اولین مرحله برای خرید خودرو تعیین نوع و درواقع مشخصات ظاهری خودرو می باشد،پس از اطمینان از مسائل ظاهری خودرو مهم ترین موضوعی که خریدار باید به آن دقت کند مدارک قانونی مالکیت و تطبیق مدارک با مشخصات و قسمت های مختلف خودرو مثل شماره موتور، شاسی، .. است که باید مورد بررسی قرار گیرد. پس از بررسی و صحت موارد ذکر شده دیگر شرط صحت این است که با بررسی اسناد و مدارک فروشنده باید مطمئن شد که وی مالک حقیقی خودرو باشد یا از مالک حقیقی خودرو اجازه نقل و انتقال قانونی و خرید و فروش آن را داشته باشد.از سوی دیگر مالک حقیقی خودرو نباید منع قانونی برای انتقال و فروش خودرو داشته باشد همچنین وی باید اهلیت معامله داشته باشد یعنی به خاطر دیوانگی، ورشکستگی و غیره… ممنوع المعامله نباشد.
معامله خودرو:
اگر قصد خرید خودرو دارید با ما همراه باشید تا نکاتی ضروری پیرامون این موضوع را با شما به اشتراک بگذاریم:
- فرقی نمی کند که قصد خرید از چه خودروسازی را دارد. پیش از خرید به شرکت ها و نمایندگی های معتبر آن ها مراجعه کنید. شرکتهایی که طرحهای پیش فروش خودرو در اختیار مراجعه کنندگان خود قرار می دهند باید از اداره کل صنایع خودرو و نیرو محرکه وزارت صنعت، معدن و تجارت مجوز کسب کرده باشند. لیست این شرکت ها توسط سازمان حمایت از حقوق مصرف کنندگان و تولیدکنندگان اعلام می شود.به علاوه نمایشگاه دارانی نیز که خودروهای مختلف را در معرض دید بازدیدکنندگان و خریداران قرار می دهند باید از اتحادیه صنفی پروانه کسب اخذ کرده و دارای پروانه معتبر باشند.
- در صورتی که قصد خرید خودروی دست دوم را دارید حتما با یک فرد خبره مشورت کرده و خودروی مذکور را به کارشناسان و حتی تعمیرکاران خودرو نشان دهید.
- حتما اسناد مختلف خودرو از جمله سند مالکیت را مورد بررسی قرار داده و از اصالت و اعتبار مدارک مطمئن شوید. خودروی فروشی باید به نام فروشنده باشد. اگر در این زمینه تخصص ندارید از فردی متخصص کمک بگیرید.
- در هنگام تنظیم قولنامه/مبایعه نامه شماره شاسی، موتور و پوسته سر سیلندر را با شماره هایی که در کارت خودرو، سند و برگه سبز آن است تطبیق بدهید. گاها دیده شده که تعدادی از افراد متقلب از سهل انگاری خریداران سواستفاده کرده و بر خلاف قانون، خودرویی را ارائه داده و در هنگام تنظیم قرارداد مشخصات یک خودرو معیوب را درج می کنند. در این خصوص بسیار دقت کنید. ممکن است شماره شاسی یا پوسته سیلندر خودرو اصطلاحا دست کوب باشد یا شماره شاسی از خودرویی دیگر بریده شده و بر روی شاسی خودروی موردنظر شما جوشکاری شده باشد.
- شاید عجیب به نظر برسد اما توصیه می شود ممنوع المعامله بودن فروشنده را نیز بررسی کنید. گاها دیده شده که عدهای پیشنهاد دادن وکالت و ارائه وکالت نامه برای تعویض پلاک را مطرح می کنند. لازم بدانید در صورت ممنوع المعامله بودن فروشنده، وکالت نامه مذکور وجه قانونی ندارد.
- مهم ترین قسمت خرید و فروش خودرو بخش مالی آن است. توصیه می شود تحت هیچ شرایطی حتی برای افراد آشنا نیز بدون در اختیار داشتن حداقل قولنامه کتبی پولی به فروشنده پرداخت نکنید. دریافت پول با گرفتن وکالت از فروشنده دو مبحث متفاوت است. حتی در صورتی که شما وکالت نامه در اختیار داشته باشید و در ازای پرداخت پول از فروشنده وکالت گرفته باشید، فروشنده می تواند ادعا کند که مبلغی را دریافت نکرده است.
- از پرداخت هرگونه مبلغی به شخص سوم در معامله پرهیز کنید. اگر قرار است پولی جابه جا شود باید فقط به شخص صاحب سند پرداخت شود.
- بهترین روش این است که مبایعه نامه (قولنامه) را در محل تعویض پلاک تنظیم نمایید و از داد و ستد مبلغ، در روزهای پیش از مراجعه به تعویض پلاک خودداری فرمایید. علت ذکر این نکته این است که در صورت داد و ستد بیعانه و تنظیم قولنامه، زمینه برای برخی سو استفاده ها پیش از حضور در مرکز تعویض پلاک فراهم می شود و ممکن است در صورت انصراف هریک از طرفین معامله، مشکلاتی برای طرف مقابل ایجاد شود.
- در خصوص تشخیص رنگ خودرو مراجعه به نقاشان حرفهای می تواند مفید فایده باشد اما استفاده از خدمات کارشناسی رنگ با دستگاه حتی ریسک را بیش از پیش کاهش می دهد و بهتر است قبل از مراجعه به مرکز تعویض پلاک از خدمات این مراکز استفاده نمایید.
- سعی کنید پیش از خرید بیشترین آگاهی ممکن را در مورد خودرو مورد نظر خود بدست آورید. رانندگی با خودرو مذکور یا موارد مشابه می تواند در این زمینه بسیار مفید باشد. حتی در صورت تمایل به خرید خودروهای صفر کیلومتر نیز می توانید به عنوان مشتری به سراغ خودروهای دست دوم مشابه رفته و عملکرد خودرو مورد نظر را در شرایط رانندگی بررسی نمایید. مواردی همچون کیفیت سواری، صدای وارد شده به کابین، دقت تعویض دنده و...مواردی هستند که هرگز توسط فروشندگان به شما گوشزد نمی شوند.
طرفین معامله باید آگاه باشند یکی از فواید تنظیم قرارداد اولیه در بنگاه های معامله خودرو این است که در صورت بروز اختلاف در خصوص عین مورد معامله و موارد دیگر صاحب بنگاه می تواند شهادت دهد. چرا که بنگاه معاملات خودرو قرارداد را معمولاً در سه نسخه تنظیم می کنند که یک نسخه به خریدار و نسخه دیگر به فروشنده داده شده و نسخه سوم نیز نزد متصدی بنگاه نگهداری می شود.در برخی از موارد شهروندان برای فروش خودرو به بنگاه معاملاتی خودرو مراجعه و اعلام فروش می کنند اما بنگاه از خرید خودرو به صورت مستقیم خودداری می کند ولی نقش واسطه را ایفا می کند، در این صورت فروشنده پس از توافق متصدی بنگاه، می تواند خودروی خود را به طور امانت در آنجا قرار دهد تا به فروش برسد که در این صورت فروشنده باید برای جلوگیری از سوء استفاده های احتمالی در زمانی که خودرویش را به طور امانت نزد بنگاه قرار می دهد، سند معتبری مبنی بر امانی بودن آن از بنگاه دریافت کند که از آن تاریخ تصرفات بنگاه و مسئولیت آن در چارچوب قوانین مرتبط به امانت خواهد بود.
در ادامه چند نکته حاشیه ای نیز باید در نظر گرفته شود:
- نه تنها در هنگام خرید خودرو که در سایر موارد نیز هیچ گونه قرارداد یا سندی را نخوانده امضا نکنید.
- کارت سوخت ارائه شده به شما باید با کارت سوخت خودرو مطابقت داشته باشد. در این زمینه دقت کنید.
- در صورتی که شما خودروی اقساطی خریداری می کنید دقت کنید که برگه های تسویه حساب را از فروشنده دریافت کرده و تکلیف مابقی قسمت های پرداخت نشده را در مبایعه نامه روشن کنید.
- به فروشندگان توصیه میشود اگر به دنبال فروش خودروی اقساطی خود هستید، حتماً سابقه بانکی خریدار را بررسی کنید.
- تهیه دو برگ از مبایعه نامه و یا قولنامه بین طرفین الزامی است. یکی از برگ ها در اختیار فروشنده و دیگری در اختیار خریدار خودرو قرار می گیرد تا در صورت عدم انجام تعهدات از یک طرف، طرف دیگر مشکلی نداشته باشد.
- از بعد اقتصادی توصیه می شود که کمترین بیعانه ممکن را پرداخت کنید تا در صورت فسخ معامله و یا ایجاد دردسر، خسارت و ضرر کمتری متحمل شوید.
- تنها در صورتی کل قیمت خودرو را پرداخت کنید که سند رسمی مورد معامله به نام شما زده شده باشد. حداقل مبلغ یک میلیون تومان از کل مبلغ معامله تا تنظیم سند قطعی نزد خریدار باقی بماند.
- و در انتها توصیه می شود تا حد امکان پرداختی ها به وسیله چک تضمینی انجام شود تا اگر که فروشنده منکر دریافت وجه شد، ابزاری برای اثبات پرداخت وجود داشته باشد.
مراحل نقل و انتقال خودرو را می توان به ترتیب در سه بخش بیان کرد:
تنظیم مبایعه نامه (قرارداد خرید):
پس از بررسی های اولیه موضوع قرارداد توسط خریدار و تعیین شرایط قرارداد توسط طرفین، بايد اقدام به تنظیم قراردادي متضمن مشخصات طرفین معامله، موضوع معامله و شرایط آن با توافق یکدیگر شود. این شرایط شامل مواردي مانند مشخصات کامل و جامع خودرو خريداري شده (مدل، رنگ، وسايل موجود خودرو، تک سوخت يا دوگانه سوز بودن آن و...)، تعهدات مربوط به بهای خودرو و چگونگی پرداخت آن از سوي خريدار، زمان تحويل خودرو (به همراه بيمه شخص ثالث و لوازم و ملحقات آن و ...) از سوي فروشنده به خريدار، توافق بر زمان و نحوه تعويض پلاک خودرو، تکليف فروشنده به پرداخت کليه بدهي هاي خودرو اعم از جریمه های رانندگی، عوارض سالانه شهرداري و ماليات، زمان حضور در دفترخانه و هر آنچه که عرف جهت منافع طرفین معامله ايجاب مي کند، است. در همین قرارداد بهتر است نحوه محاسبه یا میزان خسارت های عدم رعایت تعهدات توسط طرفین نیز تعیین شود. نهایتا طرفین باید پس از امضا، قرارداد را مبادله کنند.
مراجعه به مراکز تعویض پلاک خودرو:
قبل از حضور در دفاتر اسناد رسمي ، لازم است طرفین با حضور در یکی از مراکز تعويض پلاک و ارایه مدارک و مستندات، اقدام به فک پلاک مالک قبلي خودرو و نصب پلاک جديد براي خريدار، کنند. در اين مراکز ضمن ارایه خودرو به کارشناسان، بايد مدارک لازم مانند مدارک شناسایي فروشنده و خريدار، سند مالکیت سبز رنگ، کارت ماشین، معاينه فني (در صورت ضرورت)، ارایه مدارک مربوط به احراز آدرس و محل سکونت خريدار نظير سند منزل يا اجاره نامه با کد رهگيري و قبوض برق و تلفن ارایه شود. در نهایت اتومبیل با پلاک های متعلق به خریدار از مرکز خارج شده و اسناد آن شامل سند مالکیت سبز رنگ جدید و کارت ماشین به آدرس خریدار از طریق پست ارسال و تحویل می شود.
۵ دلیل توقیف فوری خودرو در مراکز تعویض پلاک:
بعضی از خریداران خودروهای دست دوم هنگامی که با وکالت نامه به مراکز تعویض پلاک مراجعه می کنند، نه تنها موفق به تعویض پلاک نمی شوند بلکه خودرو بلافاصله در پارکینگ مرکز توقیف می شود؛ موارد زیر، مهم ترین دلایل توقیف فوری خودرو هستند:
- شکایت پلیس امنیت اخلاقی به دلایلی مثل بدحجابی
- شکایت از طرف بانک و یا سند خودرو در رهن بانک باشد
- شکایت قضایی مثل توقیف اموال مالک برای پرداخت مهریه یا نفقه
- مشکلات انحصار وراثت
- از همه مهم تر، داشتن شکایت قاچاق کالا یا پلاک جعلی
مراجعه به دفاتر اسناد رسمی پس از تعویض پلاک خودرو:
طرفین می توانند در یکی از دفاتر اسناد رسمی حضور یافته و نسبت به تنظیم سند قطعی خودرو، اقدام کنند. ضمنا مدارکی که جهت تنظیم سند قطعی مورد نیاز است عبارت از مواردی است که جهت تعویض پلاک فوقا اشاره شد و نیز اسناد رسمی انتقال قبلی در صورتی که خودرو قبلاً نیز معامله شده باشد و نیز بیمه نامه و کارت سوخت اتومبیل و مفاصا حساب عوارض شهرداری مورد نیاز است.
۷ شرط برای فسخ معامله:
حقوقدان ها به حق بهم زدن معامله «خیار» می گویند، این کلمه از اختیار می آید و به معنی آن است که دو طرف معامله اختیاراتی را درباره معامله شان دارند. به طور کلی در شرایط زیر می توان یک معامله را فسخ کرد:
۱- خیار مجلس:
یعنی دو طرف معامله هنوز در محل قرارداد نوشتن حضور داشته باشند. مثلاً شما برای معامله یک خودرو با فروشنده صحبت می کنید، قرارداد می نویسید اما در همان حین متوجه می شوید پولتان جور نشده یا خودرو ایرادی دارد که دلتان را زده است، در این صورت همان جا می توانید با اتکا به خیار مجلس، معامله را فسخ کنید.
۲- خیار غبن:
یعنی یکی از دو طرف معامله از این خرید و فروش ضرر کرده باشد. مثلاً کسی خودرویی را فروخته و بعد متوجه می شود زیر قیمت فروخته و متضرر شده است، در اینجا می تواند به حکم خیار غبن معامله را فسخ کند. اگرچه که طبق عرف در بیشتر قراردادها نوشته می شود که همه خیارات از جمله خیار غبن ساقط شده است. به این ترتیب کسی نمی تواند به سادگی آب خوردن زیر معامله ای که انجام داده بزند.
۳- خیار تدلیس:
تدلیس یعنی فروشنده، مال را بهتر از آنچه که هست نشان دهد و با فریبکاری باعث شود شما عیب و ایرادهای مورد معامله، مثل خودرو را متوجه نشوید. اگر کسی اینطور خریدار را فریب دهد، خریدار می تواند به صورت قانونی قرارداد را فسخ کند، البته به شرطی که این امکان در قولنامه از دو طرف گرفته نشده باشد.
۴- خیار شرط:
یعنی خریدار و فروشنده شرط کنند که هر دو یا یکی از آن ها می تواند تا مدت مشخصی معامله را فسخ کند.
۵- خیار تخلف شرط:
در این مورد، اگر فروشنده یا خریدار شرط کرده باشد که کارى انجام دهد، مثلا پول را به شیوه ای مشخص بدهد یا سند را در روز مشخصی ثبت کند و بعد زیر قولش بزند، طرف مقابل می تواند به حکم خیار تخلف از شرط، معامله را فسخ کند.
۶- خیار تأخیر:
اگر خودرو (یا هر چیز دیگری را) معامله کنید و در قراردادتان چیزی درباره زمان پرداخت وجه آن قید نشده باشد، تا سه روز فروشنده می تواند منتظر شما باشد که پول را بپردازید. در غیر این صورت معامله فسخ می شود.
۷- خیار تعذر تسلیم:
برعکس مورد قبل، اگر خودرویی را معامله کنید اما فروشنده نتواند آن را تحویل بدهد معامله با خیار تعذر تسلیم فسخ می شود. مثلا اگر خودرویی را معامله کنید اما فردای معامله خودرو در پارکینگ فروشنده آتش بگیرد و از بین برود، معامله فسخ می شود.
در خرید ملک باید به چه نکاتی دقت کنیم؟
