جوزپ بورل: به توافق با ایران نیاز داریم

به گزارش پایگاه خبری-تحلیلی ساعدنیوز به نقل از روزنامه ایران: «جوزپ بورل» در گفت و گو با نشریه فایننشال تایمز با بیان اینکه امریکا و ایران خواستار توافق هستند، گفت: «ما اروپایی ها از این توافق بسیار ذی نفع خواهیم بود؛ اوضاع اکنون تغییر کرده و برای ما بسیار جالب است که یک تأمین کننده نفت دیگر داشته...
گروه سیاسی/ منابع دیپلماتیک غرب از پیشنهاد اروپایی ها مبنی بر سفر «انریکه مورا»، مسئول اروپایی هماهنگ کننده برجام به ایران خبر می دهند تا بلکه حضور او که احتمالاً با پیشنهاد جدیدی همراه خواهد بود، از وضعیت جاری مذاکرات احیای برجام گره گشایی کند. این پیشنهاد که تهران چندان تمایلی از خود برای انجام آن نشان نداده در حالی مطرح شده که به نظر می رسد نمی تواند آغاز روند بهبود گفت و گوها تعبیر شود. اگرچه تمایل سه کشور اروپایی طرف برجام به حفظ صوری این توافق پس از گشوده شدن روزنه هایی در این زمینه قابل درک است اما در مقابل امریکا تلاش دارد از این روزنه برای محقق کردن خواسته های فرابرجامی خود بهره گیرد؛ تلاشی که به اذعان رسانه امریکایی «پولیتیکو» به نقل از اعضای تیم مذاکره کننده امریکا تلاشی از پیش شکست خورده است و توافق با ایران بر سر مسائلی فراتر از برنامه هسته ای این کشور دیگر ممکن نیست.
با این وجود «جوزپ بورل»، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در گفت و گو با «فایننشیال تایمز»، تأکید کرده که اتحادیه اروپا قصد دارد آخرین تلاش خود را برای نجات دادن توافق هسته ای ایران و شکستن بن بست موجود بر سر درخواست تهران به منظور برداشتن سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از فهرست ادعایی تروریسم انجام دهد. مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا ادعا کرد که او در تلاش به منظور حصول به یک راه میانه برای پایان دادن به بن بست موجود در مذاکرات به منظور احیای توافق هسته ای برجام است و بزودی معاون خود را با این هدف راهی تهران می کند. مسئول سیاست خارجی اروپا در شرایطی که تلاش دیپلماتیک را آخرین تیرترکش برای نجات مذاکرات توصیف کرده این را هم افزوده که ایران نسبت به انجام این سفر بسیار بی میل بوده است. پیشنهاد سفر «مورا» به تهران با هدف بن بست شکنی از وقفه پیش آمده در گفت و گوهای وین در حالی مطرح شده که به نظر می رسد آنچه در تلاش اروپایی ها مغفول مانده این واقعیت است که مذاکرات خواه ناخواه تحت تأثیر تنش هایی قرار گرفته که میان کارگزاران سیاسی امریکا پیرامون موضوع برجام به وجود آمده و مهم تر از آن، بهانه جویی ها و بدعهدی های مستمر دولت امریکا از یک سو و انفعال تروئیکای اروپایی از سوی دیگر سبب شده رویکرد این کشور درباره مذاکرات در مظان آسیب قرار گیرد.
این واقعیت را حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه کشورمان در گفت و گوی روز گذشته خود با «آنتونیو گوترش»، دبیر کل سازمان ملل متحد مورد توجه قرار داده است. امیرعبداللهیان در این گفت و گو ضمن اشاره به تداوم تبادل پیام میان ایران و امریکا از طریق اتحادیه اروپا، سیاست غلط فشار حداکثری امریکا را مسبب وضعیت فعلی دانست و با انتقاد از مصوبات غیر الزام آور اخیر کنگره، رسیدن به یک توافق پایدار، قوی و منصفانه را لازمه اتخاذ تصمیم واقع بینانه و شجاعانه دولت امریکا در جبران رویکرد اشتباه گذشته دانست.

اشاره وزیر خارجه کشورمان به اقدامات ضد برجامی کنگره اشاره به مصوبه غیرالزام آوری دارد که سنای امریکا چند روز پیش به تصویب رسانده است. سنای امریکا چهارشنبه هفته گذشته با حمایت شماری از سناتورهای جمهوری خواه و دموکرات نزدیک به «جو بایدن»، رئیس جمهوری ایالات متحده دو طرح مرتبط با جمهوری اسلامی ایران را به تصویب رساندند. طرح نخست که «تد کروز»، سناتور جمهوری خواه آن را ارائه کرد، خواستار حفظ تحریم های مرتبط با تروریسم علیه بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران است. اجماع نمایندگان هر دو حزب جمهوری خواه و دموکرات از باقی ماندن سپاه پاسداران در فهرست سازمان های تروریستی هم موجب شد در این زمینه یک لایحه غیرالزام آور به تصویب برسد. این مصوبه از دولت بایدن می خواهد به اختلاف های فراتر از مسائل هسته ای شامل فعالیت های منطقه ای و برنامه موشکی ایران نیز رسیدگی کند.
پیشتر دولت دونالد ترامپ، رئیس جمهور پیشین امریکا نام سپاه را به فهرست سازمان های تروریستی خارجی اضافه کرده بود از این رو خارج کردن آن از این فهرست در دولت «بایدن» به تأیید کنگره نیاز ندارد و او می تواند تنها با امضای فرمان اجرایی همه تحریم های فرابرجامی را لغو کند؛ اگرچه برخی کارشناسان معتقدند که این مصوبه ها به عنوان یک مؤلفه مهم بر بروز تردید دولت امریکا برای تصمیم گیری پیرامون بازگشت به برجام اثرگذار بوده است اما در واقع به عنوان اهرم فشار نیز در اختیار تیم مذاکره کننده دولت بایدن قرار می گیرد تا بر سر آنها نیز چانه زنی کند. با وجود این، تصویب این طرح های ضد برجامی از سوی «ند پرایس»، سخنگوی وزارت خارجه امریکا این گونه پاسخ گرفت که دولت «بایدن» از زمانی که در این کشور به قدرت رسیده است، ایران را با ۱۰۷ تحریم جدید روبه رو کرده است که ۸۶ مورد آن علیه سپاه بوده است. او همچنین معترف شده که مذاکرات وین در ارتباط با احیای برجام است و این توافق، تنها درباره برنامه هسته ای ایران است، نه فعالیت های منطقه ای یا برنامه موشکی؛ در حالی که مطابق آنچه روح برجام نامیده می شود، امریکا حق افزودن تحریم جدید نداشته و بازگشت او به این توافق نیازمند لغو همه تحریم هایی است که پس از خروج در سال 97 اتفاق افتاده است.

تلاش ها علیه احیای برجام پس از آن شدت گرفته که مقام های صهیونیستی مذاکره با مسئولان امریکایی را علیه روند جاری مذاکرات در بالاترین سطح ممکن به جریان انداخته اند. چنانکه مهم ترین دلیل ملاقات هفته گذشته «ایال خولاطا»، مشاور امنیت ملی رژیم صهیونیستی با «جیک سالیوان»، مشاور امنیت ملی کاخ سفید، موضوع احیای برجام بوده است. به گزارش رسانه غربی «اکسیوس»، بعد از مذاکرات تلفنی اخیر «نفتالی بنت»، نخست وزیر رژیم صهیونیستی و «بایدن» و سپس نشست مشاوران امنیت ملی اسرائیل و امریکا در کاخ سفید، تنها یک رویداد شگرف باید اتفاق بیفتد تا واشنگتن با حذف نام سپاه پاسداران از فهرست سیاه امریکایی در مورد سازمان های تروریستی خارجی موافقت کند. اگرچه منابع امریکایی و اسرائیلی می کوشند تنها موضوع مورد اختلاف را تحریم های مرتبط با سپاه پاسداران جمهوری اسلامی نشان دهند اما به نظر می رسد واشنگتن برای بازگشت به برجام علاوه بر رفع تحریم های سپاه باید نسبت به رفع مؤثر سایر تحریم ها هم به طور جدی تصمیم گیری کند.

فارغ از آنکه دولت امریکا در چه شرایطی نسبت به تعیین تکلیف برجام تعلل می کند، طبیعی است ایران تمایلی به دعوت از هماهنگ کننده اتحادیه اروپا نداشته باشد خاصه آنکه کشورمان تاکنون از همه ظرفیت های دیپلماتیک خود جهت حل این موضوع بهره گرفته است. در چنین فضایی پیش بینی می شود «مورا» پیشنهاد جدید مورد پذیرش تهران را با خود به همراه نمی آورد و در مقابل می کوشد مقام های ایرانی را متقاعد کند که از درخواست های خود عقب نشینی کند. این در حالی است که با در نظر گرفتن پیشینه اجرای برجام و بدعهدی دولت امریکا در خروج یکجانبه از برجام آن هم در حالی که تهران به طور تمام قد به تعهدات برجامی خود پایبند مانده بود، باید به مقام های اروپایی توصیه کرد که برای بن بست شکنی از وضعیت جاری مذاکرات به جای سفر به تهران راهی واشنگتن شوند. چه آنکه موضع جمهوری اسلامی درباره تحریم ها به وضوح مشخص شده است و کشورمان ازسرگیری تعهدات برجامی اش را به رفع همه تحریم های برجامی و غیربرجامی منوط کرده است؛ تحریم هایی که به طور مستقیم مانعی جدی بر سر راه تحقق منافع اقتصادی ایران به وجود آورده است. بر همین مبنا نباید انتظار داشت سفر مقام اروپایی به تهران و طرح راه حل های یکطرفه، چندان نتیجه بخش باشد. از این رو مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در جست و جوی راه خود باید به واشنگتن چشم بدوزد نه تهران.