فواید و مضرات گیاه افتیمون

نام علمی آن Cuscuta است و از تیره پیچک ها(Cuscuta epithymum) می باشد . گیاه افتیمون معمولا با گیاه کشوث اشتباه گرفته می شود . گیاهی که معمولا در عطاری ها به نام افتیمون به فروش می رسد چیزی غیر از گیاه کشوت نیست که البته به علت شباهت ظاهری آن با افتیمون اشتباها با نام افتیمون عرضه می شود. این دو گیاه از نظر خواص و عملکرد کاملا متفاوت از یکدیگر هستند . افتیمون گیاه علفی یکساله و پیچنده که به حالت انگلی بر روی عده ای از گیاهان علفی به سر می برد . شاخ و برگ آن مانند ریسمان باریک و از خانواده سس ها (انگل) است . معمولا به دور هر گیاهی می پیچد . مایل به زرد ، ساقه های آن ظریف ، باریک ، قابل انعطاف ، صاف و منشعب است . برگ های آن بسیار ریز است .گل های آن ریز مایل به زرد و صورتی دیده می شود .گل های آن ریز و مایل به زرد و صورتی دیده می شود . گل های آن مرکب از قطعات پنج تایی و مجتمع و به وضع فشرده یا ظاهر کروی ، در طول ساقه و در کنار فلس ها است . اواخر بهار تا پاییز زمان گل دادن افتیمون می باشد . و طبیعت ان گرم و خشک است.
رنگ ساقه این گیاه تقریبا کرمی مایل به زرد و قرمز است. برگ های آن بسیار ریز و دارای گل های مایل به زرد و صورتی می باشد. افتیمون در بسیاری از نقاط جهان موجود است و در دامنه کوه ها تا ارتفاع 2000 متری نیز مشاهده می شود. در ایران در اطراف تهران، کرج، دامنه های البرز، اصفهان، فارس، جزیره هرمز و قشم دیده می شود. همه بخش های گیاه استفاده دارویی داشته و خواص دارویی آن بسته به گیاه میزبان متفاوت خواهد بود.

خواص گیاه افتیمون

1. افتیمون، محلل، ملطف، مفتح سدد، مسهل سودا، مسهل بلغم، مسهل صفرا، منضج اورام، مسکن درد، مفرح قلب، مخرج کرم معده، مصفی خون، مقوی کبد و مقوی معده است؛ ولی بقیه خواص آن به گیاهی بستگی دارد که دور آن می پیچد. افعال و خواص تخم افتیمون، مانند گیاه آن است، ولی قوی تر.

2. افتیمون برای افراد کهنسال، سردمزاجان و سوداوی مزاجان مفید است و بیماری های مغز و اعصاب، سردرد، صرع، تشنج امتلایی، مالیخولیا، مانیا، جنون، افسردگی، کابوس، وسواس سوداوی، فلج، خدر، استرخاء، لقوه، سرطان، درد مفاصل، بیماری های سوداوی، بیماری های پوستی، جوش و لک پوست، نفخ معده و ورم طحال را بهبود می بخشد. افتیمون پیچیده به دور آویشن، به درمان سرطان بسیار کمک می کند.

3. اشتهاآور، ملین و ضداسکوربوت، صفرابر و بادشکن است و در استعمال خارج اثر التیام دهنده دارد.

4. از این گیاه با توجه به صفات درمانی که دارد برای رفع یبوست های ناشی از ضعف عمل دستگاه هضم و یا کمی ترشح صفرا، همچنین دفع گازهای روده استفاده بعمل می آید. در استعمال خارج، محلول های آن که به صورت دم کردن اعضای گیاه در آب به دست می آید. برای شستشوی زخم و جراحات به کار می رود.

5. اشتهاآور، ملین و ضداسکوربوت، صفرابر و بادشکن است و در استعمال خارج اثر التیام دهنده دارد.

6.از این گیاه با توجه به صفات درمانی که دارد برای رفع یبوست های ناشی از ضعف عمل دستگاه هضم و یا کمی ترشح صفرا، همچنین دفع گازهای روده استفاده بعمل می آید. در استعمال خارج، محلول های آن که به صورت دم کردن اعضای گیاه در آب به دست می آید. برای شستشوی زخم و جراحات به کار می رود.

7. نوشیدن جوشانده افتیمون، قاتل دیدان و مخرج کرم معده و روده است. خوردن افتیمون با اسطوخودوس، صرع سوداوی، صرع بلغمی، فلج، لقوه، تشنج امتلایی و خدر را برطرف می کند. خوردن چهار درهم افتیمون کوبیده شده با کمی عسل و اندکی نمک، مسهل قوی سودا و بلغم است. خوردن شش درهم افتیمون با ماءالجین، مالیخولیا و سردرد سداوی مشارکتی با قلب را بهبود می بخشد. خوردن شش درهم افتیمون با شش درهم افسنتین برای درما نمالیخولیا مقید است.

8. چنانچه افتیمون کوبیده شده را با مویز منقی به صورت یکنواخت مخلوط کنید و از آن ها حب بسازید، قورت دادن پنج تا ده درهم آن به درمان مالیخولیای مراقی کمک می کندقی کردن فضولات سوداوی با خوردن افتیمون، کمی شحم حنظل و کمی سقمونیا، برای مالیخولیای سوداوی بسیار مفید است؛ به شرطی که پیش از آن، فضولات را نضج داده و بیمار را فصد کرده باشید.

9. اگر افتیمون را کمی در آب حرارت دهید تا چند جوش بخورد، سپس از حرارت دور کنید و پس از افزودن مقداری گلقند، همه را بمالید تا عصاره اش وارد آب شود، نوشیدن آب صاف کرده آن، اخلاط فاسد سوداوی سر را تنقیه و کابوس ناشی از بخارهای سوداوی معده را برطرف می کند.

10. چنانچه هفت درهم افتیمون کوبیده شده را با هفت درهم سکنجبین ساده به صورت یکنواخت مخلوط کنید، خوردن آن مسهل بسیار قوی سودا و منقی طحال است و مداومت به مصرف آن یک مرتبه در هر هفته، به درمان مالیخولیای طحالی، مانیا، جنون و همه بیماری های سوداوی سرد کمک می کند.

11. اگر شش درهم افتیمون را با ده درهم مویز منقی مخلوط کنید و در آب بریزید و مدتی کم حرارت دهید تا چند جوش بخورد، نوشیدن آب صاف کرده آن به همراه دمنوش بنفشه و با درنجبویه یا گل گاو زبان،

12. مخرج کرم معده و روده است و وسواس سوداوی را بهبود می بخشد.

13. چنانچه شش درهم افتیمون را در مقداری شیر تازه دوشیده شده گوسفند بخیسانید، نوشیدن آن به درمان سردرد سوداوی کمک می کند؛ به شرط آن که پیش از آن، فضولات سوداوی را نضج داده باشید.

14. اگر ده درهم افتیمون را در نیم وطل شیر تازه دوشیده شده بخیسانید، روزانه نوشیدن آن با پانزده مثقال سکنجبین به مدت یک هفته، برای بهبود سردرد سوداوی، مالیخولیا، تشنج امتلایی، توحش و خفقان مجرب است. خوردن هشت درهم افتیمون با شیر تازه دوشیده شده و شکر، مالیخولیا، مانیا، جنون، کابوس و بیشتر بیماری های سوداوی را برطرف می کند.

15. اگر ده درهم افتیمون را در یک من شیر تازه دوشیده شده بخیسانید و پس از صاف کردن، پانزده درهم سکنجبین ساده به آن بیفزایید تا بریده شود و سپس آن را بچلانید، نوشیدن آب به دست آمده به مدت هشت روز متوالی، برای درمان تشنج و خدر مفید است.

طرز استفاده و مقدار مصرف افتیمون

بهترین طریقه مصرف گیاه افتیمون این است که مقداری از گیاه خشک شده را در داخل کیسه پارچه ای بریزید و آن را بجوشانید. پس از دو جوش، کیسه را از داخل آب خارج کرده و آن را فشار دهید و محلول به دست آمده را استفاده نمایید.
توجه داشته باشید گیاه افتیمون لینت آور است و بایستی به مقدار کم و با احتیاط مصرف شود.

نکات مهم در مورد نحوه مصرف افتیمون

گیاه افتیمون را نباید زیاد جوشاند. جوشیدن زیاد گیاه و به مدت طولانی از خواص دارویی گیاه کم می کند. لازم است گیاه را مقداری بیشتر از حالت دم کردن بجوشانید تا مواد دارویی وارد آب شود.
از زیاد خرد کردن و کوبیدن افتیمون خودداری کنید، چون بافت گیاه بسیار نرم است و این کار باعث از بین رفتن ترکیبات شیمیایی موجود در گیاه می شود. به طور کلی هنگام مصرف نباید آنرا نرم کوبید و یا زیاد جوشاند بلکه باید با شعله غیر مستقیم و خیلی آهسته و طولانی مدت دم بکنید.
گیاه افتیمون را در جای خشک و خنک، دور از تابش مستقیم خورشید نگهداری کنید.
بیشترین مقدار مصرف افتیمون، روزانه 15 گرم است که لازم است این مقدار به صورت 3 تا 4 بار در روز و در طول 10 دقیقه مصرف شود.

مضرات افتیمون (موارد احتیاطی و منع مصرف)

زیاده روی در مصرف افتیمون باعث افسردگی می شود.
استفاده از گیاه افتیمون برای زنان باردار، مادران شیرده و کودکان زیر 5 سال مضر است.
مصرف افتیمون برای افراد دارای مزاج گرم مضر است و این افراد بایستی آن را با مواد مصلح مانند کتیرا و بنفشه مصرف کنند. همچنین زعفران و صمغ عربی نیز از خوراکی های مصلح این گیاه می باشند.