یبوست در اغلب کودکان بر اثر خوردن غذاهای چرب و دارای فیبر کم به وجود می آید. این مشکل ممکن است شامل نوشیدن زیاد لبنیات و در کنار آن نخوردن میوه جات و سبزیجات به وجود آید. بهترین راه درمان یبوست، اصلاح سبک زندگی و افزایش تحرک و رژیم غذایی پر فیبر و نوشیدن آب کافی و در کنار آن استفاده از ملین ها و مسهل های گیاهی است. گاهی خوردن یک دم کرده به خصوص یا مصرف یک میوه می تواند مشکل یبوست شما را درمان کند. اما گاهی این مسئله از حالت طبیعی خارج شده و آزار دهنده می شود. بنابراین، برای دریافت نتیجه ی سریع تر باید به خوردن داروهای ملین و مسهل روی آورید. اما مسئله ی اصلی این است که ملین و مسهلی را مصرف کنید که گیاهی باشد. ما به شما یکی از قویترین ملین ها و مسهل های گیاهی را معرفی میکنیم که برای مصرف نیاز به نسخه پزشک نداشته باشد ولی ملین و مسهل مورد تائید پزشکان باشد.
مشخصات گیاه شناسی فلوس
فلوس یا خیار شنبر یا خرنوب هندی (نام علمی: Cassia fistula) درخت برگریز و بلندی است که جهت ساخت دارو، الوار چوبی و دیدن کاشته می شود. طول درخت آن حدود ۱۲ متر است. فلوس گل ملی کشور تایلند است.
در ایران فلوس را با نام های خرنوب هندی و خیار شنبر می شناسند. برگ های درخت فلوس به رنگ زرد و سبز تیره بوده و دانه اش به قطر 30 - 50 سانتیمتر است که درون پوسته ای شبیه به لوبیا قرار گرفته است. در داخل این دانه ها مایع چسبنده تیره رنگی وجود دارد که به آن عسل می گویند. طعم این مایع کمی شیرین بوده اما بوی چندان خوشایندی ندارد. برای استفاده از فلوس پوسته آن را کمی روی آتش گرم می نمایند تا عسل خارج گردد.
خواص مصرف فلوس برای یبوست نوزادان
فلوس گیاهی است که به طور گسترده در طب سنتی مورد استفاده قرار گرفته است. فلوس دارای خواص بی شماری است و از آن در درمان بیماری های گوارشی، چشمی، درد مفاصل، مشکلات روده و کبد استفاده می شود. هم چنین در درمان عفونت های مختلف کاربرد دارد. گیاه فلوس در مناطق گرمسیری مانند هند، چین و آفریقا یافت می شود. این گیاه دارای گل های زرد و برگ های سبز تیره است. دانه های این گیاه در غلاف هایی مانند لوبیا قرار دارد.
در سال های اخیر دانه فلوس محبوبیت زیادی پیدا کرده است و برای حفظ سلامت چشم، اصلاح حرکات روده، تسکین درد، درمان سرماخوردگی و آنفولانزا، بهبود عملکرد کبد و حتی فلوس برای نوزادان نیز مورد استفاده قرار می گیرد. در طب سنتی فلوس برای درمان دل درد و یبوست در نوزادان مورد استفاده قرار می گیرد. البته بهتر است پیش از استفاده از هر گونه دارو برای نوزاد (گیاهی یا شیمیایی) به پزشک کودک مشورت کنید. تا ایمنی، نحوه مصرف و دوز آن را مشخص کند.
فلوس دارای ترکیباتی است که تاثیری مشابه داروی آمودین دارد که موجب درمان یبوست می شود. نوشیدن روزانه دمنوش فلوس باعث رطوبت روده و تسهیل حرکت آن می شود. عصاره دانه های فلوس موجب روان شدن مدفوع می شود و درد ناشی از یبوست را کاهش می دهد.
مهم ترین خاصیت این گیاه که اغلب برای نوزاد کاربرد دارد، مسهل بودن آن است. طبق مطالعاتی که روی 30 کودک یک تا شش سال مبتلا به یبوست شدید در مرکز بهداشت و طب سنتی اردبیل در سال 94-93 انجام گرفت، تعیین شد که در درمان یبوست نوزادان، فلوس موثر است.
فلوس از نظر ترکبیات بسیار شبیه به داروی آمودین است و ترکیبات موجود در این فرآورده اثرات ملین دارد؛ از آن در درمان تنبلی روده استفاده می گردد در نتیجه یبوست را برطرف می نماید. اگر نوزادتان دچار یبوست شده است، نوشاندن روزانه مقداری دمنوش فلوس به او، موجب روان شدن مدفوع می گردد و درد ناشی از یبوست را کاهش می دهد.
بر طبق مطالعه نیمه تجربی در سال 93-94 بر روی 30 کودک یک تا شش سال مراجعه کننده به مرکز رشد گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی و مراکز طب سنتی اردبیل که دارای یبوست عملکردی بودند انجام شد. و پس از تشخیص، بیماران تحت درمان یبوست قرار گرفتند. در این مطالعه مسهل و ملین بودن گیاهان دارویی فلوس و ترنجبین بر اساس خصوصیاتی که در منابع طب سنتی از قبیل قانون ابن سینا، اسرار گیاهان دارویی و گیاهان دارویی معطر 1 و 2، برای آن مذکور شده مشخص گردیده است. با معلوم کردن مواد مؤثر فلوس و ترنجبین از جمله تانن، پکتین، لیسیتین و آنتراکینون و تعیین دوز مصرفی مناسب، و ترکیب و عصاره گیری این دو گیاه طبق متون سنتی انجام شده و بصورت خوراکی مورد مصرف 30 کودک 6-1 سال انجام گرفت. نتایج این مطالعه نشان داد که عصاره فلوس و ترنجبین بدلیل ترکیبات شیمیایی که دارند در بهبود 90% یبوست کودکان 6-1 سال مؤثر می باشد.
طریقه مصرف فلوس به عنوان ملین
- برای مصرف خواص این ماده، باید غلاف آن را به طور مستقیم بر روی حرارت بگیرید تا بشکند و منتظر بیرون آمدن شیره آن باشید.
- معمولاً این شیره چسبنده را به عنوان ماده ای ملین مورد استفاده قرار می دهند.
- بعد کمی آب جوش همراه با یک قاشق مرباخوری روغن بادام شیرین یا گل سرخ روی پرده ها و شیره جدا شده بریزید و بعد لعاب دادن، صاف نموده و با خیال راحت استفاده کنید.
- این ملین حتی برای کودکان مناسب و بدون عارضه است و به خوبی یبوست را رفع می کند.
سخن آخر
در طب سنتی فلوس برای نوزادان در درمان یبوست استفاده می شود. اما پژوهش ها نشان می دهد که در مصرف این گیاه باید جانب احتیاط را نگاه داشت. بهتر است در مصرف فلوس برای نوزادان جانب احتیاط را رعایت کنید. زیرا هنوز تحقیقات کاملی بر روی عوارض جانبی مصرف آن برای نوزادان انجام نشده است. برای بزرگسالان نیز با وجود مزایای زیاد فلوس، از مصرف دانه های فلوس برای مدت طولانی اجتناب کنید، زیرا دارای موادی است که باعث ملانوز روده می شود. همچنین زنان باردار نباید از این دانه ها استفاده کنند، زیرا ممکن است باعث بروز زایمان زودرس شود.