جیمز وات (به انگلیسی: James Watt) (زاده ۱۹ ژانویه ۱۷۳۶ – مرگ ۲۵ اوت ۱۸۱۹) فیزیک دان و مخترع مشهور اسکاتلندی و پدر انقلاب صنعتی است. جیمز وات با تکمیل دیگ بخار خدمت بزرگی به فیزیک و مکانیک کرد. اختراع چگالگر بخار توسط وی موجب صرفه جویی زیادی در مصرف سوخت و گسترش استفاده از نیروی بخار شد. به افتخار او واحد توان در اس آی، وات نامیده می شود. هر یک وات معادل یک ژول بر ثانیه است. از دیگر واحدهای توان اسب بخار می باشد که معادل ۷۴۶ وات است.

زندگی جیمز وات
جیمز وات در سال ۱۷۳۶ در شهر گریناک در اسکاتلند به دنیا آمد. از همان آغاز طفولیت کودکی بسیار ضعیف و ظریف بود؛ به همین علت او را به مدرسه نفرستادند بلکه مادر و پدر در خانه به تربیت او پرداختند. جیمز وات دارای تخیل قوی بود و به مرور زمان علاقه خود را به امور فنی و مهندسی نشان داد. وی به علم نجوم همچون علم ریاضیات علاقه داشت و ساعتهای متمادی به پشت دراز کشیده و به ستاره ها نگاه می کرد. او از خواندن و آموختن لذت می برد اما زمانی فرا رسید که به علت فقر خانوادگی و تنگدستی برای امرار معاش باید کار می کرد؛ بنابراین در مغازه ای شروع به کار کرد. صبح ها چند ساعت قبل از بازشدن مغازه برمی خاست و شروع به کار می کرد که موجب شده بود بر سلامتی او اثر نامطلوب بگذارد. یکی از استادان دانشگاه که از مهارت او در امور فنی اطلاع یافته بود اتاقی در دانشگاه به او داد تا او در آنجا بتواند به کارهایش ادامه دهد. او در سال ۱۷۶۴ موتوری را در دانشگاه تعمیر کرد؛ به مدت چند ماه به طور شبانه روزی انواع مختلف نیروهای بخار را آزمایش کرد. سرانجام اصول موتور بخار به ذهنش راه پیدا کرد. در این حین مشکلات زیادی برای وی پیش آمد و اتاق خود را در دانشگاه از دست داد، اگر کمکهای همسرش مارگارت میلو نبود وی دست از کار می کشید. مارگارت دختری بود که جیمز پس از گشودن کارگاه خود در دانشگاه با او ازدواج کرد. جان روباک (یکی از دوستانش) قبول کرد که شریک جیمز شده و بدهی های وی را بپردازد و اختراع او را به ثبت برساند. جیمز با شادی رهسپار لندن شد؛ اما مأمورین اداره ثبت اختراعات، کاملاً بی تفاوت بودند و این سبب ناراحتی جیمز شد از طرفی روباک هم مقروض شده بود و نمی توانست به جیمز کمک کند. در این حین کارخانه دار ثروتمندی به نام متیو بولتون از طریق جان روباک از اختراعات جیمز آگاه شد و قبول کرد که با جیمز کار کند و این نقطه عطفی در زندگی وی بود و موفق شد موتور بخارش را در سال ۱۷۶۹ بسازد. در آن هنگام شهرت او افزایش یافته بود و موفقیت بزرگی نصیب مخترع شده بود و موتور او در کارخانه مورد استفاده قرار گرفت و نتیجه تلاشش مورد استفاده صنعت و کارخانه داران قرار گرفت. اختراع جیمز وات نقطه عطفی در انقلاب صنعتی در اروپا بود و توانست راه را برای تولید انبوه کالا، حمل و نقل و مصرف بیشتر باز کند.
جیمز وات مخترع ماشین بخار
اولین تغییر مهم وات که در سال ۱۷۶۹ به ثبت رساند اضافه کردن یک محفظه جداگانه تراکم بخار بود. او همچنین با عایق بندی سیلندر بخار را مجزا کرد و در سال ۱۷۸۲ ماشین دوطرفه را اختراع نمود. تمام اینها همراه با چند فقره تغییرات و اصلاحات کوچکتر به کارایی بیشتر ماشین های بخار منتج شد. این ازدیاد کارایی عملاً به معنای تفاوت بین یک ابزار ماهرانه ولی نه چندان قابل استفاده با وسیله ای با توان صنعتی فراوان بود. جیمز وات در سال ۱۷۸۱ با اختراع یک سری چرخ دنده حرکت تناوبی موتور را به حرکت دورانی تبدیل کرد. با استفاده از این ابزار بر موارد استفاده از موتور بخار به شکل چشمگیری افزوده شد. علاوه بر انجام اصلاحات و تغییرات گوناگون وات در سال ۱۷۸۸ پروانه تنظیم دو موتور، وسیله ای که امکان کنترل اتوماتیک سرعت موتور را فراهم آورد، فشارسنج (۱۷۸۹) شمارشگر (کنتور) نشانگر و شیر فشارشکن را اختراع کرد. جیمز وات که خود فاقد استعداد لازم در کارهای تجاری بود، در سال ۱۷۷۵ به اتفاق «ماتیو بولتون» که مهندی چیره دست و معامله گری توانا بود شرکتی تأسیس کرد، طی ۲۵ سال بعد شرکت وات – بولتون تعداد زیادی موتورهای بخاری تولید و به بازار عرضه کرد که در نتیجه ثروت سرشاری نصیب آن دو گردید.

اکتشافات دیگر وات
وات همچنین اختراعات و اکتشافات بسیار دیگری نیز داشته است. از جمله این موارد یک دستگاه کپی و روش بهتری برای تولید کلر است که یک ماده ی سفیدکننده می باشد. پس از اینکه ثروت وات به او اجازه ی بازنشستگی را داد، او علایق متفاوتی را دنبال کرد، از چراغ های روغنی گرفته تا اندازه گیری فواصل به وسیله ی تلسکوپ.
مرگ جیمز وات
وات در ۱۵ آگوست ۱۸۱۹ در سن ۸۳ سالگی در گذشت.
زندگینامه آلفردبرنارد نوبل مهندس ، مبتکر و اسلحه ساز سوئدی










































