حالت تهوع صبحگاهی و نکات مهم در مورد آن 

به جز بارداری،دیگر چه چیز هایی باعث تهوع صبحگاهی میشود؟ تهوع این احساس را میدهد که شما قصد دارید، محتویات درون معده تان را خالی کنید که اغلب با عرق کردن ، درد شکم و یا گرفتگی همراه است.طبق مطالعات انجام شده، بیش از نیمی از زنان باردار تحت تاثیر این مشکل قرار میگیرند و به دلیل تغییرات هورمونی میباشد که در سه ماه اول بارداری رخ میدهد.

در حالی که ممکن است حاملگی علت شناخته شده ای درباره این بیماری باشد. اما تنها دلیل این نیست.در ادامه این بخش درباره شرایط دیگری که ممکن است باعث تهوع صبحگاهی شود ، توضیح خواهیم داد.

علت حالت تهوع صبحگاهی

هم مردان و هم زنان ممکن است با احساس حالت تهوع از خواب بیدار شوند. در ادامه، به چند نمونه از مواردی که علت حالت تهوع و سرگیجه صبحگاهی است اشاره شده است.

بارداری

حالت تهوع و سرگیجه از علائم اولیه بارداری هستند که در حوالی هفته ششم ظاهر می شوند. این علائم معمولا بین هفته های ۱۶ و ۲۰ از بین می روند. علت سرگیجه و حالت تهوع صبحگاهی تغییرات هورمونی در سه ماهۀ اول بارداری است که بیش از نیمی از خانم های باردار آن را تجربه می کنند. حالت تهوع صبحگاهی فقط به صبح محدود نمی شود و ممکن است هر زمان دیگری اتفاق بیفتد. بعضی خانم ها در تمام روز حالت تهوع دارند.

پرواززدگی (Jet Lag)، بی خوابی یا زنگ هشدارهای زودتر از معمول ممکن است چرخه خوابتان را به هم بزنند. این تغییرات در الگوی خواب منظم، پاسخ نورواندوکرین (سلول هایی با ترکیبی از خصوصیات سلول های عصبی و سلول های ترشح کننده هورمون) بدن شما را تغییر می دهد که گاهی موجب ایجاد حالت تهوع می شود.

گرسنگی یا قند خون پایین

از وقتی شام می خوریم تا وقتی از خواب بیدار می شویم حدود دوازده ساعت یا حتی بیشتر زمان می گذرد. میزان پایین گلوکز در خون (قند خون پایین) ممکن است شما را دچار احساس سرگیجه، لرز، گیجی، ضعف، حالت تهوع و حتی غش کند. صبحانه نخوردن، به خصوص اگر به صبحانه خوردن عادت داشته باشید، این علائم را بدتر می کند.

افراد دیابتی به دلیل داروهایی که مصرف می کنند ممکن است دچار قند خون پایین شوند. به همین دلیل می توانند بلافاصله بعد از بیداری غذا بخورند تا قند خونشان اُفت نکند. همچنین لازم است درمورد داروها و غذاهای مصرفی شان با پزشک صحبت کنند.

رفلاکس یا بازگشت اسید معده

بازگشت یا رفلاکس اسید زمانی اتفاق می افتد که ورودی معده بعد از خوردن یا نوشیدن به درستی بسته نمی شود و اجازه می دهد اسید معده به درون مری یا حلق برگردد. طعم ترشِ اسید همراه با علائم دیگری مثل سوختگی یا سرفه ممکن است احساس حالت تهوع را در شما ایجاد کند.

بازگشت اسید معمولا در صبح بدتر می شود؛ حتی اگر ساعت ها از آخرین وعده غذایی تان گذشته باشد. درازکشیدن باعث می شود اسید معده به راحتی در مسیر اشتباه حرکت کند. گاهی به همین دلیل است که بعضی افراد با سرفه یا صدای گرفته از خواب بیدار می شوند.

بعضی غذاها به خصوص غذاهای اسیدی موجب رفلاکس صبحگاهی در افراد می شوند، که خودداری از مصرف این مواد به آنها کمک خواهد کرد. بعضی افراد با وعده های غذایی کمتر یا داروی ضداسید موجود در داروخانه از شر علائم خلاص می شوند. داروهای تجویزی در رفلاکس های شدید پیشنهاد می شود.

آبریزش از عقب بینی یا احتقان (گرفتگی) سینوسی

گرفتگی سینوسی به گوش داخلی تان فشار وارد می کند و ممکن است موجب مشکلات معده، سرگیجه، حالت تهوع و استفراغ شود. وقتی آبریزش از عقب بینی دارید، مخاطی که از سینوس به پشت حلق و به درون معده می رود ممکن است موجب حالت تهوع شود.

اضطراب

حالت تهوع صبحگاهی ممکن است به دلیل اضطراب بالا در آن زمان ایجاد شود. ممکن است فرد به خاطر روزی که در پیش دارد دل آشوب باشد؛ برای مثال، ممکن است با اتفاقی پراسترس مثل جلسه ای مهم در ارتباط باشد. افرادی که اختلال اضطراب دارند وقتی احساس نگرانی کنند دچار حالت تهوع می شوند. حالت تهوع اضطراب را بدتر می کند، به خصوص اگر فرد از استفراغ کردن بترسد یا نگران سلامتی خود باشد، که همین موضوع ممکن است چرخه تهوع ناشی از اضطراب را بدتر کند.

بعضی راهکارها تهوع ناشی از اضطراب را بهبود می بخشند. مدیتیشن به افراد کمک می کند ذهن مضطربشان را آرام کنند. همچنین روان درمانی و داروهای ضداضطراب نیز مفیدند. برای بهبود اضطراب صبحی پرمشغله، زود بیدارشدن و یک برنامه صبحگاهی مطمئن بسیار مفید است.

خماری

بعضی داروها از جمله داروهای غیرقانونی، داروهای تجویزی و حتی کافئین ممکن است علائم خماری را ایجاد کند، که حالت تهوع یکی از شایع ترین علائم خماری است. در حالت عادی، وقتی فردی برای مدت طولانی از مواد مخدر استفاده نمی کند، دچار خماری می شود که این حالت در صبح و قبل از استفاده از مواد هم وجود دارد. افرادی که با مصرف داروهای تجویزی دچار حالت خماری می شوند باید با پزشک صحبت کنند. با تغییر برنامه یا کاهش تدریجی دارو نیز می توان به حل مشکل کمک کند.

بهترین راهِ جلوگیری از حالت تهوع صبحگاهی در افرادی که به داروهای مخدر و سایر مواد اعتیاد دارند توقف مصرف است. گروه های حمایتی، روان درمانی، برنامه های گام به گام و توان بخشی های سرپایی یا بستری شدن به این افراد کمک می کند. اگر شب گذشته مقدار زیادی الکل نوشیده باشید، ممکن است حالت تهوع شما نتیجه خماری باشد. بعضی از اثرات الکل شامل قند خون پایین و کمبود آب با حالت تهوع همراه است.

سنگ صفرا

سفت شدن موادی مثل کلسترول موجب تشکیل سنگ کیسه صفرا در کیسه صفرا می شود. وقتی این سنگ در لولۀ ارتباطی بین صفرا و روده گیر کند بسیار دردناک می شود. حالت تهوع و استفراغ ناشی از این مورد اغلب همراه با درد اتفاق می افتد.

شیمی درمانی

حالت تهوع و استفراغ عوارض جانبی نسبتا ثابت شدۀ بعضی از داروهای شیمی درمانی است. این داروها روی بخشی از مغز اثر می گذارند که حالت تهوع و استفراغ را کنترل می کند. همچنین بعضی داروها روی سلول های پوششی معده اثر می گذارند که موجب حالت تهوع و استفراغ می شود.

اگر قبلا به دلیل شیمی درمانی دچار حالت تهوع و استفراغ شده اید، دیدن صحنه هایی مثل بیمارستان، درمانگاه یا فضایی شبیه این موارد و نیز استشمام بوهایی نظیر بوی دارو و مواد ضدعفونی کننده که این موضوع را به شما یادآوری کنند ممکن است موجب حالت تهوع و استفراغ شوند.

رژیم غذایی

تهوع در صبح ممکن است مربوط به چیزی باشد که شما به عنوان صبحانه میل کرده اید حساسیت غذایی یا عدم تحمل غذا نیز باعث تهوع میشود.در برخی موارد دیگر نیز ، خوردن بیش از حد باعث ایجاد احساس تهوع میشود.

گاسترو پازری

گاسترو پازری شرایطی است که در آن عضلات دیواره معده کاهش میابد و یا حتی متوقف میشوند درنتیجه غذا از معده به سمت روده حرکت نمیکند که در چنین شرایطی ، تهوع، استفراغ و درد شکمی ار علائم شایع هستند.

داروهای ضد درد

اپیویید ها یک دسته از داروهایی هستند که برای درمان درد های متوسط تا شدید کاربرد دارد، که عوارض جانبی بسیاری از این داروها تهوع و استفراغ میباشد.

آسیب یا ضربه مغزی

این گونه آسیب ها میتواند موجب تورم در مغز شما شود ، این فشار در جمجمه افزایش میابد و میتواند باعث تهوع و استفراغ شود.استفراغ پس از ضربه به سر، نشان دهنده آسیب های قابل توجهی است و باید تحت مراقبت های فوری پزشکی قرار بگیرند.

مسمومیت غذایی

هنگامی که چیزی را خورده اید یا نوشیده اید،آلوده بوده باشد، بدن به سرعت آن را پس میزند.اگر دچار مسمومیت غذایی شده اید ، ممکن است تهوع ، استفراغ یا اسهال همراه با ناراحتی معده یا گرفتگی شکمی برایتان اتفاق بیافتد ؛ اگر صبح در معرض تهوع قرار گرفتید،ممکن است به دلیل چیزی باشد که شب قبل خورده اید.

گاستروانتریت

گاستروانتریت، مشابه مسمومیت غذایی نیست.اگر چه علائم مشابهی را ایجاد میکند.این عفونت توسط یک ویروس ، باکتری یا انگل ایجاد میشود و از طریق غذا یا آب آشامیدنی از فردی به فرد دیگر منتقل میشود.

کتواسیدوز دیابتی

یک عارضه جدیاست که در هنگام ابتلا به دیابت رخ میدهد و کمبود انسولین باعث میشود که بدن برای شروع به تجزیه کردن چربی ها به جای کربوهیدرات ها ، به عنوان سوخت استفاده کند.این روند باعث ایجاد کتون در جریان خون میشود.کتون های بیش از حد میتوانند علائمی مانند حالت تهوع ، سر درد و تشنگی را ایجاد کنند.در صورت بروز چنین اتفاقی ، حتما با اورژانس تماس بگیرید.

زخم های گوارشی

زخم هایی هستند که روی پوشش داخلی معده و روده تاثیر میگذارند.معمولا باعث درد معده میشوند ، اما همچنان میتواند باعث تهوع و استفراغ نیز شوند.

یبوست

یبوست میتواند موجب تهوع شود. وقتی که ماده هضم شده در کولون شما حمایت میشود، عملکرد کلی سیستم گوارشی را کاهش میدهد و در نهایت منجر به تهوع میشود.

دریا زدگی

زمانی که مغز شما سیگنالهای مربوط به جنبش و حرکت را دریافت میکند ، بیماری های حرکتی رخ میدهد به عنوان مثال:هنگامی که سوار ماشین میشوید ، چشم ها و گوش هایتان به مغزتان فرمان میدهد که در حال حرکت هستید، اما ناحیه گوش درونی به شما کمک میکند تا متعادل شوید و عضلاتتان به مغز میگوید که در حال حرکت نیستید و این سیگنالها میتوانند باعث تهوع ، استفراغ و سرگیجه شود که این اتفاق اغلب در زنان باردار و کودکان اتفاق میافتد.

عفونت گوش داخلی

سیستم و یستیبولار در گردش داخلی شما کمک میکند تا بدن متعادل شود.هنگامی که در معرض عفونت گوش قرار بگیرید، احساس ناراحتی و سرگیجه خواهید داشت که موجب تهوع و استفراغ میشود.

توصیه های خانگی برای رفع حالت تهوع صبحگاهی

اگر حالت تهوع دارید قبل از مصرف هر دارویی به دستشویی بروید. گاهی اوقات دلیل حالت تهوع و درد دل در افراد مختلف نیاز به اجابت مزاج است. معمولا حالت تهوع با استفراغ همراه است. استفراغ باعث از دست رفتن آب بدن می شود. وقتی بدن دچار کم آبی شود، حالت تهوع شدیدترهم می شود. همچنین بدن برای حفظ انرژی نیاز به مواد مقوی دارد. نوشیدن نعناع، بابونه یا چای زنجبیل با عسل اثر مثبتی درکم شدن حالت تهوع دارند.بدن برای حفظ انرژی نیاز به مواد مقوی دارد، خوردن غذای شیرین به حفظ انرژی کمک می کند. البته غذا باید هضم آسانی داشته باشد. غذاهای تند، چرب یا بسیار شیرین، مناسب نیستند. در حالت تهوع از خوردن لبنیات هم پرهیز کنید چراکه لبنیات، باکتری هایی طبیعی دارند که ممکن است با معده سازگار نباشند.وقتی بدن دچار کم آبی شود، حالت تهوع شدیدتر می شود. غذاهایی که بوی تند و شدیدی دارند یا زیاد چرب هستند، حالت تهوع را بدتر می کند. غذاهایی مانند سیب زمینی له شده، پلوی سفید مخصوصا کته یا رشته فرنگی به آرام کردن معده و درمان حالت تهوع کمک می کنند.جوش شیرین نیز به درمان تهوع کمک می کند. جوش شیرین را باید در یک لیوان آب ولرم حل کرد و نوشید. همچنین نوشیدن سرکه سیب به درمان حالت تهوع کمک می کند به طوریکه دو قاشق سرکه سیب را باید با یک لیوان آب ولرم مخلوط کرده و بنوشید.خوردن زنجبیل برای کاهش تهوع خوب است. برای کنترل تهوع بین یک تا چهار گرم زنجبیل در روز می تواند خورده شود ولی در دوران بارداری مصرف زنجبیل هیچ گاه نباید از یک گرم در روز بیشتر شود. زنجبیل را می توان با چای یا دمنوش نیز مصرف کرد. استنشاق بوی لیمو ترش تازه یا سایز مرکبات در تسکین حالت تهوع مفید است. خوردن لیمو ترش خصوصا به شکل یخ زده نیز خوب است.قرار دادن کمپرس سرد پشت گردن در حالت درازکش، باعث بهتر شدن حالت تهوع می شود. بدن برای مبارزه با باکتری یا ویروس موجود در معده به انرژی نیاز دارد بنابراین استراحت لازم است. فردی که دچار حالت تهوع است بهتر است دراز بکشد و از انجام ورزش و حرکت زیاد خودداری کند.اصلا جلوی استفراغ را نگیرید زیرا استفراغ بهترین راه برای بیرون آمدن باکتری ها یا ویروس های موجود درمعده است. اگرچه استفراغ ممکن است ناراحت کننده باشد اما به بهبود بیماری کمک می کند. برای حفظ آرامش هنگام خواب، می توانید یک سطل را در دسترس خود قرار دهید.

اگر فردی صبح از خواب بیدار شد و حالت تهوع داشت، می تواند مقداری نوشابه را کم کم بنوشد یا چوب شور خشک، غلات خشک، نان تست خشک را کم کم بخورد. خوردن این خوراکی ها در طول روز، حالت تهوع را کنترل کرده و به درمان کمک می کنند. در هنگام حالت تهوع باید خوراکی های سبک و ساده خورده شود. بیسکوئیت از جمله این خوراکی هاست اما نباید در خوردن آن زیاده روی کرد.

خوردن مواد غذایی با فیبر بالا بهترین انتخاب است. خوردن سبزیجات و میوه های خام مانند سیب و هویج می توانند انتخاب مناسبی باشند. خوردن مواد کم حجم و سرشار از پروتئین مانند گردو و بادام زمینی انرژی از دست رفته را به بدن فرد بیمار باز می گرداند و حالت تهوع را کم رنگ تر می کند. اگر حالت تهوع خفیف باشد، پیاده روی در هوای آزاد می تواند به بهبود آن کمک کند.

هنگام داشتن حالت تهوع از باید خوردن غذاهای فرآوری شده همانند چیپس، همبرگر، شیرینی، دونات، کنسرو، نان سفید، غذاهای سرخ شده یا غذاهای چرب و شور خودداری کرد. سوپ ساده سبزیجات، داغ خورده شود. عرق کردن هنگام خوردن سوپ داغ، نشانه خوبی برای بهبودی است.