همه آنچه باید درباره آلرژی به نور خورشید بدانید.

جمعه، 11 شهریور 1401 زمان مطالعه 9 دقیقه

یکی از مواردی که می‌تواند در یک مسافرت تابستانی یا حتی یک گردش کوتاه، اوقات ما را تلخ کند، عود کردن آلرژی به نور خورشید است. با ما در این مطلب همراه باشید تا به بررسی علائم، تشخیص و درمان آلرژی به آفتاب بپردازیم.

آلرژی به آفتاب، که به آن بثورات نوری پلی مورفیک هم گفته می شود، راش هایی است که در اثر قرارگیری در معرض نور خورشید روی بدن افراد حساس به آفتاب ایجاد می شود. این راش ها معمولاً به صورت بثورات قرمز و ریز و یا لکه های پصوستی کمی برجسته ظاهر می شوند.آلرژی به آفتاب اغلب در طول بهار و اوایل تابستان که افراد بیشتر در معرض آفتاب هستند ایجاد می شود. احتمال تکرار آن با پیشرفت تابستان کم است. اما اغلب راش ها هر سال بعد از اولین تماس با نور خورشید دوباره عود می کنند.بثورات نوری پلی مورفیک معمولاً ظرف 10 روز، بدون گذاشتن جای زخم به طور خودبه خود از بین می روند. افراد دارای راش های شدید یا مقاوم باید تحت درمان با دارو قرار گیرند.

علائم آلرژی به نور خورشید

قرمزی
خارش یا سوزش
برآمدگی های ریزی که ممکن است یکی شوند و به تکه های بزرگتری تبدیل شوند.
تاول یا کهیر

این علائم به طور معمول، چند دقیقه تا چند ساعت پس از قرار گرفتن در معرض نور خورشید ایجاد می شوند.

علت ایجاد آلرژی به نور خورشید

به طور کلی مشخص نیست که چرا برخی افراد به نور آفتاب آلرژی دارند و برخی دیگر ندارند؛ اما می توان گفت تغییراتی که در پوست پس از مواجهه با نور خورشید، ایجاد می گردد، باعث تحریک و بروز این نوع آلرژی می شود.

در واقع سیستم ایمنی بدن، بعضی اجزای پوست را که در مواجهه با نور خورشید تغییر یافته اند، به عنوان جسم خارجی شناسایی کرده و سیستم های دفاعی بدن را برای مقابله با آن ها فعال می کند. این واکنش بدن باعث بروز پاسخ آلرژیک و به وجود آمدن بثورات پوستی، تاول های ریز و در موارد نادر، انواع دیگری از ضایعات پوستی می شود.

عوامل خطرساز

برخی عوامل در بروز حساسیت پوست شما در مقابل نور خوشید تاثیر گذارند که می تواند یکی از گزینه های زیر باشد.

نژاد: هر کسی می تواند دچار آلرژی خورشیدی شود، اما برخی از آلرژی های خورشیدی در افرادی که زمینه های نژادی خاصی دارند، شایع تر است. به عنوان مثال نوع شایع آلرژی به نور خورشید یعنی مسمومیت با آفتاب، در سفید پوست ها (قفقازی ها) بیشتر بروز می کند و انواع شدید ولی نادرتر این آلرژی در آمریکایی های بومی بیشتر رخ می دهد.
تماس با برخی مواد: برخی علائم آلرژی به نور خورشید، زمانی ایجاد می شوند که پوست ابتدا در معرض برخی مواد خاص و سپس در معرض نور آفتاب قرار بگیرد. برخی از این مواد محرک عبارتند از مواد معطر (مثل عطرها)، مواد ضدعفونی کننده و حتی برخی مواد موجود در کرم های ضد آفتاب.
مصرف برخی داروها: برخی داروها باعث می شوند پوست سریع تر دچار آفتاب سوختگی شود، مثل آنتی بیوتیک تتراسایکلین و داروهای مسکن مثل کتوپروفن.
ابتلا به یک بیماری پوستی دیگر: ابتلا به بیماری پوستی درماتیت آتوپیک یا هر نوع دیگری از درماتیت (التهاب و ورم پوست) خطر ابتلا به آلرژی خورشیدی را افزایش می دهد.
داشتن بستگان مبتلا به آلرژی خورشیدی: اگر خواهر یا برادر شما و یا والدین شما دچار آلرژی به نور خورشید باشند، به احتمال زیاد شما هم دچار این آلرژی می شوید.

انواع آلرژی به نور خورشید

آلرژی به نور خورشید انواع متفاوتی دارد که شدت و خطر آن ها متفاوت است. از جمله می توان به این موارد اشاره کرد:

خارش ناشی از خورشید (Actinic Prurigo): این نوع آلرژیِ خورشیدی، یک مشکل ارثی است. علائم و نشانه های آن قوی تر از انواع دیگر است. اگرچه این مشکل ممکن است بین همه نژادها دیده شود ولی در بومیان آمریکا و نژاد قفقازی شایع تر است. علائم و نشانه های این بیماری از دوران کودکی خود را نشان می دهد.
واکنش آلرژیک به نور (Photoallergic reaction): این نوع حساسیت به نور خورشید زمانی رخ می دهد که یک ماده شیمیایی که قبلاً روی پوست زده شده است در مواجه با نور خورشید واکنش نشان دهد. از جمله این مواد شیمیایی داروهای مختلف، ضدآفتاب ها، مواد آرایشی و عطرها هستند که می توانند باعث ایجاد این مشکل شوند. در برخی مواقع علائم این بیماری بعد از دو تا سه روز نمایان می شوند.
بثورات نوری پلی مورفیک (PMLE): این نوع حساسیت، شایع ترین شکل آلرژی به آفتاب است. این عارضه در زنان بیشتر از مردان دیده می شود و معمولاً بین سنین نوجوانی و دهه بیست سالگی اتفاق می افتد. بثورات نوری پلی مورفیک معمولاً به شکل بثورات پوستی است که باعث خارش می شود و ممکن است به شکل تاول و یا لکه های قرمز رنگ روی پوست ظاهر شود. این مشکل اغلب در فصل بهار رخ می دهد و علائم آن معمولاً چند ساعت بعد از قرار گرفتن در معرض نور آفتاب خود را نشان می دهند.
کهیر خورشیدی (Solar urticarial): این نوع، از موارد نادر آلرژی خورشیدی است که سبب ایجاد کهیر می شود. کهیرها فقط چند دقیقه پس از قرار گرفتن در معرض نور آفتاب ظاهر می شوند. این عارضه اغلب در زنان جوان دیده می شود. علائم این بیماری هم می تواند خفیف باشد و هم شدید و حتی در برخی موارد ممکن است منجر به شوک آنافیلاکتیک شود (یک واکنش شدید آلرژیک که حیات فرد را تهدید می کند).

تشخیص آلرژی به نور خورشید

در بسیاری از موارد، پزشک می تواند حساسیت به نور را به سادگی با دیدن پوست تشخیص دهد. اما در صورت آسان نبودن تشخیص، ممکن است به آزمایش نیاز داشته باشید. این آزمایش ها می توانند شامل موارد زیر باشد:

آزمایش نور فرابنفش

از این آزمایش که به آن آزمایش نوری نیز گفته می شود، برای دیدن نحوه واکنش پوست به طول موج های مختلف، نوع خاصی لامپ با نور فرابنفش استفاده می شود. مشخص کردن نوع خاص نور فرابنفشی که باعث واکنش پوست می شود، می تواند به تشخیص دقیق نوع حساسیت به نور خورشید کمک کند.

آزمایش فوتوپچ

این آزمایش نشان می دهد که آیا حساسیت شما ناشی از ماده حساسیت زایی است که قبل از قرار گرفتن در معرض نور به پوستتان زده اید. در این آزمایش، مقادیر برابری از تحریک کننده های رایج حساسیت به نور خورشید به طور مستقیم روی پوست و به طور خاص روی کمر، زده میشود. یک روز بعد، دوز مشخصی از پرتوی فرابنفش از یک لامپ خورشیدی، روی یکی از قسمتها تابانده میشود. در صورتی که فقط قسمتی که در معرض نور قرار داده شده بود، واکنش نشان دهد، احتمالاً حساسیت مربوط به ماده ی آزمایش شده است.

آزمایش خون و نمونه های پوست

معمولاً به این آزمایش ها نیازی نیست. با این حال، ممکن است پزشک در صورت مشکوک بودن به ارتباط علائم با بیماری مهمی همچون لوپوس به جای حساسیت به نور خورشید، یکی از این آزمایش ها را تجویز کند. در این آزمایش ها، نمونه ی خونی یا نمونه ی پوستی (بیوپسی) برای بررسی بیشتر در آزمایشگاه، از شما گرفته میشود.

آشنایی با درمان آلرژی به آفتاب

درمان آلرژی به آفتاب الزامی ندارد زیرا این راش ها خودبه خود ظرف ده روز از بین می روند. اگر علائم شما شدید باشد، پزشک ممکن است داروهای ضد خارش (قرص یا کرم کورتیکواستروئیدی) را تجویز می کند. برای کمک به پیشگیری از راش نیز درمان هایی وجود دارد.

فتوتراپی

پزشک ممکن است برای پیشگیری از اپیزودهای فصلی آلرژی به آفتاب در افرادی که علائم و نشانه های شدید را تجربه می کنند فتوتراپی را پیشنهاد کند. فتوتراپی پوست را در معرض دوزهای کمی از اشعه فرابنفش نوع A و B قرار می دهد؛ این کار به پوست کمک می کند تا حساسیت شدید به نور خورشید در آن کاهش پیدا کند. فتوتراپی اساساً ورژن کنترل شده تماس زیاد با نور خورشید در طول تابستان است.

درمان خانگی آلرژی به آفتاب

اقدامات خود مراقبتی که می تواند علائم و نشانه های شما را سبک کند عبارت اند از:

استفاده از کرم ضد خارش: کرم های ضد خارش بدون نسخه را امتحان کنید، که ممکن است حاوی هیدروکورتیزون حداقل یک درصد باشند.
استفاده از آنتی هیستامین: اگر خارش مشکل زا است،استفاده از آنتی هیستامین های خوراکی می تواند کمک کننده باشد.
استفاده از کمپرس های سرد: حوله ای را با آب سرد نمناک کنید و روی قسمت هایی از پوست که دچار ضایعات نوری پلی مورفیک شده است قرار دهید؛ یا دوش آب سرد بگیرید.
دستکاری نکردن تاول ها: برای درمان سریع و پیشگیری از عفونت به تاول ها دست نزنید. در صورت نیاز می توانید تاول ها را به لایه نازکی از گاز بپوشانید.
استفاده از داروهای مسکن: مسکن های بدون نسخه می توانند به کاهش قرمزی و درد کمک کنند. این داروها عبارت اند از: ایبوپروفن، استامینوفن و ناپروکسن سدیم.

پیشگیری از ایجاد علائم آلرژی به آفتاب

بین ساعت ده صبح تا دو بعدازظهر از قرار گرفتن در معرض آفتاب بپرهیزید: زیرا تابش نور خورشید در این زمان بسیار شدید است. سعی کنید فعالیت های خود را به ساعات دیگری از روز موکول کنید.
از ضد آفتاب استفاده کنید: 15 تا 30 دقیقه قبل از خروج از منزل، از طیف وسیعی از ضد آفتاب ها استفاده کنید. از محصولاتی استفاده کنید که پوست شما را در مقابل تابش فرابنفش نوع A و B محافظت کند. از ضدآفتابی با SPF حداقل 30 استفاده کنید. در استفاده از ضد آفتاب خساست به خرج ندهید و آن را هر دو ساعت یک بار تمدید کنید. در صورت شنا و تعریق نیز ضد آفتاب خود را تمدید کنید. اگر از اسپری ضد آفتاب استفاده می کنید، اطمینان حاصل کنید که کل بخش ها را پوشش داده اید.
تمام بدن خود را بپوشانید: برای محافظت در برابر خورشید، از لباس هایی استفاده کنید که بافت محکمی دارند و بازوها و پاهای شما را می پوشانند. به جای سر کردن کلاه های بیس بال یا گلف از کلاه هایی با لبه پهن استفاده کنید تا محافظت بیشتری در برابر نور خورشید داشته باشند. از لباس هایی استفاده کنید که برای محافظت در برابر نور خورشید طراحی شده اند.لباس هایی را خریداری کنید که دارای 40UPF تا 50 هستند. به منظور حفظ ویژگی های محافظتی لباس ها طبق دستورالعمل مراقبتی روی برچسب UV-blocking لباس عمل کنید.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

اگر بدون دلیل مشخص، مانند آلرژی شناخته شده و یا تماس با پیچک سمی، دچار راش پوستی شدید فوراً به پزشک مراجعه کنید. راش های ناشی از آلرژی به آفتاب شبیه به راش های ناشی از سایر بیماری هاست و برخی از آن ها نیز خطرناک هستند.بنابراین، تشخیص سریع و درمان مناسب اهمیت بالایی دارد. درصورتی که راش های شما شرایط زیر را دارند سریعاً به اورژانس مراجعه کنید.