به این ترتیب که اگر شخصی که به موجب حکم غیابی صادر شده از دادگاه محکوم شده است ، می تواند اقدام به واخواهی در مهلت مقرر در قانون کند. به همین دلیل اطلاع از مهلت واخواهی ضروری است . در این مقاله به بررسی مهلت واخواهی در صورت ابلاغ واقعی ، ابلاغ قانونی و وجود عذر موجه خواهیم پرداخت .
ماده 305 قانون آیین دادرسی مدنی: محکوم علیه غایب حق دارد به حکم غیابی اعتراض نماید . این اعتراض واخواهی نامیده می شود. دادخواست واخواهی در دادگاه صادر کننده حکم غیابی قابل رسیدگی است. با کلیک روی این لینک با ضرورت واخواهی آشنا شوید. واخواهی روشی است که به‌موجب آن، کسی که حکم غیابی علیه او صادر گردیده به آن اعتراض کند و همان دادگاه صادرکننده حکم به آن رسیدگی کرده و در مورد آن رأی مقتضی صادر کند. در حقوق کشورهایی مثل امریکا، انگلیس روش واخواهی وجود ندارد و احکام به هر حال حضوری محسوب می‌شود. زیرا دراین کشورها موضوع دعوی از طریق خواهان به خوانده ابلاغ می‌شود و در صورتی که برای دادگاه محرز گردید ابلاغ اخطاریه به او رسیده است دادگاه می‌تواند، حسب مورد آن شخص را جلب و یا به خودش حکم صادر کند. واخواهی طریقه عدولی است بدین معنی که اعتراض درهمان دادگاهی رسیدگی می‌شود که حکم غیابی مورد اعتراض را صادر کرده است و آن دادگاه پس از رسیدگی به اعتراضات مجدداً حکم می‌دهد و ممکن است در تجدید حکم ازنظر بدوی خود عدول کند.
علی الاصول مهلت واخواهی برای اشخاصی که مقیم ایران هستند بیست روز و برای اشخاص مقیم خارج از کشور دو ماه از تاریخ ابلاغ حکم غیابی است. در صورتی که حکم غیابی ، ابلاغ واقعی شده باشد ، مهلت واخواهی ( بیست روز و دو ماه ) از تاریخی شروع می شود که حکم غیابی به خود خوانده یا وکیل یا قائم مقام او ابلاغ می شود . در صورتی که واخواه در خارج از این مهلت اقدام به واخواهی کند ، دادگاه قرار رد دادخواست صادر می کند. البته در این صورت، اگر حکم صادر شده قابل تجدیدنظر خواهی باشد ، می توان از تاریخ تمام شدن فرصت واخواهی ، از آن حکم تجدیدنظر خواهی نمود .
در صورتی که ابلاغ واقعی ممکن نباشد، حکم به خوانده ابلاغ قانونی می شود . در ابلاغ قانونی حکم توسط خود شخص خوانده دریافت نمی شود ، بدلیل عدم حضور یا عدم دریافت ابلاغیه. بنابراین، حَسَب مورد به شخصی از نزدیکان او یا اشخاص صلاحیت دار دیگر ابلاغ می شود . این ابلاغ هم مانند ابلاغ واقعی معتبر و صحیح است. بنابراین ، در صورتی که حکم غیابی به صورت قانونی به شخص ابلاغ شود نیز مهلت واخواهی همان است که اشاره نمودیم ؛ یعنی همان مهلت بیست روزه و دو ماهه. اما در صورتی که خواهان مدعی عدم اطلاع از حکم غیابی باشد ، می تواند دادخواست واخواهی خارج از مهلت خود را به دادگاه ارائه کند . چنانچه دادگاه درستی ادعای او را احراز کرد ، قرار قبولی دادخواست واخواهی را صادر می کند و در ادامه به واخواهی او رسیدگی می نماید . در غیر این صورت ، قرار رد دادخواست واخواهی را صادر می کند.
در صورتی که واخواه نتواند در مهلتی که برای واخواهی مقرر شده است ، ( بیست روز برای اشخاص مقیم ایران و دو ماه برای اشخاص مقیم خارج از ایران ) ، در صورتی که عذر موجهی برای این کار داشته باشد ، باید این عذر را به دادگاه صادر کننده حکم غیابی ارائه کند . در صورتی که این عذر مورد پذیرش دادگاه قرار گرفت ، دادگاه قرار قبولی دادخواست واخواهی را صادر می کند . در غیر این صورت قرار رد دادخواست واخواهی صادر می کند.
بنابراین یکی از مراحل اعتراض به احکام غیابی دادگاه ها واخواهی است که صرفا در مهلت واخواهی تعیین شده در قانون امکان پذیر خواهد بود . لازم به ذکر است که مهلت واخواهی در صورت ابلاغ واقعی ، ابلاغ قانونی و یا داشتن عذر موجه اندکی تفاوت دارد. امیدوارم از محتوای مسائل حقوقی نهایت استفاده را برده باشید و برای کسانی که دچار مشکل حقوقی هستند، میتوانید ارسال نمایید. همچنین برای مشاهده ی مطالب مرتبط دیگر میتوانید به بخش آموزش ساعدنیوز مراجعه نمایید. از همراهی شما بسیار سپاسگزارم .
