اعاده دادرسی در دادگاه، شرایطی دارد که در قانون آیین دادرسی مدنی و کیفری، مورد پیش بینی قرار گرفته و با لحاظ نمودن شرایط مقرر در قانون برای اعاده دادرسی، دادگاه درخواست آن را خواهد پذیرفت و در غیر این صورت، یعنی در صورتی که شرایط اعاده دادرسی وجود نداشته باشد، درخواست اعاده دادرسی رد می شود و دادگاه اقدام به صدور قرار رد دادخواست اعاده دادرسی می نماید. از این رو در محتوای حاضر، قصد داریم در خصوص شرایط دادخواست اعاده دادرسی در دادگاه و شرایط تقاضای آن از دادگاه توضیح دهیم و بگوییم که درخواست اعاده دادرسی رد شد یعنی چه؛ سپس، دلایل و موارد رد درخواست اعاده دادرسی و نحوه اعتراض به قرار رد اعاده دادرسی را بررسی کرده و به این پرسش که بعد از رد دادخواست اعاده دادرسی چه باید کرد؟
به موجب قانون آیین دادرسی مدنی، تقاضای اعاده دادرسی در دادگاه، صرفا از طریق ارائه دادخواست به عمل خواهد آمد و این دادخواست باید به نحو صحیحی تکمیل شده باشد. از جمله شرایط دادخواست اعاده دادرسی که در ماده 435 قانون آیین دادرسی مدنی به آن اشاره شده است، می توان به موارد زیر اشاره نمود:
بر روی برگه دادخواست اعاده دادرسی باید، مشخصات هویتی از قرار نام و نام خانوادگی و همچنین، مشخصات محل اقامت و سایر مشخصات درخواست کننده و طرف مقابل او درج شود
به طور دقیق، حکم و شماره حکمی که تقاضای اعاده دادرسی از آن شده است ذکر شود
مشخصات دادگاه صادر کنند حکم مورد اعاده دادرسی نوشته شود
جهات و دلایلی که به استناد آن ها، شخص از دادگاه، درخواست اعاده دادرسی را دارد، در ضمن درخواست اعاده دادرسی نوشته شود.
از آنجا که بر اساس قانون آیین دادرسی مدنی، تقاضای اعاده دادرسی، نوعی روش فوق العاده اعتراض به احکام دادگاه ها محسوب می شود، صرفا در شرایط به خصوص و ویژه ای که قانون اجازه داده، امکان پذیر می باشد و این امر، به دلیل آن است که دادگاه ها، با تراکم کار مواجه نشوند و اصل ثبات آرا صادر شده از دادگاه ها به خطر نیفتد. در هر حال، قانون گذار، در ماده 426 قانون آیین دادرسی مدنی، جهات و موارد اعاده دادرسی را بر شمرده که مستفاد از آن، شرایط تقاضای اعاده دادرسی از دادگاه شامل موارد زیر است:
در شرایطی که موضوع حکم صادره از دادگاه، مورد نظر و ادعای خواهان نبوده است.
در شرایطی که حکم دادگاه، بیشتر از میزان خواسته صادر شده باشد.
در شرایطی که در مفاد یک حکم، به علت استناد به اصول یا به مواد متضاد، تضاد و تناقض وجود داشته باشد.
در شرایطی که حکم صادر شده از دادگاه، بدون آنکه سبب قانونی وجود داشته باشد، با حکم دیگری در خصوص همان دعوا و اصحاب آن که قبلا در همان دادگاه و توسط همان دادگاه صادر شده است، متضاد بوده و مغایرت داشته باشد.
در شرایطی که حیله و تقلبی از طرف مقابل درخواست کننده اعاده دادرسی، صورت گرفته باشد که در حکم دادگاه موثر بوده است.
در شرایطی که حکم دادگاه، با استناد به اسنادی باشد که بعد از صدور حکم، جعلی و تقلبی بودن آن ها ثابت گردیده باشد.
در شرایطی که بعد از صدور حکم، اسناد و مدارکی به دست آید که حقانیت درخواست کننده اعاده دادرسی را ثابت کند و البته، شرط این موضوع، این می باشد که اثبات گردد، دلالیل و اسناد، در جریان دادرسی مکتوم بوده اند و در دسترس تقاضا کننده اعاده دادرسی، قرار نداشته اند.
لذا اگر یکی از جهات نامبرده در بالا وجود داشته باشد، شخص می تواند از رای صادر شده تقاضای اعاده دادرسی نماید. مهلت قانونی اعاده دادرسی، برای اشخاص مقیم ایران بیست روز و برای اشخاص مقیم خارج از کشور، دو ماه خواهد بود.
در قسمت های قبل، نحوه تنظیم دادخواست اعاده دادرسی و همچنین شرایط و موارد درخواست اعاده دادرسی از دادگاه را مورد بررسی قرار دادیم؛ با این حال از آن جهت که ممکن است، دادخواست یا درخواست اعاده دادرسی، از طرف دادگاه رد شود، در این قسمت قصد داریم به این سوال پاسخ دهیم که درخواست اعاده دادرسی رد شد یعنی چه؟
به طور کلی، در خصوص رد دادخواست اعاده دادرسی از سوی دادگاه و در پاسخ به این سوال که موارد رد درخواست اعاده دادرسی چیست؟ می توان گفت که دادخواست اعاده دادرسی رد شد، یعنی درخواست متقاضی اعاده دادرسی، پذیرفته نشده است.
دادگاه، در صورتی اقدام به رد درخواست اعاده دادرسی می نماید که یکی از دلایل و موارد رد درخواست اعاده دادرسی وجود داشته باشد یا شرایط درخواست اعاده دادرسی که در قسمت قبلی مقاله، توضیح دادیم، وجود نداشته باشد که در ادامه، مقاله، دلایل و موارد رد درخواست اعاده دادرسی را خواهیم گفت.
پس از توضیح در این باره که درخواست اعاده دادرسی رد شد یعنی چه، در این بخش از مقاله، قصد داریم تا شرایط و موارد رد درخواست اعاده دادرسی را از منظر قانون، مورد بررسی قرار دهیم که این دلایل و موارد، به شرح زیر هستند:
اولا؛ شخص خواهان اعاده دادرسی، به طور دقیق و کامل، دادخواست اعاده دادرسی را تکمیل نکرده باشد و یا دادخواست اعاده دادرسی، ناقص باشد و دادگاه ناچار به صدور قرار رد دادخواست اعاده دادرسی شود؛
ثانیا؛ شخص خواهان اعاده دادرسی، یکی از جهات و موارد مذکور برای اعاده دادرسی را که در قسمت قبل اشاره کردیم، به دادگاه ارائه نکرده باشد و دادگاه، دلیلی برای اعاده کردن دادرسی نداشته باشد که در این صورت نیز اقدام به رد دادخواست اعاده دادرسی، با صدور قرار رد دادخواست، خواهد شد؛
ثالثا؛ شخص خواهان اعاده دادرسی، در همان مهلت مقرر برای اعاده دادرسی، اقدام به این امر نکرده باشد که این مورد، یعنی ارائه درخواست خارج از مهلت نیز سبب رد شدن درخواست اعاده دادرسی خواهد شد. البته در صورتی که شخص خواهان عذر موجه در قانون آیین دادرسی مدنی را داشته باشد، می تواند برای اعاده دادرسی خارج از مهلت قانونی قدام کند.
لازم به ذکر است که در صورت وجود موارد رد درخواست یا دادخواست اعاده دادرسی که در بالا اشاره شد، دادگاه اصولا قرار رد دادخواست اعاده دادرسی را صادر خواهد گرد و این قرار، به موجب پیامک ابلاغیه سامانه ثنا، در اختیار طرفین دعوا، قرار خواهد گرفت.
هنگامی که شخصی، پس از ثبت دادخواست اعاده دادرسی، با قرار رد درخواست اعاده دادرسی روبرو می گردد، در شرایط بخصوصی می تواند بر اساس نحوه و مراحل اعتراض به قرار، به درخواست رد شده خود برای اعاده دادرسی اعتراض کند و از دادگاه بخواهد که مجددا، درخواست او، مورد رسیدگی قرار گیرد.
در شرایطی که قرار رد دادخواست اعاده دادرسی، از سوی دادگاه بدوی صادر شده باشد، صرفا در صورتی می توان به قرار اعتراض کرد که اصل دعوا نیز قابل تجدیدنظر باشد، در غیر این صورت، قرار رد اعاده دادرسی، قطعی و غیر قابل اعتراض خواهد بود.
اگر قرار رد دادخواست اعاده دادرسی، از سوی دادگاه تجدید نظر صادر شده باشد، قرار رد درخواست، قطعی و غیر قابل اعتراض خواهد بود. شایان ذکر می باشد، از این رو مراجع صادر کننده قرار رد درخواست اعاده دادرسی متفاوت هستند که مرجع رسیدگی کننده به درخواست اعاده دادرسی حقوقی، همان دادگاه صادر کننده رای مورد اعاده است.
یکی از پرسش های رایجی که پیرامون بحث اعاده دادرسی مطرح می گردد این است که بعد از رد درخواست اعاده دادرسی چه باید کرد؟ لذا در این بخش از مقاله، قصد داریم تا به این پرسش، پاسخ دهیم و بگوییم که افراد بعد از رد درخواست اعاده دادرسی باید چه کاری انجام دهند. همان طور که در قسمت قبلی مقاله در خصوص اعتراض به قرار رد درخواست اعاده دادرسی گفتیم، در صورتی که خواهان اعاده دادرسی، با قرار رد دادخواست اعاده دادرسی روبرو شد، باید نسبت به اعتراض به قرار صادره، اقدام نماید و البته، این امر، در صورتی امکان پذیر خواهد بود که قرار صادره، جزو قرارهای قابل اعتراض، محسوب گردد. در صورتی که قرار، قطعی باشد، امکان اعتراض به آن، وجود نخواهد داشت، در غیر این صورت، فرد می تواند با ثبت دادخواست اعتراض از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، نسبت به اعتراض به قرار رد درخواست اعاده دادرسی، اقدام کند.
بنابراین رد دادخواست اعاده دادرسی یعنی، درخواست فرد برای اعاده، به دلیل وجود یکی از موارد رد دادخواست اعاده دادرسی، نظیر نبود شرایط و جهات اعاده، مورد پذیرش دادگاه قرار نگرفته و دلایل فرد برای اعاده دادرسی، کافی نیستند. در شرایط صدور قرار رد درخواست اعاده دادرسی، فرد می تواند، در صورتی که قرار از دادگاه بدوی صادر شده باشد و اصل دعوا نیز قابل تجدید نظر خواهی باشد، نسبت به رد قرار اعاده دادرسی، اعتراض کند. امیدوارم از محتوای مسائل حقوقی نهایت استفاده را برده باشید و برای کسانی که دچار مشکل حقوقی هستند، میتوانید ارسال نمایید. همچنین برای مشاهده ی مطالب مشابه دیگر میتوانید به بخش آموزش ساعدنیوز مراجعه نمایید. از همراهی شما بسیار سپاسگزارم.
