همان طور که همه شما می دانید برای خرید و فروش سهم یا سایر اوراق بهادار علاوه بر داشتن یک کد معاملاتی (کد بورسی) باید در یک کارگزاری ثبت نام کنیم. کارگزاری ها از نهادهای مالی هستند که نقش واسطه های مالی را اجرا می کنند. این نهادها باعث می شوند که سرمایه ها با سرعت بیشتر و با هزینه ای کمتر در گردش باشند. به بیان دیگر، این نهادها عمدتا امور مالی و سرمایه گذاری را، اجرایی می کنند.
شرکت های کارگزاری خدمات متنوعی ارائه می دهند، اما مهم ترین وظیفه آن ها خرید و فروش سهام و همچنین سایر اوراق پذیرفته شده در بورس است. کارگزاران نقش واسطه ای بین خریداران و فروشندگان ایفا می کنند و به ازای آن مبلغی را به عنوان کارمزد از مشتریان (سهامداران) دریافت می کنند.برای این که یک معامله انجام شود، دو کارگزار مشخص به نمایندگی از هر سهامدار اقدام به خرید و فروش می کنند. کارگزار به نوعی نماینده ی حقوقی سرمایه گذاران در معاملات بوده و افراد بدون کارگزاری، قادر به انجام معامله نیستند.
یکی از سوالات پرتکرار فعالان بازار سرمایه، میزان کارمزدی است که به ازای معاملات خود می پردازند. در پاسخ به این سوال ابتدا باید تاکید کرد که میزان کارمزد پرداختی بسته به نوع معامله (خرید/فروش) و بازار سهام مورد مبادله (بورس/فرابورس) متفاوت است.
کارمزد معاملات در بورس اوراق بهادار تهران
همانطور که گفته شد کارگزاری ها بابت واسطه گری مستحق دریافت کارمزد از معاملاتی که سرمایه گذاران انجام می دهند ، می شوند . همچنین دولت اصولا برای انجام معاملات از معامله گر ها مالیاتی را اخذ نمی کند . هر چند بعضی از کارگزاری ها با توجه به سابقه معاملات سهامدار تخفیف هایی در کارمزد می دهند که می توان با تغییر کارگزاری بورس از امکانات آن ها استفاده کرد .
البته در زمان خرید بورس و اوراق بهادار ، مالیاتی از سرمایه گذار اخذ نمی شود و مالیات صرفا در زمان فروش بورس محاسبه می شود . کارمزد و مالیاتی که با توجه به قیمت معامله محاسبه می شود ، مستقیما از حسابی که سرمایه گذار نزد کارگزاری دارد ، کسر می شود . نرخ کارمزد معاملات در بورس اوراق بهادار تهران به شرح ذیل هستند:
انواع کارمزد معاملات بورس اوراق بهادار
در بازار بورس و اوراق بهادار سه نوع کارمزد تحت عنوان کارمزد خرید سهام، کارمزد و مالیات فروش سهام و کارمزد خرید و فروش اوراق مشارکت و اوراق اجاره وجود دارد که در ادامه به شرح آنها می پردازیم.
1- کارمزد خرید سهام
کارمزد خرید سهام، حدود ۰.۴۹ درصد است. اجازه بدهید این موضوع را با یک مثال توضیح دهیم.فرض کنید قصد دارید هزار سهم شرکت (الف) را به قیمت هر سهم، ۱۰۰ تومان خریداری کنید. در این صورت، جمع کل مبلغ موردنیاز برای خرید سهام، ۱۰۰ هزار تومان خواهد بود. باتوجه به اینکه کارمزد خرید سهام، ۰.۴۹ درصد است، شما باید حدودا مبلغ ۴۹۰ تومان کارمزد نیز برای خرید سهام مورد نظر پرداخت کنید.
2- کارمزد و مالیات فروش سهام
این کارمزد همانطور که از نامش پیداست مربوط به فروش سهام می باشد. کارمزد فروش سهام ، ۰.۵۳ درصد مبلغ معامله است. در فروش سهام، علاوه بـر کارمزد، ۰.۵ درصد هم مالیات از فروشنده سهام دریافت می شود که جمعا برابر با ۱.۰۳ درصد است.بطور مثال فرض کنید قصد دارید هزار سهم شرکت (الف) را به قیمت هر سهم، ۱۰۰ تومان به فروش برسانید. در این صورت، جمع کل مبلغ مورد نیاز برای فروش سهام، ۱۰۰ هزار تومان خواهد بود. شما باید در مجموع ۱۰۳۰ تومان بابت این معامله پرداخت نمایید.
3- کارمزد خرید و فروش اوراق مشارکت و اوراق اجاره
کارمزد خرید و فروش اوراق مشارکت و اوراق اجاره در بورس حدودا یک هفتم کارمزد خرید و فروش سهام، یعنی ۰.۰۷ درصد مبلغ معامله است، البته برخلاف سهام، فروش این اوراق مشمول پرداخت مالیات نمی شود.در ادامه مثال بالا ، اگر شما قصد داشته باشید ۱۰۰ هزار تومان اوراق مشارکت در بورس خریداری کنید یا بفروشید، فقط بایـد ۷۰ تومان کارمـزد بپردازیـد.
بنابراین کارمزد و مالیات خرید و فروش سهام و سایر انواع اوراق بهادار در بورس، بسیار کم و ناچیز بوده و همین موضوع نیز یکی از مزیت های بورس، در مقایسه با سایـر بازارهای سرمایه گذاری به شمار می رود.
مبلغ کارمزد خرید و فروش سهام در بورس 99 چقدر است؟
1.کارمزد خرید سهام، حدود 49 صدم در صد است.
2.كارمزد و ماليات فروش سهام، كارمزد فروش سهام، 53 صدم درصد مبلغ معامله است در فروش سهام، علاوه بـر كارمزد، 50 صدم درصد هم ماليات از فروشنده سهام دريافت مي شود كه جمعا برابر با يك مميز سه صدم درصد است.
3.کارمزد خرید و فروش اوراق مشارکت و اوراق اجاره، حدودا یک هفتم کارمزد خرید و فروش سهام، یعنی 7 صدم درصد مبلغ معامله است. ولی فروش این اوراق مشمول مالیات نمیشود و این بر خلاف سهام است که در فروش مالیات به آن تعلق می گیرد.نرخ کارمزد معاملاتی در تمامی کارگزاران یکسان است و فرقی ندارد که با کدام کارگزاری فعالیت می کنید و حتی این نرخ در معاملات آنلاین، تلفنی و یا حضوری تفاوتی نخواهد داشت.
کارمزد معاملات در بازار فرابورس نیز مانند بازار بورس است و تنها کارمزد معاملات خرید سهام به جای 0.464 درصد رقم 0.454 در صد است و کارمزد فروش نیز مانند بازار بورس میباشد و شامل مالیات است.
کارمزد صندوق های قابل معامله در بورس ( ETF )
صندوق ETF یکی از صندوق های مربوط به سرمایه گذاری است که واحد های تشکیل دهنده آن مانند سهام در بازار بورس قابل معامله است . در واقع یک مجموعه قوی سعی میکند که با تشکیل یک مجموعه از سهام و اوراق بهادار ، سود کسب کند . نرخ کارمزد خرید و فروش صندوق های قابل معامله در بورس به شرح زیر هستند :
۴ نکته مهم در مورد کارمزد کارگزاری ها
۱) در معاملات بازار بورس نیز هم چون سایر معاملات، بحث مالیات مطرح است. اما نکته مهم و حائز اهمیت آن است که مالیات فقط در زمان فروش اوراق اخذ می گردد و در زمان خرید، مالیاتی از شما دریافت نمی شود.
۲) کارمزد و مالیات پرداختی از سوی شما به طور مستقیم از حسابی که نزد کارگزاری دارید کسر می گردد. در نتیجه نباید نگران این مسئله باشید که در پایان هر دوره باید مبالغی را به حساب نهاد مربوطه واریز کنید. بد نیست بدانید که شرکت ها باید بابت عملکرد سالیانه خود اظهارنامه عملکرد پر کرده و به سازمان مالیاتی ارسال کنند یا شما اگر خانه ای را اجاره دهید باید بابت درآمد اجاره خود به صورت دوره ای اظهارنامه مالیاتی را تکمیل کنید. اما در معاملات بورس نیاز به این گونه فعالیت ها نیست.
۳) مالیات پرداختی بابت فروش سهام معادل ۰٫۵ درصد یا ۰٫۰۰۵ مبلغ فروش سهام است؛ فارغ از اینکه شما در آن معامله سود یا زیان کنید. در سال ۱۳۹۷ در راستای ایجاد جذابیت بیشتر معاملات بورس، مالیات فروش سهام از ۰٫۵ درصد به ۰٫۱ درصد کاهش پیدا کرده است. بنابراین اگر مصوبه جدیدی از سوی دولت و اداره مالیات منتشر نگردد، نرخ مالیات فروش سهام در سال ۱۳۹۸ دوباره به سطح قبلی خود بازخواهد گشت.
۴) همان طور که در مقالات پیشین خدمت شما عرض شد از طریق حساب کاربری خود نزد کارگزار بورس اوراق بهادار می توانید سهام درج شده در بازار بورس، فرابورس، اوراق تسهیلات مسکن، اوراق اختیار فروش تبعی، اوراق مشارکت و اوراق اجاره را مورد معامله قرار دهید. کارمزد و مالیات تمام این اوراق یکسان نبوده و هر ورقه بهادار نرخ خاص خود را دارد که در ادامه به تفکیک اوراق توضیحاتی ارائه خواهد شد.