مقاومت داخل بینی طی ۲۴ ساعت در حال تغییر و تحول است.
در بعضی افراد سیکل بینی وجود دارد و یک طرف بینی پرخون تر از طرف مقابل است؛ یعنی یک طرف بینی از طرف دیگر گرفته تر است ولی برآیند تنفس از راه بینی طبیعی است. معمولا ۸۰ درصد افراد به طور طبیعی این سیکل بینی را دارند.
برای درمان گلودرد چه کار کنیم؟
عوامل متعدد عصبی و هورمونی از طریق سیستم سمپاتیک و پاراسمپاتیک بینی را تحت تأثیر قرار می دهند؛ مثلا حالت ترس و وحشت با تحریک سمپاتیک موجب انقباض عروق مخاطی بینی و باز شدن بینی می شود. خشم، اضطراب و افسردگی با تحریک پاراسمپاتیک موجب پرخونی و اتساع بافت های گشاد شونده موجود در شاخک های بینی می شود. هورمون ها هم همین طور تاثیر می گذارند؛ مثلا استروژن با کند کردن اثراستیل کولین استراز موجب افزایش غلبه پاراسمپاتیک می شود.
علت گرفتگی بینی چیست؟
در بیشتر موارد گرفتگی بینی موقتی است. درهرحال باید دید که علت این مشکل موقتی یا بعضا دائمی چیست؟
۱. عفونت های ویروسی
یکی از اصلی ترین عوامل گرفتگی بینی سرماخوردگی های عادی و متداولی است که همگی به آنها دچار می شویم. ویروس های مختلف باعث سرماخوردگی می شوند و با ایجاد عفونت ما را درگیر گرفتگی بینی می کنند. «راینوویروس» (rhinovirus) رایج ترین ویروس سرماخوردگی انسانی است. سرماخوردگی های ویروسی در کنار مشکل گرفتگی بینی، دردسرهای دیگری مثل: عطسه، سرفه و گلودرد هم ایجاد می کنند.
۲. حساسیت رینیت یا ناشی از التهاب مخاط بینی
حساسیت «رینیت» (rhinitis) یا ناشی از التهاب مخاط بینی هم بسیار مشکل متداولی است. وقتی سیستم ایمنی بدن نسبت به ماده ای که عموما خطرناک نیست، واکنش هایی شدید بروز می دهد، دچار حساسیت «رینیت» می شویم. گردوخاک و شوره ی سر و موی بدن حیوانات از جمله محرک هایی هستند که باعث بروز چنین حساسیتی می شوند. وقتی حساسیت «رینیت» به وجود می آید، علاوه بر گرفتگی بینی، مشکلات دیگری نظیر: عطسه کردن، آبریزش بینی و خارش چشم هم رخ می دهد. علت وقوع حساسیت رینیت در برخی از افراد مشخص نیست، ولی به نظر می رسد که این نوع از حساسیت تاحدی ارثی است.
۳. حساسیت رینیت شغلی
این حساسیت هم دقیقا مشابه مورد قبلی است با این توضیح که در مواردی رخ می دهد که فرد در محل کار با ماده ای حساسیت زا در تماس است. علائم حساسیت «رینیت شغلی» هم شامل این موارد است: گرفتگی بینی، خارش چشم ها و سرفه. افرادی که با مواد شیمیایی، خاک اره و حبوبات سروکار دارند، بیشتر درمعرض ابتلا به چنین حساسیتی هستند.
۴. حساسیت رینیت بارداری
بارداری روی قسمت های مختلف بدن اثر می گذارد. ظاهرا در برخی از افراد، بینی هم از این اثرات بی نصیب نمی ماند و حساسیت رینیت به وقوع می پیوندد. در دوران بارداری، هورمون استروژن و پروژسترون در بدن مادر افزایش پیدا می کند. این افزایش همراه با بیشترشدن جریان خون می تواند باعث تورم و التهاب پوسته و غشای مخاطی درون بینی شود. علائم این مشکل هم عطسه کردن و گرفتگی بینی است. حساسیت رینیت بارداری می تواند در هر مقطعی از دوران حاملگی رخ بدهد، اما بعد از زایمان، خیلی زود رفع خواهد شد.
۵. رینیت آتروفیک
زمانی که غشای مخاطی بینی نازک و سفت می شود، رینیت «آتروفیک» رخ می دهد. ممکن است پوسته هایی نیز در درون بینی ایجاد شود. این وضعیت و پوسته های موجود در داخل بینی، شرایط رشد باکتری ها را آسان تر می کنند و در نتیجه عفونت شکل می گیرد. چنین مشکلی بیشتر در کسانی دیده می شود که چندین بار عمل بینی انجام داده اند.
