به گزارش سایت خبری ساعد نیوز، جعبه دنده های دستی اولین نوع از گیربکس هایی بود که ساخته شد و برروی خودروها نصب شدند. از اولین روزهای تولید جعبه دنده های دستی تابحال پیشرفت های بسیاری در تولید این نوع گیربکس ها رخداده است
جعبه دنده دستی چیست؟
جعبه دنده دستی که به آن سیستم انتقال دستی، یا انتقال استاندارد و به صورت خلاصه MT می گویند، یک سیستم انتقال قدرت موتور چند سرعته است که در این سیستم راننده برای تعویض دنده باید از اهرم دنده و کلاچ استفاده کند. (در خودروها کلاچ معمولا یک پدال پایی و در موتورسیکلت ها یک اهرم دستی است.
اما بخش اصلی جعبه دنده در زیر کاپوت ماشین قرار دارد، جایی که مجموعه پیچیده ای از شفت ها و چرخ دنده ها روی محورهایی به سمت جلو و یا عقب حرکت می کنند.
در حال حاضر، بیشتر خودروهای جدیدی که به بازار می آیند، از گیربکس اتوماتیک استفاده می کنند تا هم رانندگی ساده تر و راحت تر شود و هم تمرکز راننده بیشتر باشد. در بعضی از خودروها برای تعویض دنده اتوماتیک، دو دسته پشت فرمان قرار گرفته است که راننده با استفاده از آنها می تواند دنده را کم و زیاد کند و نیازی نیست تا کار دیگری انجام دهد.
جعبه دنده دستی اتومات، چیزی مابین جعبه دنده دستی و گیربکس اتومات است که تعویض دنده توسط راننده انجام می شود اما دیگر احتیاجی به استفاده از پدال کلاچ ندارد.
غیر از پدال کلاچ، برای تعویض دنده از اهرم استفاده می شود. داخل هر جعبه دنده تعدادی میله قرار دارد که به چرخ دنده ها متصل است و ابتدای هر میله شکافی وجود دارد. در هنگام تعویض دنده اهرم داخل آن شکاف ها قرار می گیرد و تعویض دنده انجام می شود.
جعبه دنده دستی چه مزایایی دارد؟
با اینکه تمام خودروهایی که از گذشته به بازارکشور وارد شده اند همگی از نوع دستی اند، اما هنوز هم خیلی از افراد از مزایای استفاده از جعبه دنده های دستی اطلاعات کافی ندارند. استفاده از جعبه دنده های دستی مزایای زیادی دارد که در ادامه به بررسی تخصصی آنها خواهیم پرداخت، اما از مهمترین این مزایا می توانیم به کنترل بیشتر و حتی مصرف سوخت کمتر اشاره کنیم.
جعبه دنده های دستی ارزان تر اند
جعبه دنده های دستی در مقایسه با جعبه دنده های اتوماتیک دارای قیمت بسیار کمتری هستند. علت این امر استفاده از قطعات کمتر برای تولید جعبه دنده های دستی است. براساس یک بررسی انجام شده در آمریکا میانگین قیمت جعبه دنده های دستی و اتوماتیک دارای 1000 دلار تفاوت با یکدیگر بوده اند.
هزینه های نگهداری کمتر
از آنجا که جعبه دنده های دستی دارای قطعات کمتری هستند در صورت بروز آسیب هزینه های کمتری به مصرف کنندگان تحمیل می شود. جعبه دنده های دستی سرویس های کمتری در مقایسه با جعبه دنده های خودکار دارند.
همچنین در صورت نیاز به تعویض روغن، جعبه دنده های دستی مجددا هزینه کمتری را به خریداران تحمیل می کنند.
آسیب دیدگی و خرابی کمتر
برخلاف انتظار جعبه دنده های اتوماتیک احتمال خرابی بالاتری دارند. در صورت بروز مشکل برای جعبه دنده های اتوماتیک هزینه های تعمیر و نگهداری به مراتب بالاتر و گران است. تعمیر جعبه دنده های اتوماتیک در کشورهای خارجی دستمزد حداقل 1500 دلاری نیاز دارد و در صورتیکه نیاز به تعمیرات اساسی باشد، این هزینه تا 4 هزار دلار هم افزایش پیدا می کند.
بیشترین احتمال خرابی قطعات موجود در جعبه دنده های دستی مربوط به کلاچ است که با تعویض آن مشکل به راحتی رفع می شود. حتی در صورت بروز مشکل برای جعبه دنده خودرو همچنان قابلیت عملیاتی دارد، در صورتیکه اگر خودرو جعبه اتوماتیک شما دچار آسیب دیدگی شود دیگر قابلیت حرکتی ندارد.
جعبه دنده دستی مصرف سوخت کمتری دارد
با اینکه این قانون قابل تعمیم به کل نیست، اما به میانگین خودروهایی که جعبه دنده دستی دارند مصرف سوخت کمتری هم از خود نشان داده اند. همچنین در یک بررسی ساده هم می توان مشاهده کرد که خودرووهایی که از نسخه اتوماتیک جعبه دنده استفاده می کنند دارای مصرف بالاتری هم هستند.
جعبه دنده های دستی هدررفت نیرو کمتری دارند و به همین دلیل مصرف سوخت در جعبه دنده های دستی کمتر است.
کنترل بهتر در گیربکس های دستی
در خودروهایی که جعبه دنده دستی دارند کنترل راننده روی خودرو بیشتر است. همچنین هرزمان که تمایل داشته باشید می توانید برای تعویض دنده یا دنده معکوس اقدام کنید. در آن سوی قضیه خودروهای با جعبه اتوماتیک چنین قابلیتی ندارند.
در خودورهای با گیربکس دستی تمرکز و تسلط راننده برروی خودرو بیشتر می باشد و این نکته ای است که بسیاری از راننده ها به آن علاقه زیادی دارند.
توانایی حرکتی بیشتر
اگر دقت کرده باشید تمام ابرخودروها و خودروهای اسپرت در نمونه جعبه دنده دستی تولید می شوند. اگر به دنبال دلیل آن هستید باید گفت که در خودروهای دستی توانایی حرکتی بهتری وجود دارد و در زمان دقیق تری می توانید دنده خودرو را عوض کنید.
در این صورت هدر رفت انرژی خودرو به خوبی کاهش پیدا می کند و این یکی از مهمترین دلایلی است که در خودروهای اسپرت به استفاده از جعبه دنده های دستی پرداخته می شود.
همچنین در جعبه دنده های دستی درصورتی که باتری خودرو کاملا خالی باشد می توان با هل دادن ماشین را روشن کرد. اما در جعبه دنده های اتوماتیک در صورت معیوب بودن باتری هیچ راه حلی به غیر از یک باتری سالم وجود ندارد.
جعبه دنده ها دستی چه معایبی دارند؟
درکنار مزایایی که تابحال درمورد جعبه دنده های دستی اعلام کردیم، باید کمی هم به معایب آنها پرداخت. جعبه دنده های دستی با اینکه معمول ترین نوع از گیربکس های موجود در بازار اند اما در بین رانندگان غیر حرفه ای مطلوبیت کمتری دارد.
خصوصا اگر در شهرهای پرترافیک زندگی کنید خودرویی که دارای جعبه دنده دستی است دشواری بیشتری در استفاده دارد. اگر راننده با تجربه ای نباشید، استفاده از جعبه دنده در جاده های ناهموار و کوهستانی برای شما حتما خطرساز است.
خودروهایی که دنده دستی دارند در جاده های شلوغ و یا شهرهایی که ترافیک زیادی دارند، استهلاک بیشتری هم دارند. همچنین همواره استفاده از خودروها با جعبه دنده دستی نیاز به آموزش و مهارت بیشتری دارد.
در پایان باید به یک نکته جالب در مورد جعبه دنده های دستی اشاره کنیم. در کشورهای پیشرفته و همچنین برند های معروف خودروسازی، بیشتر خودروهای تولیدی دارای جعبه دنده های اتوماتیک هستند. این مضوع باعث شده است تا تعداد افرادی که توانایی راندن خودرو با گیربکس دستی را دارند بسیار کمتر باشد و احتمال سرقت چنین خودروهایی نیز کمتر از خودروهای اتوماتیک شده است.