ISSN چیست؟

ISSN چیست؟

واژه ISSN برای افراد، خصوصاً برای دانشجویان و اساتید بسیار آشناست. زیرا در مقاله هایی که در طول تحصیل یا تدریس خود دانلود و یا از آن ها استفاده کرده اند، با این واژه مواجه شده اند. در اینجا به توضیح مختصری در مورد معنای ISSN و کاربردهای آن می پردازیم.

ISSN مخفف کلمه International Standard Serial Number، به معنای شماره سریال استاندارد بین المللی می باشد. نام کامل آن، مرکز بین المللی اطلاعات پیایندها است که برای هر مجله منحصر به فرد می باشد و متعلق به نشریاتی است که بصورت دوره ای چاپ یا الکترونیکی می شوند و آن ها را از سایر نشریات متمایز می کند.

ISSN یک شماره هشت رقمی است که هفت رقم اول آن شماره منحصر بفرد پایند و آخرین رقم آن شماره کنترل کننده نامیده می شود. نوشتن این شماره با عبارت ISSN شروع می شود و همچنین جهت سهولت در خواندن آن، بین چهار رقم اول و چهار رقم دوم یک خط فاصله قرار می گیرد. بدین شکل : 0378-7443 ISSN .

پیایندها ماهیتاً در معرض تغییرات بسیاری از جمله تغییر در عنوان ، فاصله انتشار، شکل و مدیریت انتشاراتی قرار دارند. از طرفی با توجه به اینکه روز به روز بر تعداد این پیایندها افزوده می شود، لذا رمزگذاری آن ها برای شناسایی و توصیف کتابشناختی آن ها اهمیت پیدا کرده است. بدین منظور هر یک از هفت رقم اول شماره ISSN از سمت چپ به ترتیب در اعداد 8، 7، 6، 5، 4، 3 و 2 ضرب می شود. سپس مجموع حاصلضرب های فوق حساب شده و بر عدد 11 تقسیم می شود. در نهایت باقیمانده این تقسیم از عدد 11 کم می شود. نتیجه حاصل همان عدد کنترل ( هشتمین رقم) خواهد بود.

اگر کشوری قصد پیوستن به مرکز بین المللی ISSN را داشته باشد، باید از طریق دولت خود نسبت به این امر اقدام کند. کشور ایران نیز با تصویب مجلس شورای اسلامی در سال 82 موفق به تأسیس مرکز ملی به نام "شاپا" شده است و خدمات خود را با این نام بر روی نشریات درج می کند.

اصلی ترین وظیفه مرکز بین المللی اطلاعات پیایندها، تشخیص شماره ISSN می باشد. علاوه بر این به نگهداری و کنترل همه شماره هایی که در این مرکز و یا در مراکز ملی کشورهای دیگر واگذار شده است، می پردازد. همچنین برای کشورهایی که در آن ها مرکز ملی ISSN وجود ندارد، شماره ای تخصیص می دهد. در این مرکز بانک اطلاعاتی شامل اطلاعات کتابشناختی پیایندهای جهان وجود دارد که بصورت فصلی آن ها را انتشار می دهد. این مرکز از عنوان های اختصاری برای پیایندها استفاده می کند و علاوه بر اینکه استانداردهای بین المللی کتابنامه نویسی در حوزه پیایندها و استفاده از رمز استاندارد شاپا را ترویج می دهد، بازیابی اطلاعات علمی پیایندها را نیز آسان تر می کند.

در ادامه با ذکر یک مثال روند بررسی مجلات با استفاده از issn آن را بررسی می نماییم.

در گام اول باید issn مجله را بیابیم. به عنوان مثال ژورنال journal of civil engineering and materials applications را مورد بررسی قرار می دهیم برای ورود به سایت این مجله در اینجا کلیک کنید. با ورود به سایت این مجله در قسمت سرتیتر این مجله می توانید issn ان را ملاحظه نمایید(به شکل زیر توجه فرمایید).

بعد از یافتن issn ان را در فرم جستجوی سامانه های اعتبار سنجی مجلات وارد کرده و بر روی کزینه جستجو کلیک می کنیم. برای ورود به یکی از معتبرترین سامانه های بررسی اعتبار مجلات در اینجا کلیک کنید. در شکل زیر یک نمونه از جستجو در پایگاه نشان داده شده است.

با کلیک بر روی گزینه جستجو شاهد نمایه های مجله مورد نظر و اعتبار ان خواهید بود(به شکل زیر توجه کنید)

issn چه مزایایی دارد؟

1.اگر نشریه ایISSN داشته باشد از سراسر دنیا قابل شناسایی و خرید میباشند .

2.دسترسی به منابع دارای ISSN راحت میباشد .

وظایف مرکز بین المللی اطلاعات پیایندها

• وظیفه اصلی آن تشخیص شماره آی اس اس ان ISSN
• نگهداری و کنترل همه شماره های واگذار شده توسط این مرکز و مرکز های ملی هر کشور
• تخصیص شماره برای کشورهایی که مرکز ملی آی اس اس ان ندارند.
• دارا بودن بانک اطلاعاتی شامل اطلاعات کتابشناختی پیایندهای جهان
• انتشار بانک اطلاعاتی پیایندهای جهان به صورت فصلی
• تعیین عنوان های اختصاری برای پیایندها
• ترویج استفاده از رمز استاندارد شاپا
• تسهیل بازیابی اطلاعات علمی پیایندها
• ترویج استانداردهای بین المللی کتابنامه نویسی در حوزه پیایندها

کاربردهای آی اس اس ان ISSN

• رمز منحصر به فرد برای شناسایی هر پیایند بدون دانستن زبان یا نام آن کشور
• ساده ترین و با صرفه ترین وسیله ارتباط میان ناشر، کارگزار و خریدار
• کنترل و شناسایی پیایندها در خدمات پستی
• تسهیل امانت کتابخانهای پایندها در فهرستگان داخلی و بین المللی
• مطمئن ترین شیوه بارکد گذاری نشریات برای هویت بخشی آنها

کاربرد آی اس اس ان ISSN در کتابخانه ها

• استفاده در سفارش و فراهم آوری نشریات
• استفاده در نظام امانت بین کتابخانه ای
• استفاده برای جستجو از پایگاههای اطلاعاتی
• استفاده برای استخراج اطلاعات کتابشناختی از طریق نظام ماشینی
• استفاده از نظام استاندارد کتابشناختی برای یکسان سازی فهرست نویسی نشریات

ISSN در کجا قرار دارد؟

سازمان اصلی آن در پاریس هست و مسئول هماهنگ سازی و ارسال ISSN به نشریات است که سالانه هزارن شماره از آن صادر می کند. در ایران نیز برای هماهنگی بیشتر با کتابداران دنیا این امر با تصویب مجلس به وجود آمده است و با ارسال نشریات خود به این سازمان که در پاریس هست ISSN دریافت می کند.

اما این که چه طور می توان با استفاده از این حروف اختصاری یک مجله معتبر علمی را تشخیص داد به این صورت است که این عدد چهار رقمی را در سایت تامسون رویترز کپی کرد و در صورتی که معتبر باشد با ذکر مشخصات به شما نشان خواهد داد و در غیر این صورت می توان فهمید که این یک عدد و نشریه جعلی است.

چطور معتبر بودن یک مجله را تشخیص دهیم؟