روناس گیاهی است که به حالت خودرو در مناطق مدیترانه، در شمال آفریقا و بعضی مناطق آسیا می روید. ساقه این گیاه پوشیده از خارهای ریز است و ارتفاع آن تا حدود دو متر می رسد. روناس با استفاده از خارهای ریزی که دارد به دیوار و درختان می چسبد و بالا می رود. برگ های آن بیضی، نوک تیز و دراز بوده که به صورت گروهی و به شکل چتر از کنار ساقه بیرون می آید.
گلهای روناس کوچک و به رنگ زرد مایل به سبز می باشد. میوه آن گوشتی و به رنگ تیره است. ریشه آن به نام روناس معروف است به رنگ قرمز تیره و به صورت دراز ، باریک و استوانه ای می باشد. دارای طعمی تلخ و گس بوده و قسمت مهم این گیاه از نظر طبی محسوب می شود.
خواص داروئی گیاه روناس
- روناس از نظر طب قدیم ایران گرم و خشک است .
- روناس باز کننده گرفتگی ها در بدن است.
- ادرار آور است و حبس البول را درمان می کند.
- برای معالجه بیماری فلج آنرا با عسل مخلوط کرده و به بیمار بدهید.
- ترشح شیر را زیاد می کند.
- درد سیاتیک را رفع می کند.
- یبوست های سخت را معالجه می کند.
- اشتها آور است.
- قاعده آور است.
- خارش پوست را برطرف می کند بدین منظور می توان از ضماد استفاده کرد و یا اینکه جوشانده آنرا در وان حمام بریزید و مدتی در آن استراحت کنید.
- روناس اوره خون را پائین می آورد.
- جوش خوردن استخوان شکسته را تسریع می کند.
- تورم را در بدن از بین می برد.
- از کمپرس جوشانده آن برای رفع بیماریهای پوستی استفاده کنید.
ترکیب شیمیایی گیاه روناس
ریشه روناس دارای ماده ای رنگی به نام آلیزارین است که برای رنگرزی بکار می رفت ولی بعد از اینکه توانستند این ماده را به طریقه شیمیایی تهیه کنند کشت آن برای تهیه آلیزارین متوقف گردید.
کاربرد گیاه روناس
مهمترین مورد استفاده از روناس در صنعت، رنگرزی پشم در صنعت قالی بافی و پارچه بافی است. ماده رنگی روناس (آلیزارین) امروزه به طور صنعتی نیز تهیه می شود، با این وجود امروزه، به دلیل کشف رنگ شیمیایی آنیلین، تا حدود زیادی اهمیت خود را از دست داده است.از ریشه روناس در قدیم برای رنگرزی پارچه و نخ استفاده می شده است.
مضرات روناس (موارد احتیاطی و منع مصرف)
روناس ترشح ادرار را زیاد می کند و فشار آن را بالا می برد، بنابراین ممکن است بر اثر استفاده زیاد، ایجاد خون در ادرار کند، در این صورت بهتر است که روناس با کتیرا خورده شود. مصرف گیاه روناس برای خانم های باردار و شیرده بایستی با احتیاط همراه باشد.
خواص گیاه نعنا
